Tôi tham dự buổi tĩnh huấn do anh chị em trong nhóm Loan báo Tin Mừng tại nhà Tĩnh Dưỡng tâm linh nằm trên địa bàn giáo họ Hà Phát, thành phố Biên Hòa (Đồng Nai). Nơi đây cũng là nơi nghỉ dưỡng của cha Đaminh Trần Xuân Thảo, nguyên chính xứ Hà Nội, nguyên Trưởng ban Loan báo Tin Mừng giáo phận Xuân Lộc, Phó chủ tịch Trung ương UBĐKCG Việt Nam, Chủ tịch Ủy ban Đoàn kết Công giáo tỉnh Đồng Nai, chúng tôi ghé chào thăm ngài và mừng ngài nhân 55 năm linh mục dù có trễ vài tháng. Lễ mừng đã được tổ chức trước đó vào tháng 5/2023 vừa qua do Đức cha Phêrô Trần Đình Tứ, nguyên Giám mục giáo phận Phú Cường chủ tế cùng với Đức cha Vinh Sơn Nguyễn Văn Bản giảng lễ và đông đảo quý cha đồng tế tại nhà thờ giáo xứ Hà Nội.
Quang cảnh Thánh lễ tạ ơn mừng kỷ niệm 55 Hồng ân linh mục - cha cố Đaminh. |
Cha Đaminh Trần Xuân Thảo, sinh ngày 15/7/1940. Ngày 14/5/1968, cha được thụ phong linh mục, sau đó, cha nhận bài sai về coi giáo xứ Thái Hiệp, giáo phận Xuân Lộc, đồng thời lo phần tinh thần cho các tù nhân Công giáo tại trại tù Tân Hiệp - Biên Hòa. Vừa trẻ lại chưa có nhiều kinh nghiệm mục vụ cho các tù nhân nên những ngày đầu cha phải nỗ lực rất nhiều mới có thể bắt chuyện với họ. Sau một thời gian ngắn, bằng tấm lòng chân thành, vị mục tử đã trở nên chỗ dựa tinh thần của những người trong cảnh lao tù. Cũng trong thời gian này, cha còn giúp tiêu thụ các sản phẩm được làm bằng len do chính họ thực hiện. Đặc biệt, cha Thảo còn là cầu nối để chuyển thuốc men, thực phẩm của Đức Thánh Cha Phaolô VI tặng cho các tù nhân qua Đức Khâm sứ Tòa Thánh Angelo Palmas qua tay Đức ông Thụ làm thư ký cho Đức Khâm sứ thời bấy giờ. Đặc biệt trong các món quà mà Đức Thánh Cha trao cho các tù binh Việt Nam có tượng Đức Mẹ Fatima gửi tặng nhà nguyện của trại tù (Tượng này hiện nay còn lưu giữ trong nhà nguyện của cha Thảo). Sau một thời gian coi xứ và tiếp xúc với các tù nhân, trong đó có không ít tù binh, tù chính trị, qua những trải nghiệm riêng tư, cha tâm niệm: “đời linh mục phải giúp cho mọi người hiểu đạo và người Công giáo hiểu đời”.
Năm 1975, sau 7 năm phục vụ ở giáo xứ Thái Hiệp, cha được Bề trên chuyển về coi sóc giáo xứ Hà Nội. Thời điểm này, đất nước vừa thống nhất, giáo dân xứ Hà Nội khi đó hoang mang, lo lắng, một số người muốn bỏ xứ ra nước ngoài. Nhận xứ mới với vô vàn thử thách nhưng bằng sự khôn ngoan, khéo léo, cha từng bước động viên, tạo niềm tin nơi những con chiên của mình.
