Cùng hân hoan chia sẻ niềm vui

Trước tin vui mừng sau bao ngày chờ mong, những người con xa xứ từ muôn phương cùng hướng về quê mẹ hiệp ý với bà con dân làng dâng lời cảm tạ Thiên Chúa, Mẹ Maria, tri ân các đấng bậc và quý vị ân nhân xa gần vào dịp này.
Cách đây hơn sáu năm, vào lúc 23 giờ 30’ thứ bảy 05/8/2017, vụ hỏa hoạn rất lớn đã bất ngờ xẩy ra tại thôn Trung Lao, xã Trung Đông, huyện Trực Ninh, tỉnh Nam Định, khiến cho một ngôi nhà thờ cổ, được xây dựng bằng gỗ lim chạm khắc công phu, đã bị cháy rụi hoàn toàn trong sự luyến tiếc của mọi thành phần dân Chúa. Từ giáo xứ đến giáo phận, và cả Giáo hội Việt Nam đều tỏ bày lòng tiếc thương một di sản quý báu của tiền nhân để lại cho một làng quê xứ đạo cổ kính, có bề dày lịch sử 400 năm đón nhận Tin Mừng. 

1. ĐÔI NÉT VỀ NGÔI NHÀ THỜ CỔ
 

Nhà thờ Trung Lao trước biến cố hỏa hoạn

Theo dòng lịch sử, ngôi nhà thờ Trung Lao được khởi công từ năm 1888, xây dựng trong vòng 10 năm, do linh mục Juaan Pages Tràng Thái, người Tây Ban Nha lãnh đạo cùng với sự góp của, góp công của người giáo dân địa phương. Nhà thờ hoàn thành vào năm 1898. Đây là một công trình kiến trúc độc đáo kết hợp các yếu tố Gothic, Tây Ban Nha và lối xây dựng cổ truyền Việt Nam. Nhà thờ có chiều dài 50 m, rộng 16 m, gồm 11 gian được xây bằng gạch. Mái lợp ngói đỏ, hình vảy rồng, còn gọi là ngói Nam, khiến trong lòng thánh đường mùa đông ấm áp, mùa hè lại mát mẻ.
Toàn bộ nội thất bên trong đều được làm từ lõi gỗ lim, do thợ mộc làng Tứ Xuyên lành nghề thực hiện. Các vì kèo, xà khóa, xà cân nâng đỡ cây long cốt được sắp xếp đục đẽo công phu, rất sinh động với hoa văn, cây lá uyển chuyển, tạo sự nhẹ nhàng, thanh thoát. Các cây cột nhà thờ là những thân gỗ lim có đường kính từ 70 cm đến 80 cm được để mộc nguyên khối dựng đứng trên các tảng đá bồng làm đế.
Gian Cung thánh, bàn thờ và các tòa đều sơn son thiếp vàng, với hai màu chủ đạo là vàng và đỏ. Đây là một công trình điêu khắc hết sức công phu, được trau chuốt tinh xảo tới từng chi tiết nhỏ. Toàn bộ ngôi nhà thờ trải qua bao năm tháng bão táp mưa sa vẫn trơ gan cùng tuế nguyệt, qua những lần tu bổ, sửa chữa thường xuyên của các thế hệ dân làng gìn giữ.

