10 NĂM PHONG TRÀO XÂY DỰNG “XỨ, HỌ ĐẠO TIÊN TIẾN,
Nam định là một tỉnh có đông đồng bào theo đạo Công giáo, toàn tỉnh có 3 giám mục; 162 Linh mục; 545 nữ tu; 51 chủng sinh đang học tại các Đại chủng viện; 119 chánh trương, 440 trùm trưởng và khoảng 42 vạn tín đồ theo đạo Công giáo với 657 nhà thờ. Những năm qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng công tác tôn giáo trên địa bàn cả nước nói chung và tỉnh Nam định nói riêng có bước phát triển mới. Hoạt động của các tôn giáo được Nhà nước thể chế bằng các văn bản pháp luật theo hướng tạo mọi điều kiện để các tôn giáo hoạt động. Mặt trận các cấp trong tỉnh đã đổi mới hình thức vận động, triển khai các phong trào thi đua yêu nước phù hợp với đường hướng, giáo lý, giáo luật của đạo Công giáo. Điểm nổi bật trong những năm qua là việc Uỷ ban MTTQ phối hợp, hướng dẫn, giúp đỡ ủy ban ĐKCG tỉnh triển khai phong trào “Xây dựng xứ, họ tiên tiến, gia đình công giáo gương mẫu” .
Phong trào triển khai từ năm 1997, được sự đồng thuận cao của các vị Linh mục trong ủy ban ĐKCG tỉnh và đồng bào có đạo trong toàn tỉnh. Kế hoạch triển khai được các chức sắc, chức việc bàn bạc, thống nhất kỹ, sau đó đưa ra 5 tiêu chuẩn cụ thể cho nhà thờ xứ, họ và 4 tiêu chuẩn cho gia đình có đạo; các tiêu chuẩn đều dựa trên 6 tiêu chí của cuộc vận động “Toàn dân xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư” do Uỷ ban MTTQ Trung ương phát động, có bổ xung thêm một số quy định trong giáo lý của đạo Công giáo và nội dung của Thư chung Hội đồng giám mục Việt Nam. Các tiêu chuẩn của phong trào xây dựng xứ, họ tiên tiến, gia đình công giáo gương mẫu đều tập trung vào một số vấn đề sau :
1. Chấp hành tốt các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, các qui ước, hương ước của địa phương, đặc biệt là các quy định của Nhà nước về hoạt động tôn giáo. Thực hiện nghiêm chỉnh đường hướng, giáo lý, giáo luật của đạo Công giáo đề ra .
2. Xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân, đoàn kết trong nội bộ, đoàn kết lương - giáo. Tích cực tham gia cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá ở khu dân cư “.
3. Làm tốt công tác phòng chống ma tuý, tội phạm, TNXH, công tác QPAN, kiên quyết đấu tranh làm thất bại các âm mưu lợi dung tôn giáo để phá vỡ khối Đại đoàn kết toàn dân tộc.
4. Tích cực tham gia phong trào từ thiện, nhân đạo, bác ái, các phong trào thi đua yêu nước của MTTQ và giáo hội phát động; góp phần xây dựng quê hương đất nước giàu đẹp, văn minh .
Phong trào “Xây dựng xứ, họ tiên tiến, gia đình công giáo gương mẫu” được Uỷ ban ĐKCG tỉnh chọn huyện Xuân Trường – một huyện có đông giáo dân thuộc giáo phận Bùi Chu làm điểm. Ngay sau khi phong trào được phát động, các chức sắc, chức việc và giáo dân đều nhận thấy đây là việc làm có ích, giúp cho đồng bào có đạo thực hiện được ý nguyện “Sống tốt đời, đẹp đạo”, “Sống phúc âm trong lòng dân tộc để phục vụ hạnh phúc đồng bào”. Từ năm 1998 đến nay định kỳ hàng năm, Uỷ ban MTTQ các huyện đều phối hợp với Ban đoàn kết Công giáo các huyện, thành phố đánh giá, tổng kết rút kinh nghiệm và khen thưởng các tập thể, cá nhân tiêu biểu. MTTQ cấp tỉnh hàng năm đều hướng dẫn, giúp đỡ Uỷ ban ĐKCG tỉnh tổ chức toạ đàm “Xây dựng xứ, họ đạo tiên tiến, gia đình công giáo gương mẫu” và 5 năm một lần phối hợp, hướng dẫn, giúp đỡ UBĐKCG tỉnh đánh giá, tổng kết phong trào .
Sau 10 năm, đến nay phong trào đã thực sự ăn sâu vào tiềm thức và đã tác động đến đời sống của đồng bào có đạo trong tỉnh. Hiện toàn tỉnh đã có 100% xứ, họ trong tỉnh đăng ký thực hiện phong trào xây dựng “Xứ họ đạo tiên tiến”, đến nay đã có 345 lượt xứ, họ đạt danh hiệu “Xứ, họ tiên tiến” và 69.007 gia đình đạt danh hiệu gia đình công giáo gương mẫu. Đại đa số chức sắc, chức việc và giáo dân nhiệt tình tham gia các phong trào thi đua yêu nước, các cuộc vận động do Mặt trận các cấp phát động, chấp hành nghiêm chỉnh chính sách, pháp luật của Nhà nước và quy định của địa phương. Nhiều chức sắc, chức việc và giáo dân đã có đóng góp vào phong trào thi đua yêu nước, thực hiện “Sống tốt đời, đẹp đạo”. Nhiều chức sắc, chức việc và giáo dân thường xuyên gần gũi, gắn bó mật thiết với Mặt trận và có quan hệ tốt với chính quyền, tham gia tích cực vào các tổ chức xã hội .
