Nuôi trâu thành danh

Anh hùng lao động Hồ Giáo. Ảnh: Trần Đăng

Hồ Giáo (1930-2015), quê xã Tịnh Sơn, huyện Sơn Tịnh, tỉnh Quảng Ngãi, là quân nhân, 1954 tập kết ra miền Bắc. Năm 1960, ông chuyển sang làm chăn nuôi ở nông trường Ba Vì, tỉnh Hà Tây. Tại đó ông nuôi heo 5 năm sau đó chuyển sang nuôi bò. Do những thành tích trong nuôi heo và bò, như thụ tinh nhân tạo cho heo, trị bệnh heo, bò. Năm 1966, ông được phong Anh hùng Lao động. Năm 1976, ông chuyển công tác về Trung tâm Nghiên cứu trâu và đồng cỏ miền Đông Nam bộ, xã Lai Khê, huyện Bến Cát, tỉnh Sông Bé. Năm 1979, Ấn Độ tặng Việt Nam 502 con trâu giống Mura với mục đích làm sức kéo và lấy sữa, trong đó có hai con bà Thủ tướng Indura Gandhi tặng Thủ tướng Phạm Văn Đồng, ông chuyển sang nuôi trâu. Năm 1986 có những con trâu trong đàn trâu Mura đạt trọng lượng 1000 kg, hàng chục con biết tự bước lên cân để kiểm tra trọng lượng khi nghe gọi đến tên của mình. Cùng năm đó ông được phong Anh hùng Lao động lần thứ hai. Năm 1990, khi Hồ Giáo nghỉ hưu, Sông Bé có 1404 con trâu Mura. Ông là đại biểu Quốc hội 3 khoá IV, V và VI, Ủy viên ban chấp hành Trung ương Tổng Công đoàn Lao động Việt Nam khoá III. Ông được tặng Huân chương Lao động hạng nhất, nhì, ba; Huân chương Kháng chiến hạng nhất; Huy hiệu 40, 45, 50, 55 tuổi đảng và nhiều phần thưởng cao quý khác.

Đào Duy Từ (1572-1634), quê xã Hoa Trai, huyện Tĩnh Gia, tỉnh Thanh Hóa. Ông rời Đàng Ngoài vào Đàng Trong tìm người tài góp sức giúp nước. Vài năm đầu ông phải đi ở chăn trâu cho một nhà giàu ở tỉnh Bình Định. Một hôm ông luận về kẻ chăn trâu quân tử và kẻ chăn trâu tiểu nhân. Ông khẳng định, kẻ chăn trâu tiểu nhân là sáng dắt trâu ra đồng ăn cỏ, tối đến dắt tâu về, không nghĩ ngợi lo lắng gì cả. Còn người chăn trâu quân tử là những ai vừa chăn trâu vừa ôn tài luyện chí, chưa gặp thời nên tạm theo việc để sinh nhai. Ông minh họa: “Kẻ chăn trâu anh hùng thì như Ninh Thích phục hưng được nước Tề, Điền Đan dùng kế hỏa công mà thu phục những thành trì bị người nước Yên chiếm cứ, Hứa Do dắt trâu ra khe uống nước mà cũng biết được lẽ hưng vong và loạn lạc, Bách Lý Hề đi chăn dê vùng miền trung nước Tần mà cũng nắm vững sự thịnh suy, bĩ thái...Chúa Nguyễn Phúc Nguyên biết Đào Duy Từ là người tài trí nên trọng dụng, trao ngay chức Nha úy nội tán, tước lộc Khê hầu, trông coi việc quân cơ và Tham lý quốc chính. “Hổ tướng khu Cơ” được coi là binh pháp duy nhất còn lưu truyền tới nay do Đào Duy Từ soạn. Chúa Nguyễn Phúc Nguyên khen: “Đào Duy Từ là Khổng Minh ngày nay”. Ông trở thành người đứng đầu trong hàng khai quốc công thần của dòng họ Nguyễn, từ một thế lực nhỏ buổi đầu nhanh chóng trưởng thành lớn mạnh với “9 Chúa 13 Vua”.