Đại lễ an táng Đức cha Giuse Hoàng Văn Tiệm

Bầu trời Giáo phận Bùi Chu trong những ngày này phủ đầy những đám mây nặng trĩu. Những cơn mưa bất chợt đổ xuống, rồi rả rích suốt ngày. Tiết trời se lạnh cộng với bầu trời u ám này như hoà điệu với lòng người tiếc thương Đức cha Giuse khả kính đã ra đi về cõi vĩnh hằng. Dẫu thời tiết xấu và mưa dầm kéo dài, nhưng cũng không ngăn nổi dòng người đông đảo từ khắp các ngả đường, các xứ đạo trong giáo phận tuốn về mái Nhà Chung, để kính viếng và cầu nguyện cho vị Cha chung đang an giấc ngàn thu.
 
Niềm nhớ nhung hoà với sự tiếc thương vô hạn xen với nỗi bàng hoàng như trùm phủ lên mọi khuôn mặt con cái giáo phận Bùi Chu. Trong bốn ngày qua, từ khi Đức cha Giuse nằm xuống, đã có hàng chục vạn lượt Giáo dân và mọi thành phần Dân Chúa tới Toà giám mục để kính viếng và cầu nguyện cho ngài. Tin tức về sự ra đi của ngài đã loan đi khắp mọi nẻo đường, từng con ngõ, từng mái gia đình trong Giáo phận. Tất cả các thánh đường lớn nhỏ đều treo cờ tang và cử hành thánh lễ cầu nguyện cho Đức cha khả kính.
 
Ngày hôm nay, 21 tháng 8, ngày cuối cùng trong 5 ngày đại tang Đức cha cố Giuse Hoàng Văn Tiệm, tấm lòng của con dân Bùi Chu lại một lần nữa được thể hiện cách sâu đậm với ngài. Có những đoàn giáo dân từ các giáo xứ xa ở miền ven biển đã đến từ đêm hôm trước, bất chấp trời mưa gió và nghỉ lại ngay tại sân Nhà thờ để được tham dự Thánh lễ an táng của ngài.
 
Khởi đầu ngày Đại tang hôm nay, vào lúc 4 giờ 30 phút sáng, tại Nhà nguyện Toà Giám mục, nơi đang quàn thi hài Đức cha cố Giuse suốt mấy ngày qua, Đức cha Tooma Vũ Đình Hiệu, vị kế nhiệm Đức cha cố Giuse trong chức vị giám mục Chính toà Bùi Chu, đã dâng thánh lễ cầu nguyện cho Đức cha cố, trước khi thân xác của ngài vĩnh viễn rời khỏi nhà nguyện này về nơi an nghỉ cuối cùng. Thánh lễ diễn ra trong một bầu khí hết sức cảm động và trang trọng, với sự tham dự của đông đảo quý Cha, quý tu sỹ và anh chị em giáo dân.
 
Ngôi nhà nguyện Toà Giám mục do chính Đức cha Giuse hướng dẫn thiết kế và hoàn thành. Đây được coi là biểu tượng cho Giáo phận Bùi Chu hôm nay. Tại đây biết bao Thánh lễ đã được Đức cha Giuse cử hành, nhà nguyện này vỗn dĩ đã là nơi truyền chức cho rất nhiều linh mục trong Giáo phận và cũng đã chứng kiến biết bao thánh lễ an táng của các Cha trước trong tòa Giám mục. Từ ngày Đức Cha Giuse về nhận sứ vụ coi sóc Giáo phận Bùi Chu, ngài đã cho tu sửa lại Tòa Giám mục và đặc biệt là ngôi nhà nguyện khang trang đẹp đẽ này.
 
Sau Thánh lễ sáng, tất cả Cộng đoàn cũng quý Cha đã di quan Đức Cha Giuse từ Tòa giám mục ra quảng trường lễ đài nhà thờ chính tòa Bùi Chu. Thi hài Đức Cha Giuse được đoàn triều công đông đảo trong quần áo đồng phục cung kính rước trên vai. Giây phút Đức cha rời khỏi nhà nguyện Toà Giám mục thật cảm động. Ngài được rước qua bên Nam nhà thờ Chính Toà tiến ra lễ trường .
 
