Thăm căn nhà sàn rộng hơn 120 mét vuông (tại thôn Đản Điêng, xã Chế Là, huyện Xín Mần, tỉnh Hà Giang), chúng tôi cảm nhận rõ niềm vui của chủ nhà- anh Cháng Văn Sinh, người dân tộc Nùng: Anh Sinh lập gia đình từ năm 2013, 2 cháu nhỏ lần lượt ra đời. Căn nhà xuống cấp nghiêm trọng nhưng vợ chồng anh không đủ tài chính để sửa, anh vừa lo vừa thương các con, nhất là khi các con ngồi học mà mưa dột vào sách vở. Tháng 3/ 2024 vừa qua, gia đình anh Sinh được Nhà nước hỗ trợ hơn 40 triệu đồng để xây dựng nhà. “Ngày khởi công, anh em làng xóm và các ban ngành, đoàn thể trong xã đến phụ giúp, vợ chồng em biết ơn lắm", anh Cháng Văn Sinh bày tỏ.
Cán bộ xã kiểm tra hạng mục sửa chữa căn nhà của anh Cháng Văn Sinh |
Chủ tịch xã Chế Là cho biết: Thôn Đản Điêng có 43 hộ gia đình, với 219 nhân khẩu, 100% là đồng bào dân tộc Nùng. Kinh tế truyền thống của đồng bào là trồng trọt, chăn nuôi, tiểu thủ công và khai thác tự nhiên chỉ đóng vai trò bổ trợ. Nhờ nguồn lực hỗ trợ từ các Chương trình mục tiêu quốc gia: Nông thôn mới; Giảm nghèo bền vững và Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng dân tộc thiểu số (DTTS) và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I từ 2021-2025 (gọi tắt là Chương trình MTQG 1719) mà diện mạo và đời sống vật chất, tinh thần của đồng bào dân tộc Nùng tại đây đã đổi khác, khấm khá hơn hẳn.
Ông Trần Xuân Tĩnh, Trưởng Phòng Dân tộc huyện Xín Mần, tỉnh Hà Giang cho biết: Xín Mần là huyện biên giới nằm ở phía Tây tỉnh Hà Giang, là địa bàn sinh sống của cộng đồng 16 dân tộc, với dân số trên 72.000 người, trong đó trên 69.300 người là đồng bào DTTS, chiếm 96,2% tổng dân số toàn huyện.
Nguồn lực đầu tư từ các chương trình mục tiêu quốc gia là “đòn bẩy” cho công tác giảm nghèo của huyện, nên ngay khi triển khai các chương trình, huyện đã lập kế hoạch, phân bổ nguồn vốn để thực hiện theo từng năm và cả giai đoạn.
Trong 9 tháng đầu năm 2024 với nguồn lực từ 03 Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG), trong đó có Chương trình MTQG 1719, huyện Xín Mần đã thực hiện hỗ trợ xây dựng nhà mới và nâng cấp, cải tạo nhà cho 683 hộ gia đình trên địa bàn huyện.
Hằng năm, trên cơ sở nguồn vốn được phân bổ, căn cứ vào định hướng phát triển kinh tế - xã hội, huyện Xín Mần đã lồng ghép nguồn lực từ các chương trình MTQG như: Xây dựng nông thôn mới; Giảm nghèo bền vững; Chương trình MTQG 1719, trong đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng, giao thông, hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS nhất là các xã đặc biệt khó khăn, xã biên giới.
Tính riêng Chương trình MTQG 1719, trong giai đoạn 2021-2024 huyện Xín Mần được phân bổ 530.294 triệu đồng, thực hiện nội dung các dự án, tiểu dự án. Từ nguồn lực đó, địa phương đã hỗ trợ 84 nhà ở cho hộ nghèo; đầu tư 05 công nước sinh hoạt tập trung; hỗ trợ nước sinh hoạt phân tán cho 3.252 hộ gia đình; hỗ trợ khoán bảo vệ đối với 18.004ha rừng đặc dụng, rừng phòng hộ; hỗ trợ 73 cơ sở thực hiện 16 dự án phát triển sản xuất liên kết theo chuỗi giá trị; 107 dự án phát triển sản xuất, đa dạng hóa sinh kế cộng đồng tại các xã, thị trấn và tổ chức các hoạt động truyền thông thu hút đầu tư, hội chợ, triển khai thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Bên cạnh đó, trong những năm qua đã có 82 công trình hạ tầng thiết yếu được sửa chữa và đầu tư mới nhằm phục vụ sản xuất, đời sống Nhân dân; 11 trường phổ thông dân tộc bán trú được nâng cấp, sửa chữa các phòng học, phòng ở nội trú và các công trình phụ trợ; tổ chức 60 lớp xóa mù chữ; hỗ trợ mua sắm trang thiết bị cho 36 trường học; mở 32 lớp đào tạo nghề cho 1.120 lao động nông thôn; hỗ trợ truyền thông, tuyên truyền việc làm bền vững, tập huấn nâng cao năng lực cho cán bộ thực hiện Chương trình.
Đầu tư 04 công trình phát triển điểm đến du lịch; hỗ trợ hoạt động cho 02 đội văn nghệ truyền thống phục vụ du lịch; đầu tư xây dựng Trung tâm y tế huyện và tổ chức các chương trình truyền thông về sức khỏe cho bà mẹ, trẻ em; xây dựng và nhân rộng mô hình thay đổi "nếp nghĩ, cách làm" nâng cao quyền năng kinh tế cho phụ nữ, thúc đẩy bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết của phụ nữ và trẻ em; trang bị kiến thức về bình đẳng giới, kỹ năng thực hiện lồng ghép giới cho cán bộ trong hệ thống chính trị, già làng, trưởng bản, chức sắc tôn giáo và Người có uy tín trong cộng đồng.
Tổ chức Hội nghị bồi dưỡng kiến thức pháp luật và kỹ năng truyền thông vận động tư vấn pháp luật về hôn nhân dân số và gia đình cho đội ngũ Tuyên truyền viên pháp luật; cấp pano tuyên truyền giảm thiểu tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống vùng đồng bào DTTS cho các trường học UBND các xã, thị trấn.
Với sự vào cuộc tích cực của cấp ủy, chính quyền địa phương, từ năm 2021 đến tháng 6/2024, trên 10.000 lao động của huyện Xín Mần đã được giải quyết việc làm. Tỷ lệ lao động qua đào tạo đạt 57%. Tính đến tháng 12 năm 2023, thu nhập bình quân đầu người trên địa bàn huyện Xín Mần đạt 33 triệu đồng/người/năm (tăng 13 triệu đồng/người/năm so với năm 2020), tỉ lệ hộ nghèo giảm hằng năm đạt 6%./.
,