Dải Trường Sơn, đường Trường Sơn

Đường vận tải quân sự chiến lược đường Trường Sơn. Ảnh: TL Ảnh: Mạnh Thắng

Dải Trường Sơn kéo dài từ thượng nguồn sông Cả trên đất Lào giáp Nghệ An tới tận cực nam Trung Bộ, bao gồm toàn bộ các dãy núi nhỏ hơn ở Bắc Trung Bộ và các khối núi, cao nguyên Nam Trung Bộ, xếp thành hình cánh cung lớn mà mặt lồi quay ra Biển Đông. Dải Trường Sơn được chia thành Trường Sơn Bắc và Trường Sơn Nam, ngăn cách bởi đèo Hải Vân và núi Bạch Mã. Cao độ trung bình của Trường Sơn Bắc khoảng 2.000 m, thỉnh thoảng có những đỉnh cao trên 2.500 m. Các đỉnh núi cao nhất là: Phu/Pu Xai Lai Leng (biên giới Việt-Lào, Nghệ An) 2711 m, khối núi Kẻ Bàng ở tỉnh Quảng Bình cao tới 1178 m, có động Phong Nha nổi tiếng. Trường Sơn Bắc là nơi gặp gỡ của hai luồng thực vật và động vật di cư từ Himalaya xuống và từ Malaysia lên. Trường Sơn Nam là hệ thống dãy núi và khối núi, gờ núi cao bao bọc phía Đông của Tây Nguyên, chạy dài từ khối núi Ngọc Linh đến Mũi Dinh. Núi Ngọc Linh cao nhất Trường Sơn Nam (2598 m). Do địa hình phức tạp, nên chế độ nhiệt độ, mưa, thủy văn, đất và lớp phủ thực vật ở Nam Trường Sơn rất đa dạng. 

Đường Trường Sơn lấy tên của dãy Trường Sơn (còn được gọi đường mòn Hồ Chí Minh) là mạng lưới giao thông quân sự chiến lược chạy theo Dải Trường Sơn từ Bắc vào Nam, đi qua miền Trung Việt Nam, hạ Lào và Campuchia. Tính đến ngày thống nhất đất nước, đường Trường Sơn đã tồn tại gần 6000 ngày đêm. Đoàn 559 phụ trách đường Trường Sơn tổ chức các lực lượng Công binh, Thanh niên xung phong, Dân công hỏa tuyến đông tới 120.000 người làm nên mạng đường liên hoàn, vững chắc với 5 hệ thống đường trục dọc, 21 đường trục ngang, nối Đông với Tây Trường Sơn, vươn tới các chiến trường, với tổng chiều dài gần 2 vạn km đường ô tô, 1.400 km đường ống dẫn xǎng dầu, 3.140 km “đường kín” cho xe chạy ban ngày và hàng ngàn cầu, cống, ngầm, từ thị trấn Tân Kỳ, tỉnh Nghệ An tới Lộc Ninh, Tây Ninh. Đế quốc Mỹ đã mở các chiến dịch bộ binh và không quân, dựng lên hàng rào điện tử McNamara, rải chất độc hóa học xuống tuyến đường này hòng ngăn cản bước tiến của quân và dân ta, nhưng đã thất bại.