Đặc biệt, năm 1980, trong bối cảnh đất nước thống nhất, Bắc – Nam sum họp một nhà, đại hội các Giám mục Công giáo Việt Nam được nhóm họp tại Hà Nội, và công bố bức thư chung thời danh, xác định định hướng chung cho toàn Giáo hội Việt Nam: Sống Đức Tin trong lòng dân tộc để phục vụ hạnh phúc của đồng bào. Nhưng điều đó nói lên sức sống mãnh liệt của Giáo hội tại Việt nam, sự vươn lên sau bao năm tháng gặp thách đố gian nan. Năm 2005, Đức hồng y C. Sepe trong chuyến thăm Việt Nam đã nhận định: “Giáo hội Việt nam là một Giáo hội năng động và tích cực”.
Ngày 24 tháng 11 hằng năm, Giáo hội Công giáo hân hoan mừng kính đại lễ các Thánh Tử đạo tại Việt Nam. Các ngài là cha ông của chúng ta đã từng sống trên mảnh đất Việt Nam thân yêu này, và từng dấu chân của các ngài đã đặt trên các con đường chúng ta đang đi. Trong dịp mừng lễ các thánh tử đạo Việt nam, chúng ta cùng suy tư và cảm nghiệm về ơn lành của Chúa xuyên qua cuộc đời và công nghiệp của các vị Thánh ấy, để rồi tìm ra những hướng đi, những xác tín cho cuộc đời của mình trong hành trình theo Chúa. Các Thánh tử đạo đã trở nên những chứng nhân kiên trung trong lòng tín thác vào sự quan phòng và tình yêu Thiên Chúa, để rồi, dẫu trải qua muôn vàn thách đố, các ngài vẫn một lòng tín trung, trở nên những chứng nhân đích thực cho niềm tin của mình.
Thân phận Chúa Giêsu, thân phận hạt giống của Thiên Chúa, bị trầm đọa như thế, tưởng như là một thất bại ê chề của Thiên Chúa, nhưng không, đó lại là kế hoạch cứu rỗi của Chúa vì Hạt Giống đang “thực hiện ý muốn của Thiên Chúa, và làm tròn sứ mạng Thiên Chúa ủy thác”: hư thối đi để nẩy mầm. Chúa Giêsu, Hạt Giống Tin Mừng của Thiên Chúa, vốn dĩ là hạt giống khiêm nhường tự hạ, đã bằng lòng thối đi trong lòng đất đểđâm chồi cây tin mừng và trổ sinh hoa trái bình an. Nhưng, điều quan trọng là lòng đất có bằng lòng đón nhận hạt giống tin mừng ấy không.
Các thánh Tử đạo đã mang trong mình chính Lời Chúa là hạt giống gieo vào trần gian, để rồi tạiViệt nam hôm nay chúng ta cớ được một mùa gặt bội thu: “Ai nghẹn ngào ra đi gieo giống, mùa gặt mai sau khấp khởi mừng. Họ ra đi, đi mà nức nở, mang hạt giống vãi gieo. Lúc trở về, về reo hớn hở, vai nặng gánh lúa vàng”. Lời Chúa đã gieo xuống trên mảnh đất Việt Nam này thật dồi dào. Quê hương đất nước này như mảnh đất màu mỡ phì nhiêu để vun trồng hạt giống ấy sinh nhiều hoa trái. Nhìn vào cuộc tử đạo của các ngài, ta thấy roi đòn nhục hình như những lưỡi cầy cầy nát thân thể các ngài. Máu đổ lênh láng như mưa sa tưới gội mảnh đất Việt nam. Thịt xương tan tác như phân bón cho ruộng lúa thêm phì nhiêu mầu mỡ. Trong mùa gặt phong phú của Giáo Hội Việt Nam thời sơ khởi, các thánh tử đạo đã loan truyền mầu nhiệm thập giá một cách kiên trì trên mảnh đất thân yêu.