Thi hài Đức Cha Giuse đặt trang trọng ngay giữa lễ đài để mọi thành phần Dân Chúa khắp nơi có thể chiêm ngưỡng và ngắm nhìn Đức Cha lần cuối, trước ngài được an táng tại cung thánh phía nam Nhà thờ chính tòa.
 
Đức cha Giuse nằm thanh thản giữa một đoàn chiên đông đảo hàng chục vạn người đang tiếc thương ngài. Một bầu khí thật cảm động. Chính tại thềm lễ đài này, cách đây đúng 12 năm vào thứ 4 ngày lễ Thánh Đaminh 8/8/2001 Đức Cha nằm phủ phục trong nghi thức tấn phong Giám mục và hôm nay đây thứ Tư ngày 21/8/2013 sau 12 năm tân tụy phục vụ Giáo phận, Đức Cha nằm đây ngước mắt về trời cao giữa đoàn con cái trong một thánh lễ cuối cùng của ngài.
 
Mọi người cảm động nhắc lại cho nhau: Mới đây thôi vào ngày lễ kính Cha thánh Đaminh bổn mạng của giáo phận Đức cha Giuse còn rất khỏe mạnh. Ngài chủ tế thánh lễ đại triều cách long trọng và truyền chức linh mục cho 6 thày phó tế của giáo phận, sau đó vui tươi chào thăm mọi thành phần Dân Chúa hiện diện, thế mà chỉ hơn chục ngày sau, ngày hôm nay đây, cả giáo phận lại quy tụ nơi đây hiệp dâng thánh lễ cầu nguyện cho Ngài trong thánh lễ an táng tiễn đưa thân xác của ngài về lòng đất mẹ.
 
Ngay khi thi hài Đức cha đã an vị tại lễ đài, những cơn mưa rả rích lại đổ xuống, như hoà với lòng người tiếc thương vị Cha chung an giấc.
 
Từ khắp các ngả đường của Giáo phận, bà con giáo dân tuốn về để tham dự Thánh lễ an táng Đức cha cố Giuse khả kính, bất chấp thời tiết mưa gió và se lạnh, đường sá lấy lội và nguy hiểm. Từ các cụ già cao niên tới các bạn trẻ hay thậm chí cả các em nhỏ còn đang ẵm ngửa, mọi người một lòng một ý hướng về mái nhà Chung để thương nhớ và cầu nguyện cho Đức cha cố Giuse, đặc biệt trong Thánh lễ an táng của ngài.
 
Đúng 8 giờ 30, đoàn đồng tế và ban lễ nghi từ Tòa Giám mục ra lễ đài quảng trường Nhà thờ Chính tòa Bùi Chu. Diễn tiến đoàn rước: đi đầu là bình hương và thánh giá nến cao, tiếp đến là sách tin mừng, theo ngay sau là đoàn đồng tế. Hàng chục vạn Giáo dân đứng chật kín mọi chỗ trong quảng trường, quanh khuôn viên và các ngả đường dẫn vào Toà Giám mục cũng như Nhà thờ Chính Toà.
 
Thi hài Đức cha cố Giuse lúc này được phủ một khăn vải mầu tím có hình Thánh giá mầu trắng ở chính giữa.
 
Thánh lễ được cử hành trọng thể vào lúc 9 giờ do Đức Tổng giám mục Tổng Giáo phận Hà Nội Phêrô Nguyễn Văn Nhơn - Chủ tịch Hội Đồng Giám Mục Việt Nam chủ tế, cùng đồng tế với ngài còn có Đức Tổng giám mục Leopoldo Girelli đại diện không thường trú của Đức Thánh Cha tại Việt Nam, Đức cha Tôma Vũ Đình Hiệu Giám mục Giáo phận Bùi Chu và trên 20 vị Giám mục đến từ khắp các Giáo phận tại Việt Nam, gần 300 linh mục trong và ngoài giáo phận.
 
