Để Chương trình MTQG 1719 đi đúng địa chỉ
Cập nhật lúc 16:20 21/12/2025
Giai đoạn 2021 – 2025, trong quá trình triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi theo Quyết định số 1719/QĐ-TTg (Chương trình MTQG 1719), tỉnh Cao Bằng xác định công tác kiểm tra, giám sát là “chìa khóa” bảo đảm chương trình được thực hiện đúng đối tượng, đúng mục tiêu và phát huy hiệu quả bền vững.
Chú trọng giám sát ngay từ bước đầu
Ngay từ đầu kỳ, tỉnh đã đặc biệt quan tâm triển khai Tiểu dự án 3, Dự án 10 về kiểm tra, giám sát, đánh giá, đào tạo, tập huấn tổ chức thực hiện Chương trình. Công tác giám sát được các sở, ngành, địa phương triển khai xuyên suốt, từ khâu rà soát, xác định địa bàn đầu tư đến quá trình tổ chức thực hiện, nghiệm thu và đưa các công trình, dự án vào vận hành, sử dụng.
Nhờ giám sát chặt chẽ, Chương trình MTQG 1719 trên địa bàn Cao Bằng đã đến đúng “địa chỉ”, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội tại các vùng “lõi nghèo” của tỉnh, tạo tiền đề quan trọng cho giai đoạn tiếp theo.
Giai đoạn 2021 – 2025, theo Quyết định số 861/QĐ-TTg, Cao Bằng có 161/161 xã thuộc vùng đồng bào DTTS và miền núi, trong đó có 126 xã khu vực III. Đồng thời, theo Quyết định số 612/QĐ-UBDT, toàn tỉnh có 949 thôn đặc biệt khó khăn thuộc xã khu vực III, giảm mạnh so với giai đoạn 2016 – 2020.
Việc số lượng địa bàn đặc biệt khó khăn giảm nhanh đã tác động trực tiếp đến nguồn lực đầu tư và đời sống của người dân tại những địa bàn vừa thoát nghèo. Trước thực tế đó, tháng 5/2023, HĐND tỉnh Cao Bằng đã tổ chức giám sát chuyên đề về quy trình, thủ tục xác định xã khu vực III và thôn đặc biệt khó khăn.
Ông Bàn Quý Sơn – Trưởng Ban Dân tộc HĐND tỉnh – cho biết, đoàn giám sát của Ban đã trực tiếp xuống các xã vừa chuyển từ khu vực III sang khu vực I, cũng như các thôn không còn thuộc diện đặc biệt khó khăn để nắm bắt thực tiễn đời sống của đồng bào.
“Qua giám sát cho thấy, việc điều chỉnh danh sách địa bàn đặc biệt khó khăn tác động ngay đến các chính sách an sinh xã hội, vay vốn, hỗ trợ sản xuất, bảo hiểm y tế…, trong khi đời sống người dân ở những địa bàn vừa thoát nghèo vẫn còn rất nhiều khó khăn”, ông Sơn chia sẻ.
Từ kết quả giám sát, Ban Dân tộc HĐND tỉnh đã kiến nghị UBND tỉnh xây dựng các chính sách đặc thù, bố trí nguồn lực phù hợp với mức độ khó khăn; đồng thời đề nghị cơ quan chuyên môn tham mưu chính sách hỗ trợ hộ DTTS nghèo, cận nghèo tại các xã khu vực I, khu vực II – những địa bàn không còn nằm trong danh sách ưu tiên nhưng thực tế vẫn còn nhiều khó khăn.
Bài học kinh nghiệm cho giai đoạn mới
Từ ngày 1/7/2025, thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính và vận hành chính quyền địa phương 2 cấp, tỉnh Cao Bằng còn 56 xã, phường. Trong bối cảnh mới, việc giám sát, xác định đúng địa bàn “lõi nghèo” càng có ý nghĩa quyết định, nhất là khi tỉnh chuẩn bị triển khai hợp phần thứ hai của Chương trình MTQG giai đoạn 2026 – 2035.
Thực hiện Nghị định số 272/2025/NĐ-CP, tỉnh đã hoàn thành rà soát, phân định xã vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2026 – 2030; 100% xã, phường của tỉnh đều thuộc vùng này. Hiện nay, Cao Bằng đang tiếp tục rà soát, phân định xã theo trình độ phát triển và thôn đặc biệt khó khăn.
Theo ông Bế Đăng Khoa, Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Cao Bằng, rút kinh nghiệm từ giai đoạn 2021 – 2025, tỉnh đặc biệt chú trọng khâu “đầu vào”, đối chiếu kỹ lưỡng các tiêu chí, gắn giám sát thực tế với tham mưu điều chỉnh chính sách kịp thời.
