Với chủ đề: “Phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, vì dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”, Đại hội đại biểu toàn quốc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam lần thứ VIII đã diễn ra trang nghiêm, trọng thể trong các ngày 25, 26, 27/9/2014 tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia (Mỹ Đình- Hà Nội).Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng; Chủ tịch nước Trương Tấn Sang; Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng; Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng đã tới dự.
Phát biểu tại Đại hội, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng khẳng định, một trong những nhiệm vụ bao trùm quan trọng hàng đầu của Mặt trận Tổ quốc trong những năm tới là tiếp tục xây dựng và tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân, tập hợp rộng rãi mọi tầng lớp nhân dân, bảo đảm sự thống nhất cao về tư tưởng và hành động.
Thay mặt Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Tổng Bí thư trân trọng cảm ơn và nhiệt liệt chúc mừng những thành tích mà MTTQ các cấp đã đạt được; trân trọng cảm ơn tất cả các tầng lớp nhân dân cả nước đã nêu cao tinh thần yêu nước, đoàn kết, hưởng ứng, ủng hộ và nỗ lực thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, góp phần làm nên những thành tựu quan trọng của đất nước ta trong thời gian vừa qua. Theo Tổng Bí thư, đóng góp quan trọng nhất của Mặt trận là đã ra sức hoạt động, góp phần mở rộng, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân xung quanh Đảng Cộng sản Việt Nam, tạo nên sức mạnh to lớn cho sự phát triển của đất nước. Mặt trận đã đoàn kết, tập hợp lực lượng và xây dựng khối đoàn kết toàn dân không chỉ bằng công tác tuyên truyền, phát triển tổ chức, mà còn thông qua nhiều phong trào thi đua yêu nước sâu rộng, nhiều cuộc vận động thiết thực, có sức lôi cuốn đông đảo các tầng lớp nhân dân, hướng vào thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ chính trị và chăm lo cải thiện đời sống nhân dân. Mặt trận đã tích cực vận động nhân dân tham gia xây dựng và thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở, phát huy quyền làm chủ trực tiếp trong các công việc ở địa phương, đồng thời góp ý kiến xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền, bao gồm cả việc tham gia xây dựng các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, giám sát, phê bình cấp uỷ, cán bộ, đảng viên. MTTQ Việt Nam đã thực sự trở thành mái nhà chung để mọi tầng lớp nhân dân, mọi dân tộc, tôn giáo, mọi lứa tuổi và kiều bào ta ở nước ngoài phát huy lòng yêu nước, ý chí, trí tuệ và khả năng của mình để xây dựng, bảo vệ đất nước, chăm lo cho cuộc sống của người dân, tham gia xây dựng Đảng, chính quyền vững mạnh, tăng cường quan hệ hữu nghị và hợp tác với các nước.
Tổng Bí thư chỉ rõ, một trong những nhiệm vụ bao trùm quan trọng hàng đầu của MTTQ trong những năm tới là tiếp tục xây dựng và tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân, tập hợp rộng rãi mọi tầng lớp nhân dân, bảo đảm sự thống nhất cao về tư tưởng và hành động, phấn đấu thực hiện có kết quả các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, hướng tới mục tiêu chung là giữ vững độc lập, chủ quyền quốc gia, giữ vững ổn định chính trị - xã hội, xây dựng đất nước ngày càng giàu mạnh, văn minh; nhân dân có cuộc sống ấm no, hạnh phúc. Tổng Bí thư mong muốn MTTQ Việt Nam làm tốt Quy chế giám sát, phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam và các đoàn thể chính trị - xã hội, Quy định về việc MTTQ Việt Nam, các đoàn thể chính trị - xã hội và nhân dân tham gia góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền. Đây là các quy định cơ bản tạo điều kiện để Mặt trận triển khai hoạt động giám sát trong thời gian tới.
Tổng Bí thư đề nghị, MTTQ Việt Nam cần tiếp tục đổi mới nội dung và phương thức hoạt động theo hướng sâu sát với dân, hướng về cơ sở, thật thiết thực, hiệu quả, tránh hành chính hoá. Các phong trào cần chú ý đáp ứng đúng những nguyện vọng và lợi ích chính đáng của dân, giải quyết những vấn đề sát sườn với dân; đoàn kết, tập hợp nhân dân thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, tham gia xây dựng, giám sát, bảo vệ Đảng và Nhà nước; tham gia quản lý xã hội, góp phần tăng cường mối liên hệ mật thiết giữa nhân dân với Đảng và Nhà nước. Coi trọng việc nhân rộng các điển hình tốt, phê phán những việc làm dở, khắc phục tính hình thức. Các cấp uỷ đảng và cơ quan chính quyền cần tiếp tục quan tâm chỉ đạo và phối hợp chặt chẽ hơn nữa với Mặt trận, hoàn thiện cơ chế hoạt động và chính sách đối với công tác Mặt trận nhằm tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân và nâng cao chất lượng công tác Mặt trận trong tình hình mới…
Đại hội đã thông qua báo cáo Chính trị của Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam khóa VII, thống nhất với đánh giá kết quả công tác Mặt trận nhiệm kỳ 2009- 2014, rút ra các bài học kinh nghiệm sâu sắc và xác định mục tiêu của MTTQ Việt Nam (nhiệm kỳ 2014 -2019) là: Tập trung đổi mới mạnh mẽ nội dung và phương thức hoạt động nhằm phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, thực hiện tốt chức năng đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân, tăng cường đồng thuận xã hội, phát huy dân chủ, thực hiện giám sát và phản biện xã hội, tích cực tham gia xây dựng Đảng, chính quyền vững mạnh, góp phần phát triển bền vững kinh tế, xã hội , đẩy nhanh sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh, giữ vững hòa bình, bảo vệ vững chắc chủ quyền quốc gia, vì nước Việt Nam dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.