Hàng ngàn tu sỹ, chủng sinh và hàng chục vạn Giáo dân tham dự Thánh lễ đặc biệt để cầu nguyện cho Đức cố Giám mục Giuse. Ban tổ chức tang lễ cũng đã bố trí nhiều màn hình ngoài trời để truyền hình trực tiếp thánh lễ cho bà con tham dự được sốt sắng. Một điều đặc biệt: mặc dù trời vẫn u ám mây đen dày đặc, nhưng khi bắt đầu thánh lễ, trời hoàn toàn tạnh mưa, thi thoảng hửng những cơn nắng nhẹ.
 
Trên bàn thờ chính ở lễ đài tại quảng trường là thánh giá Chúa với hàng chữ "THÁNH LỄ AN TÁNG ĐỨC CHA GIUSE HOÀNG VĂN TIỆM- GIÁM MỤC BÙI CHU", hai bên lễ đài là di ảnh của Đức cha cố Giuse và Huy hiệu Giám mục của ngài. Cuối cửa chính nhà thờ chính tòa là di ảnh đức cha với hàng chữ "GIÁO PHẬN BÙI CHU VÔ CÙNG THƯƠNG TIẾC ĐỨC CHA GIUSE HOÀNG VĂN TIỆM".
 
Sau khi đoàn rước cúi chào, hôn bàn thờ và ổn định trên lễ đài, Đức Tổng Giám mục chủ tế Phê-rô Nguyễn Văn Nhơn xông hương bàn thờ.
 
Cha chánh văn phòng Tòa Giám mục Giuse Phạm Quốc Điêm đọc điện văn phân ưu của Phủ Quốc Vụ Khanh Tòa Thánh và của Thánh Bộ Rao Giảng Tin Mừng Cho Các Dân Tộc (Bộ Truyền Giáo) gửi Đức cha Tôma Giám mục Bùi Chu và toàn thể Giáo phận dịp tang lễ Đức cha Giuse Hoàng Văn Tiệm. Ngay sau đó là thánh lễ đồng tế do Đức Tổng Giám Mục Phêrô Nguyễn Văn Nhơn chủ tế.
 
Phần phụng vụ Lời Chúa được mở đầu bằng bài đọc 1 do một thầy của Đại Chủng Viện Đức Mẹ Vô Nhiễm Bùi Chu đọc, bài đọc 2 do một nữ tu thuộc dòng Mân Côi đọc, Thầy phó tế Đaminh Phạm Văn Trọng công bố Tin Mừng. Tất cả nằm trong phụng vụ thánh lễ an táng.
 
Đức cha phụ tá Xuân Lộc cũng là người con Bùi Chu, Giuse Đinh Đức Đạo, giảng lễ, mở đầu phần chia sẻ Lời Chúa Đức cha Đinh Đức Đạo thay mặt tất cả gửi lời kính chào Đức Cha cố Giuse, mọi người biết rằng Đức cha vẫn đang sống, vẫn đang gần gũi và vẫn đang hiện diện, thân thiết chứ không xa lạ. Mấy ngày vừa qua con cái Bùi Chu ùn ùn từ kéo về từ khắp nơi để kính viếng Đức cha. Trong phút linh thiêng của thánh lễ an táng, xin Đức cha cắt nghĩa lời Chúa cho chúng con liên tưởng đến bài đọc 2 rất trú trọng vào hiệp nhất và truyền giáo... Kết thúc bài giảng của Đức cha Giuse Đinh Đức Đạo ngài cũng thay lời tất cả gửi lời chào tiễn biệt Đức cha cố Giuse. Kết thúc phần phụng vụ Lời Chúa là các lời nguyện giáo dân thành kính dâng lên Chúa, xin Chúa đoái thương nhận lời chúng con kêu xin cho Đức cha cố Giuse khả kính.
 
Thánh lễ tiếp tục với phần Phụng Vụ Thánh Thể, thánh lễ diễn ra như thường lượng, có rất nhiều linh mục đem Mình Thánh Chúa trong tất cả các khu vực cho giáo dân hiệp lễ vừ rước lễ sốt sáng để thông công với hy lễ, của lễ toàn thiêu mà Đức cha Giuse đã trọn đời dâng cho Thiên Chúa.
 