Thực tiễn tại xã Hạ Lang – đơn vị hành chính mới được sáp nhập từ nhiều xã có trình độ phát triển không đồng đều – cho thấy, nếu chỉ căn cứ cứng nhắc vào bộ tiêu chí, một số địa bàn dù còn rất khó khăn vẫn có nguy cơ không được hưởng chính sách hỗ trợ. Việc thiếu nguồn lực đầu tư, thiếu tiếp cận vốn vay ưu đãi và các chính sách an sinh sẽ khiến công tác giảm nghèo gặp nhiều trở ngại.
Qua các hoạt động trên cho thấy, công tác giám sát không chỉ dừng lại ở việc “kiểm tra cho đúng quy định”, mà còn phải gắn với đánh giá tác động chính sách, kịp thời kiến nghị điều chỉnh phù hợp với điều kiện thực tế của từng địa bàn.
Tính đến tháng 8/2025, toàn tỉnh đã đạt và vượt 12/21 chỉ tiêu của Chương trình MTQG 1719; 9 chỉ tiêu còn lại đều đạt trên 90% và dự kiến hết năm 2025 sẽ hoàn thành. Một trong những yếu tố quan trọng tạo nên kết quả này là việc xác định đúng xã khu vực III, thôn đặc biệt khó khăn – đối tượng trực tiếp thụ hưởng chính sách.
Bài học từ giai đoạn 2021 – 2025 cho thấy, chỉ khi giám sát được thực hiện chặt chẽ, khách quan và xuyên suốt, Chương trình MTQG 1719 mới thực sự đi vào cuộc sống, bảo đảm phân bổ nguồn lực công bằng, hiệu quả, tạo nền tảng vững chắc cho mục tiêu giảm nghèo bền vững và phát triển toàn diện vùng đồng bào DTTS và miền núi tỉnh Cao Bằng trong giai đoạn mới.
Bài và ảnh: H Minh
Ngay từ đầu kỳ, tỉnh đã đặc biệt quan tâm triển khai Tiểu dự án 3, Dự án 10 về kiểm tra, giám sát, đánh giá, đào tạo, tập huấn tổ chức thực hiện Chương trình. Công tác giám sát được các sở, ngành, địa phương triển khai xuyên suốt, từ khâu rà soát, xác định địa bàn đầu tư đến quá trình tổ chức thực hiện, nghiệm thu và đưa các công trình, dự án vào vận hành, sử dụng.
Nhờ giám sát chặt chẽ, Chương trình MTQG 1719 trên địa bàn Cao Bằng đã đến đúng “địa chỉ”, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội tại các vùng “lõi nghèo” của tỉnh, tạo tiền đề quan trọng cho giai đoạn tiếp theo.
Giai đoạn 2021 – 2025, theo Quyết định số 861/QĐ-TTg, Cao Bằng có 161/161 xã thuộc vùng đồng bào DTTS và miền núi, trong đó có 126 xã khu vực III. Đồng thời, theo Quyết định số 612/QĐ-UBDT, toàn tỉnh có 949 thôn đặc biệt khó khăn thuộc xã khu vực III, giảm mạnh so với giai đoạn 2016 – 2020.
Việc số lượng địa bàn đặc biệt khó khăn giảm nhanh đã tác động trực tiếp đến nguồn lực đầu tư và đời sống của người dân tại những địa bàn vừa thoát nghèo. Trước thực tế đó, tháng 5/2023, HĐND tỉnh Cao Bằng đã tổ chức giám sát chuyên đề về quy trình, thủ tục xác định xã khu vực III và thôn đặc biệt khó khăn.
 Đầu tư hạ tầng tại lõi nghèo vùng đồng bào dân tộc thiểu số tỉnh Cao Bằng |
Ông Bàn Quý Sơn – Trưởng Ban Dân tộc HĐND tỉnh – cho biết, đoàn giám sát của Ban đã trực tiếp xuống các xã vừa chuyển từ khu vực III sang khu vực I, cũng như các thôn không còn thuộc diện đặc biệt khó khăn để nắm bắt thực tiễn đời sống của đồng bào.
“Qua giám sát cho thấy, việc điều chỉnh danh sách địa bàn đặc biệt khó khăn tác động ngay đến các chính sách an sinh xã hội, vay vốn, hỗ trợ sản xuất, bảo hiểm y tế…, trong khi đời sống người dân ở những địa bàn vừa thoát nghèo vẫn còn rất nhiều khó khăn”, ông Sơn chia sẻ.