Đại hội đã thống nhất Chương trình hành động của MTTQ Việt Nam khoá VIII, gồm 5 chương trình. Chương trình 1 nhằm nâng cao hiệu quả tuyên truyền, vận động, tập hợp các tầng lớp nhân dân, củng cố và phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc; Chương trình 2: Phát huy tinh thần sáng tạo và tự quản của nhân dân, triển khai các cuộc vận động, các phong trào thi đua yêu nước; Chương trình 3: Phát huy dân chủ, đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân; giám sát và phản biện xã hội, tham gia xây dựng Đảng và chính quyền vững mạnh; Chương trình 4: Mở rộng và nâng cao hiệu quả hoạt động đối ngoại nhân dân, tăng cường đoàn kết hữu nghị và hợp tác quốc tế; Chương trình 5: Hoàn thiện cơ chế, nâng cao năng lực hoạt động của hệ thống Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong giai đoạn mới. Đại hội đã thông qua toàn văn Điều lệ Mặt trận Tổ quốc Việt Nam sửa đổi, bổ sung.
Đại hội đã hiệp thương cử ra Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam khóa VIII gồm 383 người (tăng 30 người, gần 9% so với khóa VII). Trong đó, các tổ chức thành viên MTTQ Việt Nam ở Trung ương đã cử 45 người tham gia, chiếm 11,7%; Chủ tịch Ủy ban MTTQ các tỉnh, thành phố là 63 người, chiếm 16,4%; Cá nhân tiêu biểu trong các giai cấp, các tầng lớp xã hội, các dân tộc, các tôn giáo, các thành phần kinh tế và người Việt Nam ở nước ngoài là 262 người, chiếm 67,7%; Cán bộ chuyên trách cơ quan Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam là 14 người. Có 10 linh mục và 2 nữ tu tham gia Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam khóa VIII.
Chiều 26.9, Hội nghị lần thứ nhất Uỷ ban Trung ương MTTQ Việt Nam khoá VIII đã hiệp thương cử Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam khóa VIII gồm 62 vị (trong đó có linh mục Nguyễn Công Danh và linh mục Nguyễn Văn Hậu). Trong Đoàn Chủ tịch có 22 người thuộc các tổ chức thành viên của MTTQ Việt Nam ở Trung ương, chiếm 35,4% (tăng 4 người so với khóa VII); 27 người là các cá nhân tiêu biểu trong các giai cấp, các tầng lớp xã hội, các dân tộc, các tôn giáo, các thành phần kinh tế và người Việt Nam ở nước ngoài 27 người, chiếm tỷ lệ 43,5% (tăng 3 người so với khóa VII); 13 người là cán bộ chuyên trách cơ quan Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam và Ủy ban MTTQ Việt Nam địa phương (giảm 3 người so với khóa VII).
Hội nghị lần thứ nhất cũng hiệp thương cử Chủ tịch, các Phó Chủ tịch chuyên trách và không chuyên trách Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam khóa VIII. Ông Nguyễn Thiện Nhân, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam khóa VII tiếp tục giữ chức vụ Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam khóa VIII; Ông Vũ Trọng Kim, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam khóa VII tiếp tục giữ chức vụ Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam khóa VIII; các ông, bà: Trương Thị Ngọc Ánh, Nguyễn Văn Pha, Bùi Thị Thanh, Lê Bá Trình, tiếp tục giữ chức vụ Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam khóa VIII. Hội nghị cũng nhất trí cử 6 Phó Chủ tịch không chuyên trách. Linh mục Nguyễn Công Danh- Chủ tịch Ủy ban Đoàn kết Công giáo Việt Nam, Phó Chủ tịch không chuyên trách Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam khóa VII tiếp tục giữ chức vụ Phó Chủ tịch không chuyên trách Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam khóa VIII.
Đại hội đã thông qua Nghị quyết Đại hội MTTQ Việt Nam khóa VIII và tha kêu gọi toàn thể đồng bào Việt Nam ta ở trong nước và nước ngoài tích cực hưởng ứng 5 chương trình hành động của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, cùng Đảng và Nhà nước tận dụng thời cơ, vượt qua thách thức, quyết tâm thực hiện thắng lợi sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, xây dựng nước Việt Nam hòa bình, thống nhất, độc lập, toàn vẹn lãnh thổ, dân giàu, nước mạnh, dân chủ công bằng, văn minh, hạnh phúc.
An Luých