Văn hóa nghệ thuật

Nghê theo giai đoạn lịch sử

Cập nhật lúc 16:10 09/04/2018
Đôi nghê đá, thế kỷ 17 đền Vua Đình ( Ninh Bình).. Ảnh: Yên Thế
Đôi nghê đá, thế kỷ 17 đền Vua Đình ( Ninh Bình).. Ảnh: Yên Thế
Đây là một trong những cách thức phân loại phổ biến trong nghệ thuật tạo hình Việt Nam dựa trên một cách thức phân loại định sẵn theo lịch đại: thời Lý, thời Trân, thời Lê, thời Nguyễn,... Cách phân loại này đã được sử dụng một cách khá “triệt để” đối với con rồng, tuy nhiên, với biểu tượng Nghê thì cách phân loại này dễ dẫn đến những sự nhâm lẫn. Do Nghê là một linh vật mang đặc tính dân gian nên tính thống nhất về mặt tạo hình của mỗi thời kỳ (Lý, Trân, Lê, Nguyễn) không cao như với biểu tượng rồng, chưa kể đến sự ngẫu hứng trong sáng tạo nghệ thuật của nghệ nhân dân gian. Họ không chịu sự ràng buộc nào vê mặt thể thức tạo hình từ triêu đình (hoặc một thể chế nào tương tự) nên họ hoàn toàn tự do trong việc sáng tác nên các hình mẫu của con Nghê, tùy thuộc vào cảm hứng nghệ thuật của chính họ. Đây là một trong những đặc điểm sáng tạo riêng của người Việt, chúng tôi sẽ trở lại vấn đê này trong chuyên mục sau. Để tránh sự “áp đặt” về thể thức tạo hình của biểu tượng Nghê qua các giai đoạn lịch sử, chúng ta cân có thêm một cách thức phân loại khác dựa vào đồng đại (thay vì lịch đại) và dựa vào không gian (thay vì thời gian) đối với biểu tượng Nghê tại nơi nó được chế tác: Làng nghê.

PGS. TS ĐINH HỒNG HẢI
 
Hình tượng con Nghê thời hậu Lê canh giữ đền thờ, đem lại hạnh phúc cho người dân nền văn minh lúa nước. Ảnh: CTV
Hình tượng con Nghê thời hậu Lê canh giữ đền thờ, đem lại hạnh phúc cho người dân nền văn minh lúa nước. Ảnh: CTV
Tượng nghê bằng gỗ sơn thếp, thế kỷ XIX. Ảnh: Hoàng Mai
Tượng nghê bằng gỗ sơn thếp, thế kỷ XIX. Ảnh: Hoàng Mai
Nghê cổ ở làng Nôm (Hưng Yên) có tuổi đời trăm năm. Ảnh: Mạnh Thắng
Nghê cổ ở làng Nôm (Hưng Yên) có tuổi đời trăm năm. Ảnh: Mạnh Thắng
Đôi linh vật nghê thuần Việt tại làng nghề Trạch Xá (Hà Nội). Ảnh: Phi Điệp
Đôi linh vật nghê thuần Việt tại làng nghề Trạch Xá (Hà Nội). Ảnh: Phi Điệp







































 
Thông tin khác:
Bức tranh đắt nhất thế giới (05/04/2018)
Nghê theo chức năng sử dụng (27/03/2018)
Nghê theo vị trí đặt (19/03/2018)
Nhà thờ Basilique Saint - Semin (09/03/2018)
Nhà thờ Chính tòa Phủ Cam con tim của Tổng giáo phận Huế (09/03/2018)
Hai bảo tàng đặc sắc ở thành phố Hồ Chí Minh (09/03/2018)
Chiến thắng mọi cơn cám dỗ (07/03/2018)
Nghê theo hình thức biểu hiện (06/03/2018)
Đèo Hải Vân và Đèo Cả (06/03/2018)
Ủy ban Đoàn kết Công giáo Việt Nam
Số giấy phép: 183/GP-TTĐT cấp ngày 31/05/2017. Trưởng ban biên tập: Vũ Thành Nam
Địa chỉ ban biên tập: 59 Tràng Thi, Hoàn Kiếm, Hà Nội.
Điện thoại: (04) 39363013 - Email: mariadohoa@gmail.com
Website ubdkcgvn.org.vn được phát triển bởi đơn vị MIP™(mCMS).
log