Giáo xứ Tân Hải

Quang cảnh giáo xứ Tân Hải. Ảnh: CTV

Lịch sử hình thành và phát triển

Cũng như các giáo xứ khác trong giáo hạt Nga Sơn, giáo xứ Tân Hải khi xưa cũng là một mảnh đất hoang, màu mỡ, thuận lợi cho việc làm ăn sinh sống. Vì vậy, người dân từ các nơi thuộc Phát Diệm, Bùi Chu... đến chiêu dân lập ấp từ năm 1826 với tên gọi Tân Bồi ở các thôn ngày nay như: Chính Nghĩa, Tân Thịnh, Tân Hải, làng Biểu Thiện Nhân và Tân Phát. Người đến lập ấp đa số là có đạo, nên đã lập thảnh họ đạo trực thuộc về xứ Hảo Nho, giáo phận Phát Diệm. Năm 1909, Đức cha thành lập xứ xép Tân Hải trực thuộc xứ Tam Tổng. Năm 1918, Tân Hải được nâng lên hàng chính xứ và nhận Đức Mẹ Mân Côi làm bổn mạng.

Khi mới thành lập, xứ xép Tân Hải có 6 họ đạo, trong đó có 4 họ toàn tòng, có 2 họ gián tòng. Số nhân danh lúc đó là 700 người. Đến năm 1918 đã lên đến 1.552 người. Từ xứ mẹ Tân Hải đã sinh ra các xứ Liên Nghĩa và Chính Nghĩa.

Trước năm 1903, đã có nhà thờ nhỏ của họ Tân Hải. Đời cha Thiểu và cha Thiện đã làm lại. Khi cha cố Nghị (người Pháp) làm chính xứ, ngài bỏ móng nhà thờ hình Thánh giá gồm 11 gian và làm nhà thờ thánh Antôn tạm thời để xây dựng nhà thờ lớn. Thời cha già Tuyển, ngài làm nhà thờ lớn trên móng cũ 11 gian nhưng không có cánh Thánh giá và lợp bổi. Vì chiến tranh, ngày 25/10/1945, ngôi nhà thờ bị đốt cháy. Khi cha Khấn đang quản xứ, ngài đã làm tạm gian nhà trong khu vực nhà xứ để dâng thánh lễ.

Đến năm 1975, tập thể xí nghiệp chiếu cói Phát Hải mượn khu vực nhà thờ lớn, nhà xứ để sử dụng. Giáo xứ phải chuyển dâng thánh lễ tại nhà thờ họ Tân Phát.

Trước đây tại Tân Hải có cơ sở của dòng Mến Thánh giá, nhưng do thời thế, nhà dòng bị bỏ hoang. Hiện nền móng nhà nguyện đang còn, phần đất dân đã ở. Khu vực kho lẫm nhà chung thuộc giáo họ Tân Phát được xây dựng vào năm 1950 còn tồn tại nhưng nhà nước đang sử dụng. Tổng số nhà thờ họ trước đây gồm có: nhà thờ họ Chính Đạo được xây dựng vào năm 1940, nhà thờ họ Chính Giáo được xây dựng vào năm 1941, nhà thờ họ Tân Phát được xây vào năm 1941, nhà thờ họ Thiện Nhân xây vào năm 1957.

Giáo xứ Tân Hải hiện nay

Hiện nay, giáo xứ Tân Hải có 2 nhà thờ họ đó là họ Chính Đạo, Tân Phát, cả hai đã được tu sửa lại vào năm 1988 và đều đã có nhà phòng. Nhà thờ giáo xứ, nhà phòng hiện nay được cha Alphongsô Phạm Văn Hộ xây dựng mới và khang trang hơn.

Theo sổ tất niên giáo phận năm 2011, giáo xứ Tân Hải có 2.553 giáo dân, phân bố trong 5 giáo họ: Chính Đạo, Chính Giáo, Trị Sở, Tân Phát I và Tân Phát II. Các sinh hoạt tôn giáo diễn ra đều đặn, các hội đoàn sinh hoạt rất nề nếp.

Đời sống của bà con giáo dân Tân Hải đã khá lên nhiều so với trước đây với nghề chính là làm nông nghiệp, trồng lúa nước, trồng cói và dệt chiếu.

Đời sống đức tin của bà con giáo dân giáo xứ Tân Hải luôn giữ được sự sốt sắng và hiệp nhất, đặc biệt là trong các sinh hoạt chung. Trải qua hơn 100 năm thành lập cho đến nay, đức tin ấy vẫn không hề bị lay chuyển, hao mòn. Điều đó được giữ gìn từ chính lòng mến và phẩm chất kiên trung của những con người trên mảnh đất lịch sử này.
 

(Nguồn: Báo Người Công giáo Việt Nam)