Gặp lại cha xứ An Tràng

Lãnh đạo, nhân viên Viện Trí Việt với cha Phanxicô Xaviê.

Với tư cách là Phó Viện trưởng và Giám đốc Trung tâm Tôn giáo học của Viện Trí Việt, tôi đưa các cộng sự đi thăm không ít đình, chùa, miếu, thánh thất của nhiều tôn giáo khác nhưng chưa đi thăm cơ sở Công giáo nào. Vì vậy, lần này có dịp đi Bắc Giang, tôi lựa chọn giáo xứ An Tràng để đến. Lý do vì cha xứ An Tràng- Phanxicô Xaviê Nguyễn Huy Liệu, tôi vốn quen biết đã lâu. Cha Phanxicô Xaviê được Đức Hồng y Phaolô Giuse Phạm Đình Tụng nuôi từ lúc lên 3 tuổi. Còn tôi cũng có thời giúp việc cho Đức Hồng y. Năm 2019, Tông đoàn Gioan Phaolô II chúng tôi cũng chọn Đức Mẹ núi Bổng, thuộc giáo xứ An Tràng làm nơi tĩnh tâm. Lúc đó ở đây còn hoang sơ lắm. Cha Phanxicô Xaviê lấy xe máy chở tôi đi vòng quanh giáo xứ khảo sát, giới thiệu tình hình giáo xứ. 
Vị linh mục hài hòa đạo đời

Cha xứ Phanxicô Xaviê trao đổi với đoàn Viện Trí Việt.

Ấn tượng đầu tiên để lại trong chúng tôi khi nghe linh mục giáo xứ An Tràng nói chuyện: đó là vị linh mục hài hòa đạo đời. GS.TS Tô Duy Hợp - Viện trưởng Viện Trí Việt đã phát biểu như vậy. Linh mục giáo xứ An Tràng không nói lý thuyết mà đã thực hành.
Ngài kể, khi về An Tràng năm 2013 sau 71 năm nơi đây không có linh mục. Cha phải ở ké ngôi nhà lợp tấm fibro xi măng đầu hồi của mấy nữ tu già dòng Hiệp Nhất. Đấy là mảnh đất mà Đức cha Phaolô Giuse Phạm Đình Tụng đã mua lại của 2 hộ dân. Còn hơn 12.000m2 đất của nhà thờ cũ đã bị dân lấn chiếm. Chính quyền đề nghị làm sổ đỏ cho nhà thờ. Dân đòi làm hết hơn 12.000m2 theo giấy tờ cũ nhà thờ còn lưu giữ. Cha gặp lãnh đạo tỉnh Bắc Giang nói: Bây giờ, nếu tôi đi khiếu kiện đòi đất thì khổ tôi. Nó cũng làm khổ chính quyền các cấp vì rất khó giải quyết. Nhất là khổ những hộ dân đã sống yên ổn mấy chục năm trên đất nhà thờ cũ. Cho nên, để bớt khổ cho các bên, xin chính quyền cấp cho nhà xứ mảnh đất khác. Tỉnh đồng ý cho quy hoạch. Lúc đầu chỉ có 8.000m2. Bây giờ thành 12.000m2. Nhà thờ vừa xây dựng xong, có hai tầng xinh xắn, có hang đá Đức Mẹ rất lớn. Có quảng trường rộng trước sân nhà thờ, trồng nhiều cây xanh.  
Ngài kể tiếp, khi về An Tràng năm 2013, dân cư nghèo lắm. Khổ nhất là người đi viện. Linh mục có chiếc xe 7 chỗ nói: Ai cần đi viện cứ lấy xe mà đi, không có tài xế, ngài cầm lái và đổ  xăng cho. Vậy là xe của ngài thành xe cứu thương. Có đêm làm 2 chuyến chở sản phụ đi sinh ở tận Bắc Giang, Hà Nội. 
Đối với cán bộ chính quyền các cấp, linh mục xứ An Tràng xem ra gần gũi lắm. Có việc gì là alo ngay. Hôm đoàn Tòa Thánh đến thăm xứ An Tràng, đúng hôm mất điện. Ngài gọi ngay cho ông Chủ tịch tỉnh Bắc Giang. Ông nói, lịch sửa đường tải điện có từ lâu, hôm nay trùng đúng sự kiện của giáo xứ chứ không có “mưu mô” gì ở đây. Nhưng tỉnh sẽ đưa máy phát điện về tận xứ phục vụ cả ngày luôn.  
Khi xây dựng tượng đài “Đức Mẹ núi Bổng”, dân cũng chỉ mua lại được ít đất dựng tượng. Nhưng cần diện tích rộng để cho khách hành hương lưu trú, tạo cảnh quan quanh tượng đài tạo ra khu du lịch tâm linh cho địa phương. Vậy là địa phương quan tâm dành đất xây dựng. Bây giờ hai bên tượng đài trải rộng như cánh phượng hoàng dài mỗi bên mấy trăm mét. Con đường dựng 14 Đàng Thánh giá lát cả chục vạn viên gạch và trồng 1000 cây thông lên xanh tốt khá đẹp. Cả khu quần thể đã rộng tới 6,5 ha.
Việc đầu tiên cha về xứ là lo làm nhà máy nước sạch cho dân dùng bất kể giáo lương. Thời dịch Covid-19 bùng phát, ngài mua 3 triệu tiền bình đựng nước sạch đi phát cho các khu dân cư. Rồi cung cấp lương thực, thực phẩm, nhu yếu phẩm nữa nên dân khen mà chính quyền cũng khen ngợi lắm.
Ở khu nghĩa trang làng Nguyễn trước đây là khu bãi rác thải rất bẩn. Ngài vận động thu dọn, nhưng tình trạng đổ rác bừa bãi không ngăn chặn được. Linh mục đã khéo léo có cách để dân không đổ rác nữa. Vậy là có bãi đất sạch. Bây giờ thành nghĩa trang làng khang trang.
Hài hòa các tôn giáo 

