Con đường thánh gia ở Ai Cập sắp thành di sản văn hóa thế giới

Ai Cập chỉ có 10% dân số theo Kitô giáo song có tới 90% dân số là tín đồ của Chính Thống giáo theo phái Coptic. Nhưng người Ai Cập lại rất tự hào là mảnh đất mà gia đình Thánh gia đã đến tỵ nạn. Thời Cựu ước, chính Mose đã dẫn đưa người Ixraen trốn chạy khỏi thân phận nô lệ của Ai Cập thì thời Tân ước, gia đình Thánh gia lại chọn nước này là nơi trú ngụ. Theo Phúc âm của thánh Matthêu (2, 13) khi được sứ thần báo tin, vua Hêrôdê đang lùng giết những trẻ sơ sinh vì sợ một trong những đứa trẻ này sẽ chiếm ngôi báu của mình. Lúc đầu, thánh Giuse định đưa gia đình chạy sang xứ Giude, gần Bethlehem nhưng khi nghe tin, người cai trị xứ này là Akhona- con trai của vua Hêrôdê gian ác nổi tiếng nên ông bỏ ý định trên và quyết định đưa gia đình sang Ai Cập tỵ nạn (ảnh trên). 

Theo các nhà khảo cổ, thì Đức Giêsu sinh năm thứ 5 trước công nguyên và vua Hêrôdê băng hà năm thứ 4 trước công nguyên. Vậy gia đình Thánh gia đã cư trú ở Ai Cập khoảng 1-2 năm. Các nhà sử học đã vẽ được con đường Thánh gia đã đi qua tới 25 địa điểm ở Ai Cập và bây giờ đều thành địa chỉ du lịch như tu viện Wady Natrun bây giờ gọi là cây Maria ở Matlariya (ngoại ô Cai Rô), nhà thờ Đức Trinh nữ Maria ở Jabal al Tayr (tỉnh Mynya), tu viện Deir al Muharraq (Trinh nữ Maria) thuộc tỉnh Assiut…Xem ra gia đình Thánh gia phải thuyên chuyển chỗ ở nhiều nơi để tránh bị phát hiện. Có những nơi là căn hầm sâu tới 10 mét và hiện hay bị nước ngập khi thủy triều nước sông Nile lên. Song có thể 2000 năm trước, nó khô ráo nên mới có thể ở được. Nơi này hàng năm cứ đến ngày 1/6, lại có thánh lễ trọng thể kỷ niệm biến cố gia đình Thánh gia đã sinh sống ở đây (ảnh dưới). Khách hành hương muốn đến thăm quan phải đi qua đường hầm cầu thang khá dài. Bây giờ, người ta đã dựng nhiều vách gỗ có chạm khắc công phu để ngăn cách khu vực gia đình Thánh gia đã cư ngụ.

Bộ Cổ vật Ai Cập đã trình dự án “Con đường Thánh gia” ở nước này để trình lên UNESCO công nhận là di sản văn hóa thế giới. Ai Cập có 7 di sản văn hóa thế giới trong đó có 1 là thiên nhiên và 6 là văn hóa. Ai Cập cũng còn 33 dự án nữa. Dự án “Con đường Thánh gia” được nhân dân Ai Cập hoan nghênh và trong buổi tiếp giáo dân thứ tư vừa qua (10-6-2019) có rất nhiều người đến từ Ai Cập, Đức Thánh Cha Phanxicô nói: Tôi rất vinh dự được đến hành hương mảnh đất mà gia đình Thánh gia đã cư ngụ lúc tỵ nạn. 

Bộ trưởng Bộ Cổ vật Ai Cập là ông Klaled al Anani nhấn mạnh ý nghĩa lịch sử của Con đường Thánh gia khi trình với UNESCO. Ông cho rằng, gia đình Thánh gia đã lưu trú ở Ai Cập một thời gian dài trước khi trở về Palestin khi được báo tin vua Hêrôdê đã băng hà (Mt 2, 22-23). Kinh Thánh không ghi chép gia đình Thánh gia từ Bethlehem sang Ai Cập bằng con đường nào. Vì lúc đó có nhiều ngả có thể đi như đi qua Hebron hay Eletheropolis hoặc con đường quân sự Gioppe. Nhưng đi theo đường nào cũng phải mất mươi ngày đi bộ. Bản đồ hành trình của gia đình Thánh gia đã được vẽ nhưng còn phải tiếp tục nghiên cứu, làm rõ thời gian lưu trú và tìm kiếm những kỷ vật có liên quan để minh chứng. Bởi đây là những nhân vật lịch sử vĩ đại không chỉ liên quan đến các tôn giáo mà còn liên quan đến lịch sử nhân loại nữa.