2. TAI NẠN HỎA HOẠN XẨY RA BẤT NGỜ
Sau hơn 4 thế kỷ đón nhận Tin Mừng với biết bao sóng gió, lúc thịnh vượng cũng như khi gặp nguy nan khốn khó, nhưng đời sống đạo của giáo dân không ngừng thăng tiến đã đưa xứ đạo phát triển trên mọi lãnh vực. Vì thế nhiều sinh hoạt lớn của giáo phận Bùi Chu được tổ chức tại Trung Lao. Đặc biệt, ngày 01/01/2010, Đức Giám mục Giuse Hoàng Văn Tiệm, Giám mục giáo phận Bùi Chu đã ban sắc phong nhà thờ Trung Lao lên Đền thánh với tước hiệu “Mẹ Thiên Chúa”.
Vào ngày 9/02/2013, Đức Tổng Giám mục Leopoldo Girelli - Đại diện Tòa Thánh Vatican đã tới thăm xứ đạo và vào kính viếng Đền thánh. Ngài hết lời ca ngợi, trầm trồ trước vẻ đẹp cổ kính của ngôi nhà thờ. 
Nhưng bất ngờ, vào đêm khuya 5/8/2017, các gia đình đều đã đóng cửa đi ngủ, thì một cột khói cao bốc lên từ khu vực Cung thánh nhà thờ và chỉ ít phút sau ngọn lửa đã lan rộng rồi bốc cháy dữ dội.
Giáo dân đã hô hào và giật chuông liên hồi để kêu gọi mọi người trong xứ đến dập lửa. Đồng thời báo cho lực lượng Cảnh sát Phòng cháy Chữa cháy đến. Nhưng vì vị trí nhà thờ cao và thoáng, lại gặp gió lớn, nên không sao ngăn cản được ngọn lửa rừng rực càng lúc càng hung hãn. Ai cũng xót xa đứng nhìn ngôi nhà thờ với lửa, khói ngùn ngụt bốc cao.
Chứng kiến cảnh Đền thánh chìm trong biển lửa mà toàn thể bà con dân làng bất lực, không sao cứu nổi. Con tim mọi người như muốn nổ tung vì sự mất mát quá lớn, Nước mắt cứ tuôn trào, nghẹn ngào chẳng nói lên lời.
Qua phương tiện truyền thông xã hội, tin vụ cháy Đền thánh đã loan truyền đi khắp nơi, chẳng những trong nước mà còn trên toàn thế giới, làm cho mọi người tiếc nuối ngôi nhà thờ cổ kính linh thiêng, một di tích lịch sử nay không còn nữa.

3. QUYẾT TÂM KHẮC PHỤC, TÁI THIẾT NHÀ THỜ
 

Bên trong Đền thánh Trung Lao mới được xây dựng.

Thật vô cùng đau xót và thương tiếc ngôi nhà chung, một di sản quý giá mà ông cha đã xây dựng từ 130 năm nay, phút chốc biến thành đống trò tàn, ngôi nhà thờ tuyệt mỹ nay chỉ còn trơ phần khung cháy đen và vài mảng tường ám khói, phần mái ngói cũng đã sập vì bị thiêu rụi hoàn toàn.
Đứng trước cảnh hoang tàn, tiếc nuối sự mất mát to lớn vừa xẩy ra, linh mục chính xứ Giuse Phạm Văn Đồng đã cùng cộng đoàn dân Chúa bàn bạc, cương quyết xây dựng lại ngôi nhà thờ, bất chấp mọi khó khăn để tái thiết nhà thờ mới theo lối kiến trúc giống như kiểu nhà thờ cũ, nhưng lớn hơn để đáp ứng nhu cầu cử hành phụng vụ cho hơn 10.000 tín hữu. Nhà thờ mới có chiều dài 63 m, chiều rộng 21 m, chiều cao từ nền đến nóc 15,5 m. Riêng gian Cung thánh mở rộng thành cánh Thánh giá, mỗi bên dài thêm 6 m. Cấu trúc nhà thờ: tường xây bằng gạch với bốn hàng cột, vì kèo bằng gỗ, mái lợp ngói.
Thánh lễ đặt viên đá đầu tiên xây dựng vào Chúa nhật 23/9/2018, do Đức Giám mục giáo phận Bùi Chu Tôma Vũ Đình Hiệu chủ sự. Kể từ đây, công tác tái thiết nhà thờ tuần tự nhi tiến, đi vào chương trình xây cất một cách tích cực. Ngoài sự cầu nguyện và đóng góp nhân lực, công sức ra, vấn đề tài chính được mọi người trong giáo xứ luôn sẵn sàng góp phần mình. Mặc dù đời sống còn khó khăn, hạn chế, nhưng gia đình nào cũng nhiệt tình tham gia cùng ước mong sao cho công việc xây dựng được hoàn thành tốt đẹp, theo dự kiến ban đầu đề ra. 
Đứng trước chi phí xây dựng quá lớn, hoàn cảnh kinh tế của giáo hữu hạn hẹp, nên linh mục chính xứ, Hội đồng Mục vụ giáo xứ và bà con dân làng phải nhờ các ân nhân xa gần giúp đỡ. Được sự khích lệ và giới thiệu của Đức Giám mục giáo phận Bùi Chu cũng như Đức Tổng Giám mục Phaolô Bùi Văn Đọc, Tổng Giám mục giáo phận Thành phố Hồ Chí Minh cho phép đi quyên góp nhiều xứ đạo trong Nam, cũng như kêu gọi người đồng hương Trung Lao ở hải ngoại, ai ai cũng sẵn lòng giúp đỡ. Tạ ơn Chúa, mặc dù kinh phí đã phát sinh tăng gấp đôi so với dự kiến ban đầu, nhưng nay công trình đã hoàn thành mỹ mãn, thỏa lòng ước mong của bà con dân làng.
4. TÂN ĐỀN THÁNH MẸ THIÊN CHÚA NGUY NGA XUẤT HIỆN


