Chiếc cầu thang huyền thoại

Cầu thang trong nhà nguyện Loretto ở thành phố Santa Fe. Ảnh: CTV

Đây là chuyện tôi nghe:
Năm 1610, quân viễn chinh Tây Ban Nha lập thành phố Santa Fe, theo tiếng Anh là Holy Faith (Đức Tin Thánh). Khi New Mexico trở thành một bang của Mỹ thì Santa Fe là thủ phủ (1848).
Bốn năm sau, các sơ Dòng Loretto ở bang Kentucky đã phái bảy nữ tu đến Santa Fe. Dọc con đường gian nguy bất trắc, một sơ qua đời vì dịch tả, một sơ quá yếu đành phải quay về. Năm nữ tu đến được Santa Fe bắt đầu truyền giáo cho dân da đỏ và người Mễ ở miền biên thùy Tây Nam hãy còn khắc nghiệt.
Năm 1873, nơi đây khởi công cất nhà nguyện theo lệnh Đức Tổng Giám mục Jean Baptiste Lamy. Trực tiếp chỉ huy các thợ mộc và thợ đá là P. Mouly, một kiến trúc sư người Pháp danh tiếng.
Tháng 4/1878, nhà nguyện Đức Mẹ Ánh Sáng (the Chapel of Our Lady of Light) hoàn thành. Tất cả đều tuyệt hảo chỉ trừ một chi tiết nhỏ: Không có cầu thang dẫn tới gác hát rất cao của ca đoàn! Các sơ không thể bắc thang trèo lên vì quá bất tiện. Nhưng không còn đủ mặt bằng để làm cầu thang. Mouly qua đời rồi, các kiến trúc sư, kỹ sư, thợ mộc giỏi khác đều bó tay. Tuyệt vọng, các sơ chỉ còn biết liên tục cầu nguyện trong chín ngày (novena).
Sang ngày thứ chín, một người vô danh cỡi lừa tìm đến và xin làm cầu thang không công. Ông thợ mộc đứng tuổi chỉ mang theo ba món: búa, cưa, và ê-ke. Lủi thủi một mình, không có thợ phụ. Khi ông lẳng lặng ra đi, chẳng ai hay, chẳng nhớ ông đã làm trong bao lâu, cũng chẳng rõ ông lấy gỗ tốt từ đâu!
Các sơ sửng sốt nhìn thấy tận mắt một kiệt tác nghệ thuật nối từ sàn lên gác hát cao 6,7 mét, với 33 bậc thang.(1) Không được đóng một cây đinh hay bắt một con vít, chẳng có trụ đỡ ở trung tâm, cũng không cả tay vịn và lan can,(2) chiếc cầu thang cuốn bằng gỗ trông như hai sợi khói tỏa lên cao theo hình xoắn ốc, đủ hai vòng xoay tròn trịa 360 độ.
Mẹ Bề Trên Magdalene hỏi thiên tài thợ mộc tên gì. Mọi người bẽn lẽn vì thấy đã trót vô tình. Thậm chí còn chẳng biết có ai dọn cho ông ăn gì không!
Cuối cùng, Manuela rụt rè bước ra. Bấy lâu các sơ nuôi bé gái người Mễ này, mười hai tuổi, câm bẩm sinh nhưng không điếc. Những ngày qua, em hay xớ rớ bên cạnh con người bí ẩn.
Các sơ không tin vào tai mình khi nghe những tiếng nói ngượng nghịu lần đầu tiên thốt lên từ miệng Manuela:
- Jose... tên là Jose...
Jose (tiếng Tây Ban Nha) chính là Joseph (tiếng Anh). Các sơ bàng hoàng, rơi lệ: Ngài là Giuse, Thánh bổn mạng của thợ mộc và người lao động.
Nhà nguyện Đức Mẹ Ánh Sáng nổi danh suốt từ ấy đến nay. Là hãnh diện của thành phố Santa Fe, chiếc cầu thang có một không hai được in trên bưu ảnh với phần tay vịn và lan can về sau được tạo thêm. Du khách ghé Santa Fe sẽ được nghe câu chuyện kỳ bí. Có người không khỏi nghĩ đấy chỉ là... huyền thoại.
Tuy nhiên, rất nhiều người đã khiêm tốn tạ ơn Chúa và nhớ tới lời của thi sĩ Anh, Huân Tước Alfred Tennyson (1809- 1892):
- Những gì làm nên từ nguyện cầu còn nhiều hơn những gì thế gian mơ tưởng.(3).

---------------------------
(1) Năm ba mươi ba tuổi, Chúa Kitô lên thập giá.
(2) Sau này các sơ cho làm thêm tay vịn và lan can.
(3) More things are wrought by prayer than this world dreams of.