Thánh Vinhsơn (Vincente) sinh ở Valencia ngày 23/1/1350 trong một gia đình danh giá.
Vì vậy, không ngạc nhiên khi ngài quen biết nhiều vị quyền quý trong vương triều cũng như giáo triều Vatican. Năm 17 tuổi, ngài xin gia nhập dòng Đaminh và năm sau vào học viện Barcelona. Năm 20 tuổi, tức là năm 1370, ngài đã là giảng sư triết học tại Lerida. Một trong các học trò ngài là cha Pierre Foulorup về sau trở thành đại pháp quan của giáo triều La Mã. Vào năm 1773, khi mới 23 tuổi, ngài đã trở nên nổi tiếng khắp vùng về tài giảng thuyết và nói tiên tri. Năm đó có một nạn đói lớn xảy ra ở Barcelona khiến cho hàng ngàn người chết đói. Nhiều người bi quan rủ nhau tự sát, hoặc cướp phá rất hỗn loạn. Ngài tiên tri rằng, có một con tàu chở đầy lương thực đang tiến vào thành Barcelona. Đúng như dự đoán, con tàu chở lương thực đến, cứu sống nhiều người khỏi tiêu cực và cảnh hỗn loạn. Năm 1377, ngài được gửi đến để học thêm ở Toulouse là nơi nổi tiếng với lời dạy dỗ: Học tập đi theo cầu nguyện và cầu nguyện nối tiếp học tập. Ngài chuyên về văn hóa Ả Rập và Do thái. Ngài trở thành vị Tông đồ rao giảng không mệt mỏi cho người Do thái và Hồi giáo.
Gia đình ngài có mối quan hệ thân thiết với vị Hồng y Pedro de Luna về sau trở thành Giáo hoàng nhưng không được ghi vào sổ Benedicto XIII tại Avignon. Thời của ngài sinh sống, Giáo hội Công giáo rơi vào khủng hoảng trầm trọng với 3 vị Giáo hoàng mà vị nào cũng nói mình mới là chính còn các vị kia là giả. Vị nào cũng được vài thánh nhân ủng hộ và cũng bị một số thánh nhân khác phản đối.
Từ năm 1385 đến 1390, ngài học thần học tại Valencia. Năm 1391, ngài được chọn làm linh hướng cho hoàng tộc Ydanta miền Salamanen. Ngài giúp cho thày Rialeli Do thái trở lại đạo Công giáo. Cũng có lần người ta đưa ngài ra tòa vì cáo buộc ngài giảng sai trái khi nói rằng: Juda cũng đã làm việc đền tội rồi. Tuy nhiên, khi hồ sơ tới tay Hồng y Pedro de Luna lúc đó vừa lên ngôi Giáo hoàng nên đã ra lệnh đốt hết. Ngài được mời sang làm linh mục giải tội cho Giáo hoàng và được đề nghị thăng chức nhưng ngài từ chối mọi việc đề cử. Dù vậy, ngài vẫn cực lực phản đối vị Giáo hoàng này khi ông không chịu từ chức để bầu lại. Ít lâu sau, ngài bị bệnh nặng đến mức tê liệt chờ chết. Nhưng Chúa đã sai thánh Đaminh và thánh Phanxicô đến chữa lành cho ngài. Khỏe lại, ngài được sai đi giảng cho mọi người về ngày phán xét cuối cùng. Người đến nghe ngài giảng đông đến nỗi, không nhà thờ nào chứa nổi người đành phải đưa ra công trường hay các quảng trường thị tứ. Thiên hạ lũ lượt đến theo ngài. Con số trở lại đạo lên tới hàng vạn người trong đó có nhiều bậc vua chúa, quan quyền. Riêng số người Do thái trở lại là 25.000 người. Có lần Chúa hiện ra hỏi thánh nhân:
- Con có biết vì sao, có nhiều người trở lại như vậy không?
- Thưa Chúa, vì Chúa thương họ - Thánh nhân trả lời.
- Đúng vậy, nhưng con có biết động lực thúc đẩy họ trở lại không?
- Nhờ ơn Chúa cả - Thánh nhân thưa.
- Đúng vậy con ạ. Ta đến với họ qua lời cầu nguyện của con và con luôn đồng hành với họ.
Chúa ban cho ngài làm nhiều phép lạ nổi tiếng. Có lần ngài đi qua ngôi nhà cao tầng đang xây dựng. Một công nhận rơi từ tầng cao xuống đang chới với. Ngài bảo: Dừng lại. Người công nhân lập tức dừng lại lơ lửng trên cao chờ người ta mang dụng cụ kéo vào. Tính ra, ngài đã làm tới 873 phép lạ. Ngài qua đời ngày 5/4/1419, được phong thánh ngày 1/10/1458 dưới triều Đức Piô II.
Một nhà thờ đẹp kính thánh Vinhsơn tại Thái Bình là nhà thờ Cát Đàm. Giáo xứ được thành lập năm 1946 ở xã Đông Hà, thành phố Thái Bình. Nhà thờ đã qua nhiều giai đoạn nâng cấp, xây sửa. Nhà thờ hiện tại có 2 tháp vuông, rộng 17m, dài 32m trên diện tích 10.000m2. Từ năm 2008, Đức cha FX. Nguyễn Văn Sang đã ra văn thư giáo xứ Cát Đàm cho Tỉnh dòng Đaminh Việt Nam.
Bích Hải
Ủy ban Đoàn kết Công giáo Việt Nam
Số giấy phép: 183/GP-TTĐT cấp ngày 31/05/2017. Trưởng ban biên tập: Vũ Thành Nam
Địa chỉ ban biên tập: 59 Tràng Thi, Hoàn Kiếm, Hà Nội.
Điện thoại: (04) 39363013 - Email: mariadohoa@gmail.com