Trước khi thánh lễ kết thúc, Đức Tổng giám mục Leopoldo Girelli đại diện không thường trú của Đức Thánh Cha tại Việt Nam đã nói lên tâm tình chia buồn sâu sắc từ Đức Thánh Cha thông qua Ngài, cách riêng là đối với cá nhân Ngài dành cho Đức cha Giuse và toàn thể gia đình giáo phận Bùi Chu. Ngài nói: "Tôi chia sẻ về vệc ra đi của Đức cha Giuse. Tôi tạ ơn Chúa về những việc làm của Đức Cha Giuse nhất là trong việc thống nhất Đức tin và Hành động. Đức Tổng cũng tạ ơn Chúa về sự dân hiến, hy sinh, phục vụ , hợp nhất và trung thành của Đức Cha Giuse đối với Đức Thánh Cha.. trong tâm tình với tư cách là đại diện của Đức Giáo Hoàng, tôi nhận thức rõ những sự bảo trựo của Mẹ Maria như sự chỉ dẫn đối với các công việc của Đức Cha Giuse đặc biệt là xây dựng chủng viện. Nguyện xin Chúa Giê su thánh thể …làm cho Bùi Chu hợp nhất và làm cho Chủng viện trở thành trường học đức tin… Cánh cửa của nhà thờ chính tòa giáo phận Bùi Chu đã đóng lại, nhưng cánh cửa của Thiên Quốc mở ra đối với Đức Cha. Chúng tôi đồng hành cùng Đức Cha trên con đường trở về Thiên Quốc, chúng tôi đau buồn vì Đức Cha ra đi trước.Cảm ơn sự hy sinh của Đức Cha. Ngài đóng lại cánh cửa đức tin với anh em nhưng ngài mở ra cách cửa của anh e trên Thiên Quốc. Xin Thiên Chúa của niềm hy vọng đón nhận Đức Cha Giuse và đón nhận những ai thực thi ý nguyện của ngài. Đức Tổng đại diện cũng thay mặt Đức Thánh Cha gửi đến toàn thể anh chị em phép lành tòa thánh".
 
Đức Cha Tô-ma Vũ Đình Hiệu, Giám mục Giáo phận Bùi Chu thay lời cho các thành phần Dân Chúa trong Giáo phận và gia đình linh tông của Đức cha cố Giuse cùng tỉnh dòng Donbosco tri ân đến Đức Thánh Cha, Đức Tổng Đại diện, Đức Hồng Y bộ trưởng bộ truyền giáo các dân tộc và hội đồng Giám mục Việt Nam... Ngài cũng nói lời tri ân Đức Hồng Y của Tổng Giáo phận Paris và Đức Cha giáo phận Orange Hoa Kỳ đã gửi điện văn phân ưu. Đức Cha Tôma cũng gửi lời tri ân đến quý bề trên các dòng tu, giám đốc các đại chủng viện, quý sơ, quý cha, quý thầy, Uỷ ban Đoàn kết công giáo các cấp, quý chức sắc tôn giáo bạn đã gửi điện văn chia buồn tới Giáo phận và kính viếng Đức cha cố Giuse. Đức cha cũng tri ân đến chính quyền các cấp: ban dân vận, bộ công an, chủ nhiệm văn phòng chính phủ, chính quyền sở công an Nam Định, Lâm Đồng, các huyện Xuân Trường, Hải Hậu, Giao Thủy và xã Xuân Ngọc đã tạo điều kiện cho giáo phận về dự lễ viếng cũng như lễ tang hôm nay được tốt đẹp theo sự sắp xếp của ban tổ chức. Đức Cha cũng cám ơn qúy ông bà và anh chị em, hội ái hữu đồng hương Bùi Chu tại hải ngoại đã gửi điện buồn chia sẻ nỗi đau thương của giáo phận mẹ.
 
