Uỷ ban Đoàn kết Công giáo Việt Nam là một tổ chức xã hội, đại diện cho phong trào yêu nước của người Công giáo Việt Nam, thành viên Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, được thành lập để kế tục sự nghiệp các tổ chức tiền thân phong trào yêu nước của người Công giáo trong kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, nhằm mục đích đoàn kết rộng rãi mọi người Công giáo, cùng toàn dân xây dựng bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ hoà bình, được xác quyết theo tinh thần Thư chung 1980 của Hội đồng Giám mục Việt Nam ”Sống Phúc âm giữa lòng dân tộc để phục vụ hạnh phúc của đồng bào”, và nhiều Thư chung sau đó. Đây là cơ sở để Uỷ ban Đoàn kết Công giáo Việt Nam tiếp tục dấn thân thực hiện đướng hướng của Hội đồng Giám mục Việt Nam với sự năng động và nhiều sáng tạo .
Thực tiễn hơn nửa thế kỷ qua, lại càng khẳng định: với tổ chức yêu nước của người Công giáo, trong nỗ lực dấn thân đồng hành cùng dân tộc qua các giai đoạn lịch sử, từ cách mạng dân tộc dân chủ đến công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội hiện nay. Người Công giáo Việt Nam luôn đồng hành cùng dân tộc trên mọi lĩnh vực của đời sống kinh tế, văn hoá - xã hội, nhất là tham gia tích cực và có hiệu quả cao trong công tác từ thiện, bác ái xã hội, nâng cao dân trí và thăng tiến gia đình. Kết quả đạt được của phong trào thi đua yêu nước trong đồng bào Công giáo thời gian qua đã và đang góp phần quan trọng vào thành tựu chung của đất nước vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh.
Năm 2008, trong niềm phấn khởi trước những thành tựu to lớn của đất nước, Đại hội đại biểu “Những người Công giáo Việt Nam xây dựng và bảo vệ Tổ quốc” lần thứ V đã thành công tốt đẹp. Đại hội lần này là đại hội của sự đổi mới, hội nhập và thăng tiến; kiện toàn về tổ chức; sửa đổi, bổ sung điều lệ của Uỷ ban Đoàn kết Công giáo Việt Nam… để đáp ứng kịp thời các yêu cầu nhiệm vụ phong trào thi đua yêu nước của người Công giáo Việt Nam trong giai đoạn mới. Đến nay có 38/63 tỉnh, thành có đông đồng bào Công giáo đã thành lập Uỷ ban Đoàn kết Công giáo, nhiều tỉnh, thành đã có Ban Đoàn kết Công giáo cấp quận, huyện. Các linh mục tham gia Uỷ ban các cấp ngày một đông hơn. Vừa qua, Đoàn Chủ tịch Uỷ ban Đoàn kết Công giáo Việt Nam đã quyết định thành lập Ban Từ thiện Xã hội và Ban Tư vấn Pháp luật với mục đích tuyên truyền, phổ biến chính sách pháp luật của Đảng và Nhà nước liên quan đến tín ngưỡng tôn giáo nhằm giúp đồng bào Công giáo có cái nhìn tổng quan sâu sắc từng vấn đề trong thực tiễn đặt ra đảm bảo lợi ích hài hoà của các bên… đồng thời cùng đồng bào Công giáo trong cả nước thực hiện đường hướng “Sống tốt đời, đẹp đạo - Sống phúc âm giữa lòng dân tộc để phục vụ hạnh phúc của đồng bào”, làm cầu nối giữa các nhà hảo tâm nhớ về nguồn, nhớ đến cụôc đời bất hạnh đang rất cần được sự quan tâm, chia sẻ, nâng đỡ của toàn xã hội. Hiện nay, được sự động viên cổ vũ của Uỷ ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và Bộ Lao động Thương binh và Xã hội, chúng tôi đã và đang tổ chức các hoạt động truyền thông nhằm gây quỹ “Vì trẻ em khuyết tật” thuộc Uỷ ban Đoàn kết Công giáo Việt Nam.
Những thành tích mà phong trào thi đua yêu nước của người Công giáo Việt Nam trong những năm qua đã đạt được trên nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội rất đáng tự hào. Có được những kết quả lớn lao đó, trước hết là nhờ sự quan tâm, giúp đỡ của Đảng và Nhà nước và Mặt trận Tổ quốc các cấp; là bắt nguồn từ truyền thống yêu nước của dân tộc Việt Nam trong đó có người Công giáo Việt Nam. Mặt khác, chúng tôi ghi nhận rằng, sở dĩ người Công giáo có thể vững bước và đồng hành cùng dân tộc, “sống Đạo giữa Đời” còn có sự hướng dẫn cụ thể của Hàng giáo phẩm Việt Nam. Nhiều Giám mục, linh mục, tu sĩ đã chủ động gặp gỡ, động viên hướng dẫn cộng đoàn dân Chúa tham gia các chương trình an sinh xã hội, thực hành nghĩa vụ công dân, thúc đẩy phong trào thi đua sống “tốt đời, đẹp đạo”. Hoàn cảnh mới của thế giới và đất nước cũng tạo ra cơ hội và thách đố mới với tổ chức và phong trào thi đua yêu nước của người Công giáo Việt Nam. Hoạt động Uỷ ban Đoàn kết Công giáo Việt Nam luôn nhận được sự động viên, khích lệ của các vị chủ chăn trong giáo hội. Thư chung 2001 của Hội đồng Giám mục Việt Nam có đoạn viết: “Chúng tôi ghi nhận sự hợp tác của anh chị em giáo dân… tích cực hoà nhập vào công cuộc phát triển đất nước, giao hảo với các tôn giáo cũng như đồng bào, hợp tác với mọi người trong công tác xã hội… Chúng tôi đánh giá cao những đóng góp của anh chị em linh mục và các tu sĩ, những người cộng sự đắc lực của chúng tôi. Anh chị em có nhiều sáng kiến mục vụ, đồng thời dấn thân phục vụ trong các lĩnh vực giáo dục, y tế, xã hội… đặc biệt với người nghèo khổ và bệnh tật. Chúng tôi khuyến khích anh chị em phát huy sáng kiến đóng góp cho xã hội trong những gì phù hợp với ơn gọi và khả năng của mình”.
