“Một Chúa Ba Ngôi” là từ chuyên môn trong thần học, khá quen thuộc với chúng ta. Tuy nhiên khá khó hiểu đối với não trạng khoa học. Chính Chúa Giêsu cũng không dùng hạn từ Chúa Ba Ngôi khi Người còn ở trần gian. Thử trình bày cách đơn giản mầu nhiệm cao siêu nầy:
“Tôi tin kính một Thiên Chúa”. Kinh tin kính (Credo) dạy chúng ta tôn thờ chỉ MỘT Thiên Chúa mà thôi; Thiên Chúa duy nhất gồm ba ngôi vị: Cha, Con và Thánh Thần; Cả Ba ngôi vị đều hiện hữu cùng một lúc trong thời gian, có cùng bản thể thần linh, đồng quyền năng ngang nhau; tuy nhiên Ba Ngôi khác biệt nhau trong chức năng hoạt động: Chức năng của Cha là sáng tạo, Cha sinh ra con, Con được Cha sinh ra và chức năng của Con là cứu thế; Thánh Thần do bởi Cha và Con mà xuất hiện, có chức năng là thánh hóa.
Ba Ngôi không có sự khác biệt trước sau trong hiện hữu, và không có sự tách biệt Cha ra khỏi Con, hay ra khỏi Thánh Thần trong hoạt động. Cả ba cùng hoạt động trong một mối hiệp thông độc đáo đến nỗi không có ngôi nào hoạt động độc lập mà ngôi kia không hay biết. Như vậy có sự hiệp thông và chia sẻ giữa Ba Ngôi. Tin Mừng cho chúng ta thấy Thiên Chúa duy nhất nhưng không đơn độc, không tự yêu mình một kẻ bệnh hoạn, nhưng Ba Ngôi sống dồi dào tình yêu và chia sẻ tình yêu cho nhau, Ba Ngôi là cộng đoàn tình yêu, đến nỗi thánh Gioan tông đồ định nghĩa “Thiên Chúa là tình yêu” (1Ga 4,16). Thần học Đông phương diễn tả Cha yêu Con, và tình yêu kết tụ lại là Thánh Thần, Chúa Thánh Thần là nụ hôn Cha trao cho Con. Chúa Giêsu đã nói gì về Ba Ngôi?
Chúa Giêsu không dạy môn thần học tín lý về Chúa Ba Ngôi, nhưng những gì Người nói về Cha và Thánh Thần mặc khải cho chúng ta mầu nhiệm Thiên Chúa Ba Ngôi. Người thoát ra khỏi công thức đức tin khô khan, trừu tượng, khó hiểu và dạy chúng ta về Cha và Thánh Thần một cách rất linh động. Khi Philípphê thắc mắc về Cha và muốn Chúa Giêsu tỏ cho thấy Chúa Cha, Chúa Giêsu trả lời : “Ai thấy Thầy là thấy Chúa Cha…Thầy ở trong Cha và Cha ở trong Thầy”.
Chúa Giê su dạy về sự duy nhất và đồng bản thể của Cha và Con: “Thầy không tự mình nói ra, nhưng Chúa Cha, Đấng luôn ở trong Thầy, chính Người làm những việc của mình”, Cha hoạt động trong Con, Cha và Con kết hiệp mật thiết đến nỗi không tách biệt được: “Cha với Thầy là một” (x. Ga 14 8tt). Chúng ta chỉ phân biệt Cha và Con trên lĩnh vực trí thức nhưng thực tế không tách biệt Cha ra khỏi Con được. Cũng trong chương 14 nầy, Chúa Giêsu dạy về Chúa Thánh Thần: “Thầy sẻ xin Chúa Cha và Người sẽ ban cho anh em một Đấng Phù Trợ khác đến ở với anh em luôn mãi. Đó là thần khí sự thật…” Đấng Phù Trợ khác hay Thần Khí sự thật là tên gọi của Chúa Thánh Thần, một ngôi vị Thần linh khác Cha và Con, nhưng lại từ Cha và Con xuất ra, dẫn chúng ta đến sự thật (x. Bài Tin Mừng Ga 16,12-15).
Những kiểu giảng dạy rất đông phương đơn giản và dễ hiểu, làm chúng ta đi vào màu nhiệm đức tin nhẹ nhàng minh bạch, không cần theo suy tư khô khốc theo những công thức khó hiểu trừu tượng dựa vào lập luận triết học. Đức tin không nằm trong định nghĩa khô cứng, nhưng sinh động, uyển chuyển và thấm nhập. Thiên Chúa mời gọi chúng ta tham dự sự sống của Ba Ngôi ngay khi chịu phép Rửa nhân danh Cha và Con và Thánh Thần. Ngài mời gọi chúng ta làm ngôi thứ tư trong đời sống Ba Ngôi Thiên Chúa, tức mời gọi chúng ta sống sự sống của Thiên Chúa.
Lạy Chúa Ba Ngôi, mỗi ngày không biết mấy lần con nhắc đến mầu nhiệm cao cả nầy, khi thức dậy, khi nguyện kinh, trước thánh lễ, trước giờ làm việc…nhưng con đã làm cách máy móc. Xin cho con ý thức hơn rằng con thuộc về Chúa và phải sống cho Chúa. Amen. Allêluia