Từ kết quả giám sát, Ban Dân tộc HĐND tỉnh đã kiến nghị UBND tỉnh xây dựng các chính sách đặc thù, bố trí nguồn lực phù hợp với mức độ khó khăn; đồng thời đề nghị cơ quan chuyên môn tham mưu chính sách hỗ trợ hộ DTTS nghèo, cận nghèo tại các xã khu vực I, khu vực II – những địa bàn không còn nằm trong danh sách ưu tiên nhưng thực tế vẫn còn nhiều khó khăn.
Bài học kinh nghiệm cho giai đoạn mới
Từ ngày 1/7/2025, thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính và vận hành chính quyền địa phương 2 cấp, tỉnh Cao Bằng còn 56 xã, phường. Trong bối cảnh mới, việc giám sát, xác định đúng địa bàn “lõi nghèo” càng có ý nghĩa quyết định, nhất là khi tỉnh chuẩn bị triển khai hợp phần thứ hai của Chương trình MTQG giai đoạn 2026 – 2035.
Thực hiện Nghị định số 272/2025/NĐ-CP, tỉnh đã hoàn thành rà soát, phân định xã vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2026 – 2030; 100% xã, phường của tỉnh đều thuộc vùng này. Hiện nay, Cao Bằng đang tiếp tục rà soát, phân định xã theo trình độ phát triển và thôn đặc biệt khó khăn.
Theo ông Bế Đăng Khoa, Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Cao Bằng, rút kinh nghiệm từ giai đoạn 2021 – 2025, tỉnh đặc biệt chú trọng khâu “đầu vào”, đối chiếu kỹ lưỡng các tiêu chí, gắn giám sát thực tế với tham mưu điều chỉnh chính sách kịp thời.
Thực tiễn tại xã Hạ Lang – đơn vị hành chính mới được sáp nhập từ nhiều xã có trình độ phát triển không đồng đều – cho thấy, nếu chỉ căn cứ cứng nhắc vào bộ tiêu chí, một số địa bàn dù còn rất khó khăn vẫn có nguy cơ không được hưởng chính sách hỗ trợ. Việc thiếu nguồn lực đầu tư, thiếu tiếp cận vốn vay ưu đãi và các chính sách an sinh sẽ khiến công tác giảm nghèo gặp nhiều trở ngại.
Qua các hoạt động trên cho thấy, công tác giám sát không chỉ dừng lại ở việc “kiểm tra cho đúng quy định”, mà còn phải gắn với đánh giá tác động chính sách, kịp thời kiến nghị điều chỉnh phù hợp với điều kiện thực tế của từng địa bàn.
Tính đến tháng 8/2025, toàn tỉnh đã đạt và vượt 12/21 chỉ tiêu của Chương trình MTQG 1719; 9 chỉ tiêu còn lại đều đạt trên 90% và dự kiến hết năm 2025 sẽ hoàn thành. Một trong những yếu tố quan trọng tạo nên kết quả này là việc xác định đúng xã khu vực III, thôn đặc biệt khó khăn – đối tượng trực tiếp thụ hưởng chính sách.
Bài học từ giai đoạn 2021 – 2025 cho thấy, chỉ khi giám sát được thực hiện chặt chẽ, khách quan và xuyên suốt, Chương trình MTQG 1719 mới thực sự đi vào cuộc sống, bảo đảm phân bổ nguồn lực công bằng, hiệu quả, tạo nền tảng vững chắc cho mục tiêu giảm nghèo bền vững và phát triển toàn diện vùng đồng bào DTTS và miền núi tỉnh Cao Bằng trong giai đoạn mới.
Bài và ảnh: H Minh
Thông tin khác:
Từ hỗ trợ sinh kế đến khơi dậy nội lực phát triển (21/12/2025)
Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam chúc mừng Giáng sinh giáo phận Lạng Sơn - Cao Bằng (20/12/2025)
Hội chợ Sáng tạo cho học sinh các trường Công giáo (20/12/2025)
ĐTC Lêô XIV tiếp khoảng một ngàn người tham gia "Cảnh Chúa Giáng Sinh bằng người thật" tại Đền thờ Đức Bà Cả (18/12/2025)
Đọc lại Tông thư "Dấu chỉ tuyệt vời" của ĐTC Phanxicô để tìm lại ý nghĩa và giá trị của hang đá Giáng sinh (17/12/2025)
Ủy ban Đoàn kết Công giáo Việt Nam
Số giấy phép: 183/GP-TTĐT cấp ngày 31/05/2017.
Địa chỉ ban biên tập: 59 Tràng Thi, Hoàn Kiếm, Hà Nội.
Điện thoại: (04) 39363013 - Email: mariadohoa@gmail.com