Những chỉ dẫn quý báu, những lời động viên khích lệ này cùng với kinh nghiệm hoạt động của Uỷ ban Đoàn kết Công giáo Việt Nam suốt 25 năm qua cũng như quá trình “đồng hành cùng dân tộc” của người Công giáo Việt Nam là cơ sở để chúng ta có thể tin tưởng vào tương lai và tiền đồ của tổ chức và phong trào thi đua yêu nước của người Công giáo.
Hai mươi lăm năm qua chưa phải là quãng thời gian dài so với lịch sử phát triển, nhưng Uỷ ban Đoàn kết Công giáo Việt Nam đã chứng minh rằng sự hiện diện của Uỷ ban là cần thiết và hữu ích với cả giáo hội và dân tộc. Những thành tích của Uỷ ban Đoàn kết Công giáo Việt Nam đã làm trong thời gian qua là nỗ lực của các vị linh mục, tu sĩ và bà con giáo dân đã và đang tích cực tham gia các phong trào thi đua “kính Chúa - yêu nước”, sống “tốt đời, đẹp đạo”.
Tuy nhiên, bên cạnh mặt tích cực hoạt động của Uỷ ban Đoàn kết Công giáo Việt Nam và phong trào thi đua “kính Chúa - yêu nước” còn có những khiếm khuyết hạn chế đòi hỏi Uỷ ban cần phải đổi mới, rút kinh nghiệm để làm tốt hơn nữa trong những chặng đường tiếp theo. Chúng tôi nghĩ rằng, trong quá trình thực hiện đường lối đổi mới, xây dựng đất nước còn nhiều khó khăn do lịch sử để lại; nếu tìm ra được các giải pháp để khắc phục những khó khăn, thiếu sót, nhược điểm, thì nhất định sẽ phát huy được sức mạnh đoàn kết của dân tộc, để xây dựng đất nước ta “đàng hoàng hơn, to đẹp hơn” như Bác Hồ hằng mong muốn. Thư chung 1980 của Hội đồng Giám mục Việt Nam khẳng định: “Là Hội Thánh trong lòng dân tộc Việt Nam, chúng ta quyết tâm gắn bó với vận mạng quê hương, noi theo truyền thống dân tộc hoà mình vào cuộc sống hiện tại của đất nước… Vì quê hương này là nơi chúng ta được Thiên Chúa mời gọi để sống làm con của Người, Đất nước này là lòng mẹ cưu mang chúng ta trong quá trình thực hiện ơn gọi làm con Thiên Chúa. Dân tộc này là cộng đồng mà Chúa trao chúng ta để phục vụ với tính cách vừa là công dân vừa là thành phần dân Chúa”. Đường hướng mục vụ của Giáo hội Công giáo Việt Nam xác định: “Sống phúc âm giữa lòng dân tộc để phục vụ hạnh phúc của đồng bào” là đường hướng chính. Sắp tới, Giáo hội chúng tôi tiến hành kỷ niệm 50 năm thiết lập hàng giáo phẩm Việt Nam (24/11/1960 – 24/11/2010). Điều này cũng được khích lệ rất lớn, bởi mới đây trong dịp viếng thăm Ad limina của các giám mục chúng tôi, Đức Giáo hoàng Bênêđictô XVI trong huấn từ dành cho các giám mục Việt Nam cũng như trong Thông điệp “Bác ái trong chân lý”, có nhắc nhở rằng: “Người Công giáo tốt là người công dân tốt”. Đường hướng này đã đem lại cho Giáo hội chúng tôi một trang sử mới, tạo ra bầu không khí sống động chân thành và cởi mở. Nhưng mặt khác, nó thúc đẩy sự hiểu biết lẫn nhau giữa các tôn giáo. Là một tổ chức xã hội, đại diện phong trào thi đua yêu nước của người Công giáo Việt Nam, thành viên của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, chúng tôi sẵn sàng cộng tác và chia sẻ trách nhiệm với Mặt trận, nhưng cũng mong muốn Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phát huy quan tâm giúp đỡ chúng tôi nhiều hơn nữa nhất là quan tâm đến nhu cầu tôn giáo của đồng bào có đạo, góp phần cùng toàn dân tích cực tham gia xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, đấu tranh với các luận điệu chia rẽ mối quan hệ Công giáo với Dân tộc, bảo vệ thanh danh và sự trong sáng của Đạo Thánh Chúa. Mong muốn Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tiếp tục phát huy hiệu quả hơn nữa vai tro của mình trong việc củng cố, tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc vì mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh”.
Một lần nữa thay mặt Uỷ ban Đoàn kết Công giáo Việt Nam, tôi xin kính chúc sức khoẻ toàn thể quý vị đại biểu!
Kính chúc Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VII Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành công tốt đẹp!