Thông qua phong trào xây dựng “Xứ, họ đạo tiên tiến, gia đình công giáo gương mẫu” đã giúp cho các chức sắc, chức việc và giáo dân trong toàn tỉnh ý thức được trách nhiệm và bổn phận của mình trong giai đoạn phát triển mới của đất nước. Trách nhiệm đó được thể hiện rõ trong việc các chức sắc, chức việc và giáo dân tích cực tham gia đóng góp ý kiến xây dựng Đảng, Chính quyền các cấp; thường xuyên tự giác học tập, tìm hiểu, nghiên cứu và thực hiện các văn bản pháp luật của Nhà nước; chủ động và tích cực hoà nhập với phong trào cách mạng chung của tỉnh .
Trong phong trào thi đua lao động sản xuất, nhất là sản xuất nông nghiệp, đông đào đồng bào có đạo đã khắc phục khó khăn vượt qua thiên tai, giữ được tổng sản lượng lương thực của tỉnh ở mức cao; nhiều làng nghề truyền thống vẫn duy trì và không ngừng phát triển, tạo công ăn việc làm ổn định cho hàng ngàn lao động với mức thu nhập khá; nhiều doanh nghiệp tư nhân, công ty TNHH do đồng bào có đạo quản lý, điều hành đã tạo thêm được việc làm cho người lao động, góp phần đáng kể vào công tác xoá đói, giảm nghèo tại địa phương. Toàn tỉnh có 331 giáo xứ, giáo họ đạt năng suất từ 120-145 tạ/ha, nhiều gia đình giáo dân huyện Hải Hậu, Giao Thuỷ, Nghĩa Hưng đã đầu tư khai thác hải sản đem lại thu nhập hàng trăm triệu đồng/năm. Tiêu biểu gia đình ông trùm Nguyễn Văn Rung xứ Quần Vinh, ông Trần Văn Thức xứ Ninh Hải (Nghĩa Hưng) quây đầm nuôi tôm he, tôm sú, trồng cây xanh có thu nhập từ 150-300 triệu đồng/năm. Trong lĩnh vực công nghiệp, dịch vụ có nhiều làng nghề đồng bào đã mạnh dạn đầu tư vốn, xây dựng cơ sở sản xuất lớn mạnh, tiêu biểu như giáo dân xứ Kiên Lao (Xuân Trường), họ An Tôn làng Vân Tràng (Nam Trực) sản xuất các loại máy móc nông, công nghiệp, chế biến sắt thép phế liệu trở thành nguồn nguyên liệu phục vụ cho công nghiệp, xây dựng. Toàn tỉnh hiện có 330 công ty TNHH, doanh nghiệp giám đốc là người Công giáo đang làm ăn có hiệu quả. Tiêu biểu như ông Phan Thanh Sơn giáo dân xứ Phú Nhai thương binh 2/4 làm giám đốc Công ty vận tải phương Mai có 7 con tàu có tổng trọng tải 21.000 tấn, bà Nguyễn Thị Tâm (xứ Thịnh Long-Hải Hậu) giám đốc Công ty TNHH Hoa Tâm mở xưởng sản xuất sợi PE giải quyết việc làm cho gần 100 lao động .
Phong trào giữ gìn ANTT, ATXH, đấu tranh phòng, chống ma tuý, tội phạm, tệ nạn xã hội, HIV/AIDS và những thói hư tật xấu trái với truyền thống đạo lý của dân tộc cũng như giáo lý của các tôn giáo, luôn được các chức sắc, nhà tu hành và đồng bào có đạo nhiệt tình hưởng ứng tham gia; nhiều linh mục không ngại khó khăn, nguy hiểm đến tận các thôn, làng, ngõ hẻm của các gia đình có con em lầm lỡ để giáo dục, thăm hỏi, động viên, tặng quà.
Hưởng ứng các cuộc vận động “Ngày vì người nghèo”, “ Xây nhà Đại đoàn kết”, “Nhân đạo, từ thiện”, “ ủng hộ đồng bào bị bão lụt, thiên tai”... do Uỷ ban MTTQ tỉnh phát động, đồng thời đây cũng là tôn chỉ, mục đích, đường hướng của đạo Công giáo. Do vậy cuộc vận động này đã được đông đảo chức sắc, nhà tu hành và đồng bào có đạo tham gia đóng góp, những đóng góp của đồng bào đã làm vơi đi biết bao khó khăn cho người nghèo, người gặp hoạn nạn trong tỉnh. Trong nhiều năm qua, đồng bào theo đạo Công giáo đã ủng hồ quỹ vì người nghèo gần 2 tỷ đồng và xây được gần 40 nhà đại đoàn kết. Đến nay có 40 giáo xứ, giáo họ, gia đình công giáo được Uỷ ban ĐKCG Việt Nam, UBND tỉnh, MTTQ tỉnh tặng bằng khen, 98 làng đông đồng bào Công giáo được công nhận “Làng văn hoá”.
Có thể nói phong trào “Xây dựng xứ, họ đạo tiên tiến, gia đình công giáo gương mẫu” do Uỷ ban MTTQ và Uỷ ban đoàn kết công giáo tỉnh Nam định phát động là một điểm sáng của cả nước trong cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá ở khu dân cư”. Phong trào có sức lôi cuốn, và được sự hưởng ứng nhiệt tình của các chức sắc, chức việc và đồng bào theo đạo Công giáo, góp phần quan trọng vào quá trình thực hiện nhiệm vụ, mục tiêu phát triển kinh tế, văn hoá-xã hội, an ninh - quốc phòng tại mỗi địa phương nói riêng và toàn tỉnh nói chung./.
Lê Văn Khuyến