Từ khi thành lập, Ủy ban Đoàn kết Công giáo Việt Nam đã trải qua bảy kỳ Đại hội. |
Sự ra đời và hoạt động của tổ chức yêu nước toàn quốc của giới Công giáo đã đạt được những thành tích đáng tự hào, đóng góp thiết thực vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn mới của đất nước. Tuy vậy, để khẳng định vai trò vị trí cũng như đường hướng đúng đắn đã lựa chọn, UBĐKCG Việt Nam đã phải vượt qua rất nhiều khó khăn thử thách. Những khó khăn thử thách đôi khi lại xuất phát từ sự khác nhau về nhận thức, về vị trí của phong trào Công giáo yêu nước, đôi khi là chưa có sự thấu hiểu, sự thông nhất cách tổ chức, hoạt động thi đua yêu nước trong hàng giáo sĩ, ở một số cá nhân và cả vấn đề mối quan hệ tôn giáo, xã hội.
Sự chưa thật sự thấu hiểu hoạt động cũng như tổ chức yêu nước của ngựời Công giáo Việt Nam không chỉ xuất hiện ở nơi này nơi khác, ở một vài giáo phận trong nước mà tại Tòa Thánh, cũng đã có những nghi ngại mà điển hình là bức thư đề ngày 20/5/1992 của Đức Hồng y Sodanố gửi Đức cha Nguyễn Minh Nhật, khi đó là Chủ tịch Hội đồng Giám mục Việt Nam, bày tỏ sự lo ngại về tổ chức cũng như hoạt động của UBĐKCG Việt Nam, rằng một tổ chức vừa có tính công dân vừa có tính chính trị có nguy cơ gây lẫn lộn giữa Giáo hội và các tổ chức chính trị khác. Nhận thức được vấn đề này, UBĐKCG Việt Nam xác định, một mặt phải tích cực triển khai các hoạt động thật tốt, thật hiệu quả, bằng hành động, kết quả của phong trào thi đua yêu nước với các nội dung cụ thể, thiết thực góp phần xây dựng quê hương, đất nước cũng như đời sống tôn giáo phát triển hài hòa để giải thích, chứng minh tính đúng đắn của tổ chức và phong trào Công giáo xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, mặt khác kiên trì thông qua nhiều phương thức, gặp gỡ, trao đổi, tuyên truyền để mọi người nhận thức đúng và rõ ràng rằng UBĐKCG là tổ chức thúc đẩy các hoạt động của phong trào thi đua yêu nước, luôn trung thành với Giáo hội, tích cực thực hiện đường hướng của Giáo hội Công giáo Việt Nam, “đồng hành với dân tộc mình, cùng chia sẻ một cộng đồng sinh mạng với dân tộc mình” như Thư chung năm 1980 của Hội đồng Giám mục Việt Nam đã xác định.
UBĐKCG Việt Nam xác định những khó khăn, thách thức đối với tổ chức và hoạt động của Ủy ban và phong trào Công giáo yêu nước là vấn đề có tính lịch sử. Trong quá trình xây dựng đất nước đã dần tạo được mối quan hệ tốt, hiểu biết lẫn nhau giữa chính quyền và Giáo hội Công giáo. Tuy vậy suốt tháng năm dài của lịch sử mấy thế kỷ, vấn đề quan hệ đạo, đời là khá phức tạp, nặng nể, cần phải có thời gian và nhiều nỗ lực giải tỏa. Mặc dù còn có những khó khăn, thử thách nhưng chắc chắn mọi vấn đề sẽ được giải quyết bởi Giáo hội đã lựa chọn đường hướng gắn bó với dân tộc, với đất nước này, xác định “Sống Phúc Âm giữa lòng dân tộc để phục vụ hạnh phúc của đồng bào”. Những kết quả đạt được của phong trào thi đua yêu nước trong đồng bào Công giáo không phải gì khác mà chính là kết quả hoạt động của người Công giáo trong việc phát huy lòng yêu nước, gắn bó với dân tộc và thực hiện lời dạy của Hội đồng Giám mục Việt Nam: “Sống Phúc Âm giữa lòng dân tộc để phục vụ hạnh phúc của đồng bào”.