Đầu tiên, cha bắt tay tạo công ăn việc làm cho giáo dân qua việc lập trại nuôi heo. Nhận thấy bà con trong vùng có nghề đan cót truyền thống, cha khuyến khích hình thành Tổ hợp đan lát. Cha lập ra tập đoàn chăn nuôi (để giữ đất cho Đền thánh Martinô hiện nay). Nghề truyền thống của mọi gia đình trong giáo xứ lúc đó là đan cót, cha đã ngược xuôi để lo cho bà con có công ăn việc làm cho đến khi tổ đan lát từng bước được ổn định. Tiếp theo là khu vườn rau xanh được hình thành và Hợp tác xã công nông nghiệp Đồng Tâm cũng ra đời từ đây. Dù đất rất bạc màu, nhưng qua lời động viên và khích lệ của cha, mọi người cố gắng cải tạo đất và biến khu này thành trù phú, tạo nên công ăn việc làm cho trên 2000 lao động. Còn nữa, điện cũng dần được đưa vào để tưới tiêu. Mặc dù gặp muôn vàn khó khăn, nhưng mọi sự dần dần được ổn định. Đặc biệt trong thời gian đó cha đã dành ra một hecta đất để làm nơi thờ tự sau này.
Nhiều gia đình đã khá giả lên nhờ những nghề cha chỉ dẫn. Khu canh tác rau xanh ngày xưa nay đã trở thành một khu dân cư trù phú, tuy nhiên, nghề trồng rau xanh vẫn được duy trì, với không ít hộ tiếp tục, để cung cấp rau xanh trong vùng. Cha Đaminh Trần Xuân Thảo tiếp tục công việc của vị tiền nhiệm, ngài thành lập giáo họ Thánh Giuse. Giáo họ thánh Giuse, cũng là khu thứ chín của giáo xứ Hà Nội. Cha đã khuyến khích giáo dân ra định cư làm ăn tại vùng đất này, ngài thành lập một khu rau xanh, và đặt tên là khu Phát Triển.Trước khi nghỉ hưu, cha đã xin Tòa Giám mục nâng giáo họ Thánh Giuse, thành giáo họ Hà Phát Biệt Lập. Thánh lễ Noen đầu tiên, năm 2014, đã được cử hành nơi đây.
Cùng với các cộng sự trong Ban Loan báo Tin Mừng |
Cha Đaminh cùng với các em nhỏ trong Trung tâm nuôi dưỡng trẻ mồ côi Thánh Giuse giáo xứ Hà Nội |
Sau khi đời sống của cộng đoàn từng bước ổn định về mọi mặt, cha bắt đầu lo lắng cho giáo dân về đời sống thiêng liêng. Trước hết là các giới và các đoàn thể từng bước được thành lập, củng cố đi vào nề nếp và ngày càng lớn mạnh. Năm 1992, trên mảnh đất trước kia là xưởng chuối sấy của Hợp tác xã Đồng Tâm bỏ trống, cha thành lập Trung tâm nuôi dưỡng trẻ mồ côi Thánh Giuse giáo xứ Hà Nội, do các nữ tu dòng Đaminh Đức Mẹ Mân Côi Phú Cường phụ giúp trông coi.
Năm 2002 qua những hoạt động liên kết đạo đời, Đức Giám mục bổ nhiệm cha làm Trưởng ban Loan báo Tin Mừng giáo phận Xuân Lộc. Các cơ sở mục vụ cũng từng bước được xây dựng khang trang và sạch đẹp hơn. 2 dãy nhà đã được xây cất rộng rãi và tiện nghi để phục vụ riêng cho công việc loan báo Tin Mừng của giáo phận. Từ cơ sở này, Ban Loan Báo Tin Mừng giáo phận đã đưa được trên dưới 15 ngàn người lương dân trở về với Chúa trong hơn 10 năm. Rồi tới ngôi thánh đường, sau 3 lần trùng tu, ngày càng thêm khang trang. Duyên nợ với người bất hạnh gần như gắn với chặng đường mục tử của ngài. Năm 2006, cha đã vận động giáo dân mở quán cơm xã hội để phục vụ cho những lao động nghèo.
