Nhớ mãi mùa Giáng sinh

Tôi nhớ lắm, lúc mà những ngọn gió heo may rải đồng, những hàng xoan trên con đường làng vừa trút lá cũng là lúc cả xóm đạo quê tôi lại chộn rộn, tất bật cho một mùa Giáng sinh an lành. Có đến hơn một tháng trước ngày trọng đại ấy, nhà thờ họ đạo như mang một khuôn mặt mới khác thường. Đó là lúc khuôn viên thánh đường được dọn dẹp, vệ sinh sạch đẹp, nhà thờ được quét vôi ve sáng bóng, bàn thờ được trang trí đèn nến, hoa đăng rực rỡ và trên tháp chuông cao ngất lung linh ngọn đèn toả sáng khi đêm về. Với lũ trẻ chúng tôi lại như có riêng một niềm vui khó tả, thơ ngây và thánh thiện. Không ai bảo ai, chúng tôi đứa nào cũng đem những bộ quần áo mới nhất ra phơi rồi gấp lại gọn gàng để chờ lúc đi lễ Nửa đêm mới đem ra mặc. Mà có gì đâu, chỉ là quần xanh và áo trắng may bằng những thứ vải rẻ tiền, mộc mạc, nhưng vẫn thích, vẫn vui như các cụ nhà ta vẫn nói “già được bát cơm canh, trẻ được manh áo mới” là vậy đó. Và vui nhất, nhớ nhất là những buổi tối được đến nhà thờ. Ở đó mọi người đọc kinh dâng lời cầu nguyện và tận hưởng niềm khát khao, ngóng trông ngày Chúa giáng trần. Sau buổi cầu nguyện bao giờ cũng là những buổi tập hát với những bài thánh ca về Giáng sinh mừng Chúa ra đời. Những bài hát “Hang Be lem”, “Đêm đông”, “AveMaria”, “Cao cung lên”,… là những bài hát của một thời mọi người say sưa ca tụng mà mấy chục năm qua chúng tôi vẫn nhớ, vẫn mang theo mình như một kỷ niệm khó quên. Tôi nhớ như in người dạy hát cho chúng tôi là một chủng sinh còn trẻ ở tiểu chủng viện Mỹ Đức mà lúc đó ai cũng gọi bằng thấy. Chẳng biết gì về nhạc lý, nhưng chúng tôi ai cũng say sưa dồn hết tình cảm vào bài hát với niềm thiết tha dâng lên Chúa cao sang sự tin yêu, cung kính.
Và rồi cái ngày mọi người ngóng trông qua một Mùa Vọng đã đến. Bao nhiêu chờ đợi, chuẩn bị cho một thời khắc trọng đại, linh thiêng. Một cái gì đó khác thường trong mỗi con người, trong mỗi gia đình và cả cái họ đạo nghèo quê tôi. Một không khí chộn rộn, háo hức. Mọi người trở nên gần gũi, thân thương nhường nào với những khuôn mặt tươi vui, nụ cười thân thiện. Ở cái tuổi chín, mười lúc ấy với tôi chỉ là sự cảm nhận ngây thơ mà thôi. Sau này lớn lên đi qua các mùa Giáng sinh, tôi mới hiểu đó chính là một sự chuẩn bị bên trong mỗi con người để cho tâm hồn mình trong sạch, để được đón Chúa vào lòng. Nhà nào cũng trang hoàng đẹp đẽ, chuẩn bị đèn nến, chuẩn bị một bữa ăn có phần thịnh soạn hơn mọi ngày để sẵn sàng đón khách sau khi đi lễ Nửa đêm về. Không khí náo nhiệt vui tươi như một ngày hội. Mà đúng là một ngày hội thực sự. Vâng đúng thế, Giáng sinh, Noen là một lễ hội lớn của những người Kitô giáo trên cả hành tinh này. Và hơn thế nữa, ngày nay Giáng sinh không phải chỉ là của người Kitô giáo nữa mà là của tất cả mọi người không phân biệt tôn giáo. Thật ra là sau này tôi mới