Giáo xứ Thượng Chiểu

Nhà thờ Giáo xứ Thượng Chiểu. Ảnh: CTV

Lịch sử hình thành và phát triển

Thượng Chiểu trước kia là một giáo họ thuộc giáo xứ Ba Làng. Nơi đây còn lưu giữ nhiều giai thoại về những người tín hữu đầu tiên thuộc hai dòng họ Lê và họ Mai. Trong thời gian này, số tín hữu còn khá khiêm tốn. Khi nghe biết nơi đây có đông các gia đình Công giáo sinh sống, nhiều ngươi có đạo từ nơi khác đã đến gia nhập để vừa giúp nhau củng cố đức tin, vừa thuận tiện cho việc sinh hoạt. Đó cũng là lý do cho sự có mặt của các dòng họ khác tại đây như họ Vũ, Trịnh, Nguyễn.

Nhờ số lượng tín hữu ngày càng đông nên đời sống đức tin cũng dần đi vào ổn định. Từ đó, giáo họ Thượng Chiểu được khai sinh. Dù buổi đầu còn nhiều lạ lẫm và khó khăn nhưng bà con cũng đã dựng được một ngôi nhà nguyện ba gian lợp tranh, để sớm tối có nơi cầu nguyện và học kinh bổn.

Đời sống đức tin đang dần đi vào nề nếp thì xảy ra biến cố Văn Thân (1885) mà Thanh Hóa, Nghệ An là hai vùng bị bách hại khốc liệt nhất. Bà con giáo dân chạy vào Ba Làng lánh nạn, chờ cho qua cơn thử thách. Khi tình hình đã lắng dịu, bà con dắt nhau trở về làng cũ thì chỉ còn lại một đống hoang tàn đổ nát. Xóm làng, nhà nguyện đã bị đốt thành tro.

Năm 1900, cha Phêrô Báo khởi công xây dựng ngôi nhà thờ mới bằng gỗ, 5 gian. Kể từ ngày có nhà thờ mới, giáo họ nhận được sự chăm sóc thường xuyên hơn của các vị chủ chăn. Mỗi năm hai lần, các cha từ Ba Làng về làm phúc và cử hành các bí tích. Lúc này chưa có nhà phòng nên mọi sinh hoạt, giáo họ phải nhờ gia đình cố Trực.

Năm 1933, giáo họ được nâng lên thành giáo xứ Thượng Chiểu và nhận thánh Gioan Baotixita làm bổn mạng. Cha Raymunđô Báu được cử làm chính xứ. Trong thời gian coi sóc, cha xây thêm hai gian cung thánh nhà thờ và xây nhà xứ.

Kể từ ngày thành lập đến nay (2012) đã được 79 năm, dù trải qua muôn vàn thử thách của lịch sử, nhưng người dân Thượng Chiểu vẫn gìn giữ được những giá trị đạo đức mà cha ông để lại. Có những giai đoạn, giáo xứ không có cha xứ ở chính thức, nhưng vẫn luôn nhận được sự chăm lo của các vị mục tử từ xứ mẹ Ba Làng, từ Hoài Yên, và Thái Yên.

Ngày 24/6/2000, dưới thời cha Phaolô Dương Van Số, giáo xứ đã tổ chức thành công đại lễ kỷ niệm 100 năm xây dựng ngôi thánh đường (1900 - 2000). Thánh lễ được cử hành long trọng với sự hiện diện của Đức Giám mục giáo phận Bartôlômêô Nguyễn Sơn Lâm, cùng đông đảo các linh mục và quan khách trong ngoài giáo phận. Đặc biệt là phái đoàn con cái Thượng Chiểu di cư trong Nam cùng về hiệp thông.
 

Thánh lễ Tạ ơn hai tân linh mục Giuse Nguyễn Văn Quyền và Giuse Nguyễn Văn Đoàn tại nhà thờ giáo xứ Thượng Chiểu. Ảnh: CTV

Ngày 4/10/2007, cha Antôn Vũ Đức Tú được Bề trên giáo phận cử về làm chính xứ thay cha Antôn Nguyễn Quốc Tuấn. Ngôi nhà thờ xứ hiện tại được cha Antôn Vũ Đức Tú xây dựng với sự trợ giúp của Đức ông Giuse Mai Đức Vinh và được Đức Giám mục giao phận Giuse Nguyễn Chí Linh cung hiến ngày 11/01/2011.

Giáo xứ Thượng Chiểu hiện nay

Hiện nay, giáo xứ Thượng Chiểu có 1.030 giáo dân, nằm trong một họ đạo duy nhất là Thượng Chiểu. Đời sống kinh tế của bà con giáo dân chủ yếu dựa vào nông nghiệp và ngư nghiệp. 

Nơi đây còn có một nét đẹp đặc trưng là câu chào “Ave Marla” mỗi khi gặp nhau, được hình thành từ thời cố Báu. Điều này là một minh chứng rõ nét nhất về đức tin Công giáo mà người dân Thượng Chiểu luôn trân trọng giữ gìn.