Cha Phanxicô Xaviê Nguyễn Huy Liệu (thứ 2 trái sang) cùng với các trẻ em được nuôi dạy ở giáo xứ An Tràng.

Cha Phanxicô Xaviê Nguyễn Huy Liệu tặng nhu yếu phẩm cho người khó khăn trong dịch COVID -19 ở Bắc Giang.

Về coi sóc xứ An Tràng, ngài thấy địa phương có ngôi chùa Toản Thanh đã đổ nát vì không có người coi sóc, tu sửa. Ngài vận động giáo dân và một số phật tử sửa lại ngôi chùa khang trang. Đường đi lên chùa lát gạch khá đẹp. Đúng là chuyện lạ: “linh mục Công giáo đi sửa chùa Phật giáo”. 
Ở khu nghĩa trang làng Nguyễn có một ngôi mộ hoang không người thừa nhận, hương khói. Dân làng truyền miệng đây là ngôi mộ của vị sư tên là Đốm khá thiêng. Nhiều người dân thiếu ý thức đem phế liệu gạch vữa đổ xung quanh gây mất mỹ quan. Ngài thấy không được, bèn đứng ra mời gọi giáo xứ cải táng mộ nhà sư dời lên núi Bổng, lập mộ đàng hoàng. Hôm đưa chúng tôi lên thăm núi Bổng, cha xứ An Tràng mời chúng tôi thắp hương và cùng đọc kinh cầu nguyện cho nhà sư. Dân thấy cha xứ tốt lành, liền đề nghị xây huyệt mộ sẵn cho linh mục bên cạnh nhà sư. Vậy là ở đây, theo cha xứ An Tràng, có “đồi thông hai mộ”. 
Vì thế, mối quan hệ giữa các vị tăng ni Phật giáo với linh mục xứ An Tràng thân mật lắm. 
Ngài nói, khi về An Tràng cách đây 10 năm, đi dâng lễ 6 điểm trong vùng chỉ có chừng 180 già trẻ theo đạo. Bây giờ con số đã gần gấp 10 lần. Năm 2018, có khoảng 500 người lớn rửa tội gia nhập đạo. Vì vậy, phái đoàn của Tòa Thánh đã đến biểu dương An Tràng. Rồi nhà thờ Toản Thanh ở núi Bổng cũng được xây dựng xong nhỏ nhắn nhưng xinh đẹp. Nhất là có khu nhà nghỉ cho khách hành hương. 
Có lẽ vì thế, Tòa Giám mục Bắc Ninh cũng để cha ở đây 10 năm chưa đổi đi nơi khác để ngài còn được gắn bó lâu dài với An Tràng.