Thay mặt cho con dân Bùi Chu, Đức Cha Tôma cũng ngỏ lời với Đức Cha cố Giuse khả kính: Kính thưa cha, trong niềm tri ân và thương nhớ, trước hết chúng con xin tiễn đưa cha về với lòng đất mẹ, trên khắp các nơi của Giáo phận đều in dấu chân cha. Cha để lại cho chúng con tình phụ tử sâu sắc.Cha trở thành vị mục tử đúng lúc. Cha luôn thao thức cho tiền đồ của giáo phận, vì thế cha đã xây dựng Đại Chủng viện và cha trở thành bậc thầy cho việc đào tạo Đại Chủng sinh giáo phận. Cha trở nên hạt lúa mì, cha chịu mọi đau đớn, thương tích để chúng con thu được vựa lúa dồi dào. Với đời sống hy sinh và đơn giản, cha trở về thiên quốc trong lòng Mẹ Maria, xin Cha cầu nguyện cho chúng con, bảo trợ cho giáo phận. Cha về bên chúa để ở bên chúng con trong từng biến cố của giáo phận.
 
Sau cùng, cả giáo phận cúi đầu cảm tạ trước linh cữu của Đức Cha để xin lỗi về tất cả những lỗi lầm thiếu xót của chúng con đối với Đức Cha. Lời cuối: xin toàn thể bỏ qua những thiếu xót của giáo phận chúng con trong những ngày đoàn con mất cha.
 
Tiếp đến là nghi thức tiễn biệt Đức cha cố Giuse, do Đức cha Phê-rô Maria Nguyễn Văn Đệ, Giám mục Giáo phận Thái Bình, chủ sự. Hàng vạn trái tim như lắng đọng lại để tưởng niệm và thương nhớ Đức cha khả kính trong những phút giây cuối cùng thân xác ngài hiện diện giữa đoàn chiên.
 
Sau đó, thi hài của Đức cha cố Giuse được đoàn triều công rước lên cao cho tất cả mọi người cùng nhau chiêm ngưỡng ngài lần cuối và từ biệt ngài, cũng là để đức cha chào giáo phận thân yêu. Sau đó, đoàn triều công rước linh cữu ngài vào bên trong nhà thờ Chính Tòa Bùi Chu trên gian cung thánh Phía Nam, ngay trước tòa Đức Mẹ Mân Côi và tòa thánh Giuse. Tại đây, thi hài của Đức cha cố Giuse được đưa vào trong quan tài, là ngôi nhà tạm cho thân xác ngài chờ ngày phục sinh vinh hiển trong ngày sau hết.
 
Nghi thức hạ huyệt ngay sau đó, được cử hành do Đức cha Tô-ma Vũ Đình Hiệu, trong một bầu khí hết sức cảm động. Từng giọt nước mắt tuôn rơi trên hàng vạn khuôn mặt đang theo dõi qua màn hình truyền trực tiếp tại khuôn viên Nhà thờ. Quý Đức cha, quý Cha và gia đình huyết tộc của Đức cha cố Giuse thả những bông hồng chứa chan nghĩa tình xuống kim tĩnh để từ biệt Đức cha Giuse khả kính. Cả không gian như lắng lại để hoà với niềm tiếc thương vô hạn của con dân Bùi Chu đối với Đức cha khả kính.
 
Thánh lễ và các nghi thức kết thúc vào hồi 11 giờ 30. Thân xác Đức cha Giuse đã an nghỉ nơi lòng đất mẹ, trong cung thánh của Nhà thờ Chính Toà, nhưng linh hồn và công nghiệp của ngài mãi mãi ở lại với con dân Bùi Chu. Xin tạm biệt Đức cha cố Giuse rất kính yêu. Cha – con hẹn ngày tái ngộ trên quê hương Thiên Quốc, nơi Đức cha đã đi trước và chuyển cầu cho chúng con cũng như toàn giáo phận mà Đức cha hết sức thương mến.
 
Lạy Chúa, chúng con xin phó dâng linh hồn Đức cha cố Giuse Hoàng Văn Tiệm trong tay Chúa, xin Chúa thương đón nhận người vào hưởng Thánh nhan Chúa muôn đời. Amen.
 

Thiên Ân