Nhà thờ lưu giữ tim của các vị Giáo hoàng

Gần như từ buổi đầu thành lập, Giáo hội Công giáo đã có truyền thống lưu giữ thánh tích của các vị thánh. Nhiều nơi còn giữ lại cả những kỷ vật của các vị linh mục, tu sĩ. Hài cốt, quần áo hoặc vật dụng của các thánh nhân được bảo tồn cẩn thận trong các hòm thánh tích để kính nhớ sau khi các ngài về với Chúa. Theo một số nguồn tin, truyền thống này có lẽ bắt đầu từ thế kỷ thứ 2 sau công nguyên, hoặc sớm hơn. Tuy nhiên, ít người biết rằng, Vatican cũng bảo quản tim các vị giáo hoàng, không phải theo nghĩa ẩn dụ, mà chính là những quả tim thực thụ. Tại nhà thờ Santi Vincenzo e Anastasio a Trevi (Thánh Vinhsơn và Thánh Anastasius ở Trevi), khách hành hương có thể tìm thấy tim của 22 vị, từ Đức Sixtus V (triều đại 1585-1590) đến Đức Leo XIII (1878-1903).

Nguồn gốc từ thời Trung cổ

Santi Vincenzo e Anastasio a Trevi là một nhà thờ theo kiến trúc Baroque ở thủ đô Ý. Ngôi thánh đường được xây dựng trên vị trí của một nhà thờ thời Trung Cổ, từng được đề cập trong tài liệu của Đức Giáo Hoàng Gioan XII vào năm 962 là một nhánh của nhà thờ Thánh Giáo Hoàng Sylvester I, cũng như trong các hồ sơ hồi thế kỷ 15. Đến thế kỷ 16, tên được đổi như hiện tại, nhằm vinh danh hai thánh tử đạo đến từ hai quốc gia khác nhau và thuộc về những giai đoạn khác nhau của lịch sử. Thánh Vinhsơn (thành Saragossa) sống tại Tây Ban Nha và đã bị xử tử hình trong thế kỷ thứ 3 khi nổ ra phong trào bức hại Kitô giáo dưới thời Hoàng đế La Mã Diocletian. Thánh Anastasius là một người lính Ba Tư, cải đạo trước khi bị hành hình theo lệnh của vua Chosroes II vào thế kỷ thứ 7. Sự hy sinh của các vị đã được công nhận lần đầu tiên với sự ra đời của một nhà thờ vào thế kỷ thứ 10, sau đó là thời điểm Đức Hồng y Mazzarino ra lệnh trùng tu nhà thờ ở quận Trevi vào thế kỷ 17.

Trái tim của Đức Innocent XI

Thánh đường mới được xây dựng từ năm 1646 đến 1650, dựa trên thiết kế của kiến trúc sư Martino Longhi, tọa lạc đối diện đài phun nước Trevi nổi tiếng và lâu đài Quirinal. Cho đến thập niên 1820, Santi Vincenzo e Anastasio a Trevi được biết đến là giáo xứ của các Giáo Hoàng (Parrocchia Pontificia). Nội thất bên trong nhà thờ bao gồm một gian duy nhất; bàn thờ được trang trí bằng bức họa “Martyrdom of Saints Vincent and Anastasius” (tạm dịch: Cuộc tử đạo của các thánh Vinhsơn và Anastasius) xuất phát từ bàn tay tài hoa của họa sĩ Francesco Pascucci. Đến gần cuối thế kỷ 20, nỗ lực trùng tu đã được tiến hành sau khi mặt ngoài của công trình bị xuống cấp trầm trọng.

Tập tục ướp tim

Một điều đáng tiếc là những quả tim của các Giáo Hoàng đang được lưu giữ không được xếp vào dạng thánh tích, vì chưa có vị nào được tuyên thánh, dù đã có vị được tuyên chân phước hoặc đấng đáng kính. Nhưng bằng cách nào những quả tim của các đấng kế vị thánh Phêrô lại tập trung ở nơi này? Trong giai đoạn từ thế kỷ 16 đến 19, theo phong tục thông thường, quả tim và phần mô xung quanh được lấy khỏi lồng ngực người chết nhằm giảm tình trạng phân hủy xác trong quá trình chuẩn bị tang lễ. Thay vì bỏ quả tim đi, hoặc chôn cùng với thi hài, người thời đó quyết định ướp và bảo quản trong nhà thờ gần đài phun nước Trevi, mở ra một tiền lệ mới. Vẫn chưa rõ nguyên nhân đằng sau việc chấm dứt tục lệ này vào đầu thế kỷ 20.

Quận Trevi không chỉ nổi tiếng với Đài phun nước

Nhà thờ cũng trưng bày một bộ sưu tập lớn gồm các ex voto - lễ vật dâng tiến - đa số dưới dạng các đồ trang sức mô phỏng Thánh Tâm của Chúa Giêsu. Những lễ vật này là của lễ tạ ơn khi những lời cầu nguyện được đáp lại. Dù Đức Gioan Phaolô II vào năm 2002 đã tặng quyền sử dụng nhà thờ này cho Giáo hội Chính Thống giáo Bulgaria, nhưng các quả tim của các vị Giáo Hoàng vẫn được giữ nguyên vị trí cho đến ngày nay. Santi Vincenzo e Anastasio a Trevi thường xuyên đóng cửa, đặc biệt vào mùa hè. Thời gian mở cửa cũng không được thông báo trước, vì thế, những ai đến Rome vào dịp nhà thờ mở cửa là điều vô cùng may mắn.

BẠCH LINH
cgvdt