Các Thánh Tử đạo đã một niềm yêu mến Thiên Chúa. Từ khi lãnh nhận đức tin trong tình yêu mến, các ngài trân trọng giữ gìn, không để mất một lời nào của Chúa, như sự nâng niu quý trọng của người gieo giống, một niềm tin tưởng hạt giống có ngày trổ sinh hoa trái dồi dào. Lời Chúa đã thấm đượm cuộc đời của các ngài, để rồi mỗi hành động, mỗi suy tư hay bước đi trong đời, các ngài đều phó mình trong sự tín thác vào Thiên Chúa, kiên trung trong đức tin và nồng nàn trong đức mến dầu có phải hy sinh để giữ vững niềm tin ấy.
Như người gia nhân được giao từng nén vàng, các ngài đã gìn giữ trân trọng, nhưng không ủ giấu đi, mà hăng say ra đi để làm cho nén bạc ấy sinh lời cho ông chủ. Trọn cuộc đời các thánh tử đạo là cuộc thực hành Lời Chúa không ngừng. Cuộc đời của các ngài là những trang Tin Mừng rộng mở, sống động. Lời Chúa càng rõ nét, càng hùng hồn, càng có sức thuyết phục hơn nữa xuyên qua cuộc đời và gương anh dũng chứng nhân của các ngài. Đó là lời chứng hùng hồn nhất về Thiên Chúa. Đó là lời chứng hùng hồn nhất về tình yêu, về ơn cứu độ và về sự sống đời đời, là mảnh đất tươi tốt để Lời Chúa thấm sâu, là cây trái thánh thiện để Lời Chúa sinh hoa kết quả.
Chúa Giêsu chính là Lời Hằng Sống của Chúa Cha đã gieo vào trái đất. Chúa Giêsu tha thiết ước muốn chúng ta đón nhận Lời Ngài, là chính Ngài, cho Ngài được nẩy mầm và lớn lên trong chúng ta, để chúng ta được hoa trái vui mừng và bình an. Hãy để cho lòng mến ngập tràn tâm hồn ta, lòng mến đơn sơ khiêm nhượng, lòng mến thật thà dũng cảm, lòng mến biết nhẫn nhịn thứ tha, lòng mến lịch sự tôn trọng nhau trong điều thiện hảo đẹp lòng Chúa, lòng mến biết khích lệ nhau ca tụng Chúa…. Lòng mến khiêm nhượng hãy tràn ắp tâm hồn, để Hạt Giống Lời Chúa nẩy mầm, sinh hoa kết quả.
Mừng lễ các thánh tử đạo Việt Nam là dịp để chúng ta hiệp lời ca tụng và tạ ơn Thiên Chúa vì Giáo Hội Việt Nam đã được thừa hưởng một gia bảo Đức Tin và phúc lộc nhờ những giọt máu đào của cha ông tử đạo đã thấm sâu vào lòng đất mẹ. Các Thánh Tử đạo là những người sống, làm chứng, loan truyền mầu nhiệm Thánh giá. Mỗi Kitô hữu, dầu không phải trải qua cái chết tử đạo thì đời sống vì đạo, sống vì Chúa, cho Chúa, cũng vẫn có thể loan truyền mầu nhiệm Thập giá cho thế giới. Tử đạo không chỉ là đổ máu. Tử đạo là dám chết đi con người ích kỷ của mình, chết đi cho thói đời tham sân si mù quáng. Chết đi những đam mê nhục dục để hèn. Tử đạo là dám sống vì tin mừng mà chịu thua thiệt, chịu mất mát. Tử đạo là yêu cho đến cùng và sống trọn vẹn những đòi hỏi của luật yêu thương.
Trong khi suy niệm về cuộc đời của các vị chứng nhân đức tin, chúng ta cũng phải tự vấn cuộc đời mình, và xác tín về niềm tin đã lãnh nhận, để cuộc sống ta trở thành quyển Tin Mừng sống động, để mọi tư tưởng, lời nói, việc làm của chúng ta đều là Tin Mừng của Chúa, nhờ đó giúp ta dám hăng say dấn thân rao giảng Tin Mừng, dám hi sinh mọi sự, kể cả mạng sống của ta cho Nước Trời.
Lạy các thánh tử đạo Việt nam, xin cầu cho chúng con. Amen