nhận ra điều này, chứ lúc đó tầm nhìn của chúng tôi cũng chưa thể vượt ra ngoài cái họ đạo nhỏ bé của mình. Chỉ biết rằng rất vui, rất đáng nhớ. Bọn trẻ chúng tôi ríu rít lo chuẩn bị quần áo, dày dép và đứa nào cũng không quên tự làm cho mình một cây đèn bằng ống đu đủ trong đựng đầy dầu hoả với mảnh giẻ làm bấc để khi đi lễ là đốt lên. Buổi tối không ai ngủ cả, nhà nào cũng thắp đèn nến sáng trưng, rộn rã tiếng cười nói. Các cụ già tụ tập, ngồi uống nước chè, hút thuốc lào và ôn lại những chuyện xưa. Trên một tấm phản giữa nhà tôi, ông trùm chánh, người được cả làng kính nể đã từng giúp việc cho mấy đời cha xứ, chậm rãi nhắc lại kỷ niệm nhớ đời của mình trong những lần được đọc sách Thánh các dịp lễ Giáng sinh với niềm tự hào kiêu hãnh. Đêm đã về khuya. Trời càng lạnh hơn. Những tiếng cười nói, gọi nhau râm ran trên các ngả đường dẫn về nhà Chúa. Những cây đèn đủ loại đã được thắp lên làm thành các dòng ánh sáng hướng về nhà thờ như một đêm hội hoa đăng rực rỡ. Chẳng mấy chốc nhà thờ đã đông chật người. Khung cảnh nhà thờ thật lộng lẫy, giăng đèn kết hoa lung linh sắc màu. Hang đá Belem được bài trí giống như miêu tả trong Kinh Thánh nhờ những bàn tay tài hoa khéo léo của mấy bác đã từng quen công việc này qua các mùa Noen. Không những thế họ còn cất công sang tận Bùi Chu, Nam Định để học hỏi cách làm và mua sắm đồ trang trí vì thế đã làm toát lên vẻ đẹp tuy rất đơn sơ khó nghèo mà rất thiêng liêng, thánh thiện như chính cuộc hạ sinh của Chúa Giêsu. Thánh lễ được cử hành trong sự hiệp thông sốt sắng. Lúc đồng hồ điểm thời khắc thiêng liêng là lời chúc tụng “Vinh danh Thiên Chúa trên các tầng trời, bình an dưới thế cho người thiện tâm” vang lên trong ánh sáng tưng bừng và lời ca du dương của bài hát quen thuộc “Đêm đông lạnh lẽo Chúa sinh ra đời…trong hang Bê lem ánh sáng toả ra tưng bừng, nghe trên không trung tiếng hát Thiên Thần vang lừng…” làm lay động, xao xuyến con tim mỗi người. Ngày đó quê tôi chưa có điện, người ta phải ngậm dầu hoả để phun vào lửa làm bùng lên những quầng sáng, gõ vào các đồ vật để tạo âm thanh, rồi giả làm tiếng chim kêu, tiếng gà gáy… Đêm thánh thiêng liêng và huyền diệu. Mọi người đắm mình trong niềm hoan lạc, trong lời chia sẻ về Màu nhiệm Nhập thể của vị chủ tế. Ngôi Hai giáng trần, Người đã đến trong thân phận một hài nhi bé nhỏ, giữa đêm đông lạnh lùng nơi hang đá nghèo hèn đơn sơ để thực thi tiến trình cứu độ. Cả cộng đoàn bé nhỏ cùng say sưa, sốt sắng dâng lên Thiên Chúa Tình yêu bằng lời kinh, tiếng hát trong sự hiệp thông huynh đệ. Kết thúc tánh lễ, ông trùm cảm ơn cha xứ và nói những lời chúc một mùa Giáng sinh an lành đến với mọi người. Tan lễ mọi người ra về trong niềm vui hân hoan cùng những lời mời mọc thân tình về nhà nhau ăn một bữa cơm thân mật mừng lễ Giáng sinh. Còn bọn trẻ chúng tôi thì ngẩn ngơ tiếc nuối.