Với sự chỉ đạo trực tiếp của linh mục Giuse chính xứ, các linh mục phó xứ và sự đôn đốc của Ban Thường vụ cùng 24 người trong Ban Kiến thiết, nhận nhiệm vụ kể từ ngày 26/11/2017, đảm trách các phần việc lớn lao. Bên cạnh các kiến trúc sư, có những tốp thợ chuyên nghiệp tay nghề cao từ nhiều địa phương khác tới, cùng chung đóng góp công sức với dân làng, tạo dựng nên ngôi nhà thờ nguy nga tráng lệ. Thật đáng khâm phục thay!
Bước vào trong lòng ngôi nhà thờ, nhìn lên Cung thánh được thiếp vàng toàn bộ, cùng sự rực rỡ ba ngôi tòa vàng ở giữa và hai tòa cạnh với 13 pho tượng tạc bằng gỗ uy nghi, đan xen những bức họa trên trần mang dáng dấp “Nhà nguyện Sistine” ở Đền thánh Phêrô tại Vatican, hòa cùng 14 chặng đàng Thánh giá chạm khắc hoa văn cổ kính gắn trên tường. Bàn quỳ và ghế ngồi của giáo dân đều đóng mới hoàn toàn.
Một chuyện bất ngờ ngoài dự tính. ngôi Tháp chuông phía cuối nhà thờ đã có tuổi thọ 104 năm, phát hiện bị nghiêng và xuống cấp trầm trọng. Để tránh nguy hiểm cho kẻ qua người lại hàng ngày, nên ngày 02/4/2022 được hạ giải. Ngày 5/5/2022 khai móng và thi công xây dựng tháp chuông mới với kiến trúc hiện đại, chiều quy vuông diện tích là 81 m2. Tháp ba tầng, cao 39 m, tuần tự treo 3 quả chuông Tây. Tổng số chuông nặng 2.965 kg.
Tính đến nay, mọi công việc xây dựng hoàn tất. Kể cả các công tác dựng lan can bằng đá hai bên nhà thờ, đầm bê tông toàn bộ sân và trang trí cây cảnh quảng trường, lễ đài đã xong.
Trải qua sáu năm xây dựng, nhờ hồng ân Thiên Chúa qua lời chuyển cầu của Đức Maria Mẹ Thiên Chúa, tước hiệu Đền thánh, cùng với sự quảng đại giúp đỡ của quý Đức cha, quý cha, quý tu sĩ, quý ân nhân và đồng hương Trung Lao xa gần, nay Đền thánh Mẹ Thiên Chúa và tháp chuông cùng các công trình phụ thuộc đã hoàn thành tốt đẹp. Thánh lễ tạ ơn - khánh thành và cung hiến Đền thánh Mẹ Thiên Chúa được cử hành vào lúc 9 giờ sáng thứ Hai ngày 01/01/2024 do Đức Giám mục Tôma Vũ Đình Hiệu chủ sự. Cùng đồng tế có quý linh mục trong và ngoài giáo phận, trước sự hiện diện đông đảo của quý tu sĩ, quý khách, quý ân nhân xa gần chung vui cùng bà con dân làng trước sự kiện trọng đại hôm nay.