Cuộc đời con người mãi mãi là một chuỗi dài những thách đố. Điều đó đòi hỏi chúng ta phải chọn lựa ánh sáng bên này hay bóng tối bên kia. Cuộc sống là một chuỗi những lựa chọn liên lỉ giữa ánh sáng và bóng tối. Mỗi người có những chọn lựa khác nhau, nhiều khi chính những chọn lựa ấy có tính quyết định số phận của cả một đời người. Lựa chọn của người đời lại khác với lựa chọn của người con Chúa. “Sự sáng đã đến thế gian và người đời đã yêu sự tối tăm hơn sự sáng, vì hành động của họ xấu xa” (Ga 3,19).
Hôm nay, trong bài Tin mừng của Chúa nhật IV mùa Chay Thánh, Giáo hội cho chúng ta những lời giáo huấn của chính Chúa Giêsu mạc khải về Người, là Ánh sáng thật. Đoạn Tin Mừng này thuộc về phần cuối của cuộc đàm thoại giữa Đức Giêsu và ông Nicôđêmô, một lãnh tụ thuộc phái Pharisêu. Ông Nicođêmô đến gặp Đức Giêsu vào ban đêm và lắng nghe, trò chuyện cởi mở với Người. Tuy nhiên, cuộc đàm thoại không còn mang hình thức một cuộc đối thoại nữa, nhân vật Nicodemo không còn xuất hiện nữa. Lời giảng dạy của Đức Giêsu, qua người có cảm tình với Người, nhằm gởi tới tất cả những ai phải quyết định dứt khoát khi chọn lựa: tin hay không tin; chọn ánh sáng hay bóng tối.
Mang thân phận con người tội lỗi bất toàn, người đời thường trốn chạy ánh sáng vì sợ hành động xấu xa của họ bị phanh phui. Ghét ánh sáng và thích bóng tối là thảm kịch của người đời, vì con người được sinh ra chính là để sống cho ánh sáng. Thiên Chúa không tạo nên hỏa ngục, không xây ngục tối để giam hãm và hành hạ con người. Nhưng chính tội nhân đã tự nhốt mình vào nội tâm tăm tối. Đức Giêsu chỉ đến để ban ơn cứu rỗi chứ không luận phạt con người. Người ta tự luận phạt chính mình nếu họ từ khước ánh sáng, nghĩa là từ chối nhận Đức Giêsu, Con duy nhất của Thiên Chúa. Ai từ chối ánh sáng của Chúa sẽ héo tàn trong bóng tối của chính mình.
Ơn cứu chuộc của Thiên Chúa, nghĩa là tình yêu thương, lòng nhân ái, sự tha thứ tội lỗi và việc tái sinh nhân loại bằng việc tham dự vào chính sự sống của Thiên Chúa được ban cho con người cách nhưng không. Dù vậy, có lãnh nhận được hanh không lại tùy thuộc vào lời đáp trả của con người. Con người lại đối diện với một bi kịch. Bi kịch ở đây là: bi kịch của sự chọn lựa giữa ánh sáng và bóng tối, giữa niềm tin và bất tín.
Bài Tin Mừng giúp ta nhắc nhớ lại trình thuật về dấu hiệu con rắn đồng trong Cựu Ước. Đáp lại những câu hỏi của những người Biệt phái, Chúa Giêsu thường đưa ra những câu trả lời khó hiểu. Đối với Nicôđêmô, Chúa Giêsu ám chỉ đến một sự việc sẽ xảy đến mà người đối thoại với người không thể hiểu được: việc Người bị treo lên có thể so sánh với việc con rắn đồng bị treo lên một cậy gỗ trong sa mạc xưa kia, đã chữa lành những người Do Thái bị rắn độc cắn chết, khi nhìn lên con rắn đồng với lòng tin tưởng. Điều rõ ràng là con người sống trong thành thị cũng như trong sa mạc, bị sự dữ bao vây sẽ được cứu thoát nếu họ đặt niềm tin vào Đấng bị đóng đinh. Chính Chúa Giêsu đã nhấn mạnh rằng: “Khi nào tôi bị treo lên khỏi đất, tôi sẽ kéo mọi người lên cùng tôi”.
Ơn Cứu độ qua mầu nhiệm Thập giá đã trở nên tột đỉnh trong việc hoàn thành ý định của Thiên Chúa. Thập giá là tột cùng của đớn đau nhục nhã, nhưng cũng là minh chứng tuyệt vời của một tình yêu: Tình yêu của Cha đã trao ban Con Một, tình yêu của Con đã hiến dâng mạng sống: Tin vào một tình yêu như thế sẽ chữa lành những vết thương cuộc đời.
Thiên Chúa là Tình Yêu (1Ga 4,8). Vì yêu thương, Thiên Chúa đã tạo dựng vũ trụ, vạn vật và con người, đặt con người làm chủ vạn vật. Khi con người sa ngã lỗi lầm, Thiên Chúa lại ban Con Một xuống thế làm người, và chết trên thập giá để đem lại ơn cứu rỗi cho muôn loài. Đức Giêsu là món quà quý giá nhất mà Chúa Cha ban tặng cho nhận loại. Tất cả tình yêu của Chúa Cha đặt hết vào món quà độc nhất này: Con riêng của Ngài, để thực hiện ý định của Ngài là cứu chuộc thế gian, toàn thể nhân loại, chứ không phải chỉ có dân tộc Israel. Tất cả mọi người đều được cứu độ nếu tin vào Con Một duy nhất của Thiên Chúa.
Chúng ta được mời gọi hãy sống xứng với tình yêu của Thiên Chúa. Sống trong niềm tin, hành động theo đức tin phải trở nên chỉ nam mọi hoạt động của đời sống người tín hữu. Tin là vâng theo Thánh Ý Chúa Cha, là phó thác cho Chúa, là gắn bó với Chúa, là dấn thân theo Chúa đến cùng, bất chấp mọi thử thách, gian nan. Đức Tin không việc làm là đức tin chết. Bởi đó, lòng tin phải được biểu lộ cụ thể trong đời sống thường ngày. Đức tin cũng là một sự sống cần phải được bồi dưỡng đúng mức mới đạt tới mức trưởng thành cần thiết được. Chúng ta được mời gọi không ngừng trau dồi, củng cố đức Tin của mình, bằng chính Lời Chúa và Mình Máu Thánh Chúa Kitô trong Bí Tích Thánh Thể, đồng thời qua những lời giáo huấn của Hội Thánh.
Trong tâm tình của Mùa Chay, chúng ta được mời gọi thay đổi tận căn cuộc đời của mình để sống trong Ánh sáng của Chúa Giêsu Cứu Thế. Hãy sống và hành động như con cái của Ánh Sáng. Hãy dẹp đi những khoảng tối tăm trong con người của mình để đón nhận Ánh sáng. Hãy dẹp đi những bóng tối trong cuộc đời đang trùm phủ ngăn cách mọi người để đem lại ánh sáng liên đới, chia sẻ, bác ái với nhau.
Lạy Chúa Giêsu là Ánh Sáng Cứu Độ, xin cho chúng con biết mở lòng mình ra đón nhận Ánh Sáng của Chúa. Amen.