Thoáng nhìn lại thế mà đã già nửa thế kỷ và có biết bao nhiêu mùa Giáng sinh như vậy đã đi qua, đọng lại trong ký ức tuổi thơ tôi những kỷ niệm chẳng bao giờ quên được. Những kỷ niệm ấy lại theo tôi đi vào những năm tháng khói lửa nơi chiến trường Tây Nguyên ác liệt. Tôi nhớ lắm cái lần đơn vị tôi làm nhiệm vụ giữ một ngọn đồi mà trước đó vài giờ đồng hồ là một trận chiến ác liệt. Mùi thuốc súng, khói bom còn nồng nặc, ánh đèn dù chốc chốc lại bùng lên cái ánh sáng vàng vọt. Trong căn hầm nhỏ tôi tìm cuốn lịch tay đưa ra trước ánh đèn hoả châu, bỗng giật mình nhận ra đêm nay chính là Đêm Noen. Tôi thầm nghĩ đêm nay kỷ niệm Người xuống thế làm người sao lại buồn thế. Lời nguyện cầu “bình an dưới thế cho người thiện tâm” lúc này mới da diết làm sao? Cả nhân loại đang khát khao hoà bình. Người Việt Nam đã chịu bao đau thương bởi chiến tranh, mong có một ngày bình yên. Và đau xót hơn khi qua Đài Tiếng nói Việt Nam, chúng tôi nhận thêm tin dữ: Đế quốc Mỹ đang dùng B52 ném bom Hà Nội. Kẻ thù đã bất chấp tất cả…Và tôi tôi thèm được nghe tiếng chuông nơi thánh đường bé nhỏ năm xưa… Bao nhiêu kỷ niệm mùa Giáng sinh lại ùa về thương nhớ.
Thế rồi chiến tranh đã qua đi. Đất nước thanh bình, đổi mới và phát triển đi lên. Những gì là đau thương, hận thù đã khép lại, nhường chỗ cho mở cửa, hội nhập và canh tân. Mỗi người như càng ý thức, cảm nghiệm một điều mọi cái rồi sẽ qua đi chỉ có tình yêu là bất diệt muôn đời. Vì thế người ta sống người hơn, sẵn sàng chia sẻ với nhau mọi buồn vui, sướng khổ. Và những đêm Giáng sinh, người Hà Nội cũng như mọi nơi khác, không phân biệt tôn giáo cùng xuống đường trong dòng người bất tận tìm về nơi chốn thiêng liêng nhà Chúa và họ nhận ra mình là anh em của nhau. Cùng hoà vào dòng chảy của biển người ấy, tôi đi trong phố phường Hà Nội, lòng bâng khuâng bao nỗi niềm… Không biết các em bé đánh giầy, những người vô gia cư tôi gặp ban chiều, đêm nay họ ở đâu? Không biết đồng bào miền Trung sau trận lũ lụt tàn khốc vừa qua, họ đón Giáng sinh thế nào? Và cả họ đạo quê tôi nữa?
Chuông thánh đường lại ngân vang. Cả bầu trời Hà Nội rực rỡ đèn hoa. Đêm nay Người xuống đời mang nguồn an vui xuống cho khắp nhân gian. Xin cho niềm vui Giáng sinh và hồng ân Thiên Chúa đổ tràn trên mọi kiếp người. Đêm nay Đêm Thánh vô cùng, chúng ta được mời gọi chia sẻ, hãy mở rộng vòng tay đón nhận mọi kiếp người. Cũng trong Đêm Hồng phúc này, khi chiêm niệm Hài Nhi nơi máng cỏ, chúng ta hãy nguyện cầu cho tất cả nhân loại luôn được sống trong công lý và hoà bình.