Suốt 40 năm là chính xứ giáo xứ Hà Nội, cùng với 27 linh mục phụ tá, cha đã động viên, khích lệ và ươm mầm ơn gọi không chỉ trong giáo xứ, mà còn nhận các em đến từ các giáo xứ khác, các tỉnh khác chạy đến nương tựa nơi cha. Để rồi cho đến nay, thành quả đã có 25 linh mục là nghĩa tử, 01 Phó tế và 46 tu sĩ nam nữ là con thiêng liêng. Đây là một hồng ân to lớn mà Thiên Chúa đã đặc biệt ưu ái cho cha. Cha còn lo cho những người đã qua đời trong toàn giáo xứ qua việc xây dựng nhà quàn và nhà “Chờ Phục sinh “có một không hai cho cho giáo xứ Hà Nội
Ở độ tuổi xế chiều, tháng 10/2015, cha lui về nghỉ mục vụ nhưng vẫn không ngơi công việc. Căn nhà hưu dưỡng của cha, cách không xa Trung tâm nuôi dưỡng trẻ mồ côi Thánh Giuse, nay trở thành” Nhà tĩnh dưỡng tâm linh” vẫn luôn mở rộng cửa đón tiếp những cộng sự viên trong Ban Loan báo Tin Mừng giáo phận Xuân Lộc và mọi người xa gần đến tìm sự nghỉ ngơi ít ngày bên Chúa sau những chuỗi ngày hoạt động.
Ngoài nhiệm vụ mục vụ cha tham gia vào Ủy ban Đoàn kết Công giáo Việt Nam. Năm 1988 đến nay, cha được suy cử là Chủ tịch Ủy ban ĐKCG tỉnh Đồng Nai.
Linh mục Đaminh Trần Xuân Thảo tiếp tục được tín nhiệm suy cử làm Chủ tịch Ủy ban Đoàn kết Công giáo Việt Nam tỉnh Đồng Nai khóa VIII. |
Trong tư cách là Chủ tịch Ủy ban Đoàn kết Công giáo tỉnh Đồng Nai liên tiếp 7 nhiệm kì với 35 năm (từ 1988), cha đã dành thời gian để đi thăm, phát triển và thành lập các Ban ĐKCG các huyện, gặp gỡ các linh mục, tu sĩ và giáo dân các xứ đạo cùng các cấp chính quyền, MTTQ; đoàn kết với mọi giới động bào, vận động người tín hữu tham gia các phong trào thi đua, các cuộc vận động, nhất là cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư” trước đây và nay là cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh, sống tốt đời đẹp đạo”. Về Đồng Nai hôm nay, những địa bàn có đông đồng bào Công giáo cư ngụ hầu hết đã được công nhận phường đô thị văn minh, xã nông thôn mới như tại thành phố Biên Hòa, Long Khánh. Các huyện vùng Gia Kiệm, Túc Trưng, Định Quán, Phương Lâm, Suối Nho... đời sống nhân dân thuộc các xứ đạo đều sung túc, đang vươn lên làm giàu. Trong thời gian dịch COVID-19, đã có trên 800 lượt linh mục, tu sĩ và tình nguyện viên tham gia hỗ trợ trong các bệnh viện dã chiến, khu vực cách ly, qua đó cho thấy hiệu quả lớn lao từ các hoạt động phong phú, sáng tạo của đồng bào Công giáo và các Ban Đoàn kết Công giáo trong tỉnh. Ông Nguyễn Quốc Vũ, nguyên Trưởng ban Tôn giáo tỉnh Đồng Nai nhận thấy: “Linh mục Đaminh Trần Xuân Thảo đã làm tốt vai trò cầu nối giữa đạo và đời, là một trong những linh mục tiêu biểu của Đồng Nai về tổ chức thực hiện các phong trào thi đua yêu nước trong đồng bào Công giáo. Hiện nay, linh mục người duy nhất của Đồng Nai được Nhà nước tặng thưởng Huân chương độc lập hạng Ba. Qua nhiều nhiệm kì tham gia và là người đứng đầu tổ chức yêu nước của đồng bào Công giáo tỉnh Đồng Nai, cha đã từng được nhận Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ và nhiều Bằng khen của Trung ương MTTQVN, Kỷ niệm chương của UBĐKCGVN, các bộ ngành Trung ương và tỉnh Đồng Nai”.
Trong hoạt động dấn thân phục vụ xã hội, cha tâm niệm: “Ước mong cho mối quan hệ đạo - đời được tốt đẹp và tôi cảm thấy mọi sự ngày càng tốt đẹp hơn. Số linh mục, tu sĩ và giáo dân tham gia Ủy ban Đoàn kết Công giáo tỉnh, huyện ngày càng nhiều, trở thành cầu nối giữa đạo và đời, đóng góp tích cực vào sự nghiệp đại đoàn kết toàn dân tộc”.