Thanh Hóa ưu tiên đầu tư phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi

5 năm qua, các cấp ủy đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội trong tỉnh đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo quán triệt và tổ chức thực hiện nghiêm túc, hiệu quả Kết luận 65-KL/TW và các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về công tác dân tộc và đạt nhiều kết quả quan trọng. 

Theo đó, kinh tế - xã hội trong vùng đã có bước phát triển; tốc độ tăng trưởng GPDP bình quân giai đoạn 2021 - 2023 đạt 6%/năm, đời sống vật chất, tinh thần của đồng bào các DTTS trong vùng được cải thiện rõ rệt; hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội được đầu tư tăng cường và nâng cấp; các vấn đề về nhà ở, đất ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt, việc làm cho lao động được quan tâm giải quyết; công tác giáo dục - đào tạo, văn hóa, chăm sóc sức khỏe Nhân dân có chuyển biến tích cực; đồng bào các dân tộc được tiếp cận thuận lợi và đầy đủ hơn với các chính sách trợ giúp của Nhà nước. 
 
Hệ thống chính trị ở cơ sở ngày càng được củng cố vững mạnh, hiệu lực, hiệu quả hoạt động được nâng lên. Quốc phòng - an ninh, trật tự an toàn xã hội trong vùng được giữ vững. Các hoạt động tín ngưỡng, tôn giáo chấp hành đúng quy định của pháp luật, khối Đại đoàn kết toàn dân tộc được củng cố vững chắc...

Giai đoạn 2019 - 2023, toàn tỉnh đã tạo việc làm mới cho 83.314 lao động là người DTTS, dân tộc Kinh thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo sinh sống tại vùng DTTS và miền núi; trong đó có 8.614 lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng. Tỷ lệ che phủ rừng năm 2023 đạt 70,6%.

Tỉnh đã hỗ trợ cho 346 hộ làm nhà ở; đầu tư xây dựng 33 công trình nước sinh hoạt tập trung; hỗ trợ 11.301 hộ mua dụng cụ chứa nước sinh hoạt phân tán. Đang thực hiện đầu tư 3 dự án quy hoạch, sắp xếp, bố trí, ổn định dân cư tập trung với tổng số vốn đã phân bổ 73.994 triệu đồng.
UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 4845/QĐ-UBND ngày 1/12/2021 phê duyệt Đề án sắp xếp, ổn định dân cư khu vực có nguy cơ cao xảy ra lũ ống, lũ quét, sạt lở đất tại các huyện miền núi của tỉnh giai đoạn 2021 - 2025. Hiện đã thực hiện sắp xếp, ổn định cho 282 hộ dân và đang triển khai thực hiện 17 dự án tái định cư để sắp xếp ổn định cho 556 hộ dân.

Trong thời gian qua, tỉnh ưu tiên dành nguồn lực đầu tư hoàn thiện hạ tầng giao thông, thủy lợi, y tế, giáo dục, nước sạch đáp ứng nhu cầu phát triển và phục vụ đời sống Nhân dân. Đến nay, 100% số xã, thị trấn và 100% thôn, bản vùng DTTS, miền núi trong vùng đã có điện lưới quốc gia. Toàn vùng hiện có 68 xã, 691 thôn, bản đạt chuẩn nông thôn mới (NTM), 8 xã đạt chuẩn NTM nâng cao, 1 xã và 58 thôn, bản đạt chuẩn NTM kiểu mẫu; bình quân đạt 13,83 tiêu chí/xã.
Công tác phát triển nguồn ngân lực cán bộ, công chức, viên chức người DTTS được các cấp ủy, chính quyền vùng đồng bào DTTS quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện. Đến nay, tổng số cán bộ, công chức người DTTS từ cấp huyện trở lên trên địa bàn tỉnh là 304 người, cấp xã là 2.376 người; tổng số viên chức người DTTS là 3.368 người. 

Công tác quản lý, đào tạo, tuyển dụng, sử dụng, bổ nhiệm đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức là người DTTS đã từng bước được chuẩn hóa, nâng cao về chất lượng, đáp ứng ngày càng cao yêu cầu của thực tiễn của vùng DTTS.

Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc-Hầu A Lềnh, tặng quà gia đình anh Vi Văn Hiểu, dân tộc Mường thôn Pà Van, xã Thành Sơn. Đây là hộ nghèo được hỗ trợ làm nhà từ Chương trình MTQG 1719

Giai đoạn 2021 – 2023, Tổng vốn ngân sách Trung ương giao tỉnh Thanh Hóa thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế- xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi (Chương trình 1719) là 1.154.375 triệu đồng. Trên cơ sở đó, tỉnh đã tập trung giải quyết tình trạng thiếu đất ở, nhà ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt cho người dân: hỗ trợ về nhà ở cho 339 hộ dân với tổng vốn 13.560 triệu đồng; đầu tư 32 công trình cấp nước sinh hoạt tập trung với tổng vốn 45.288 triệu đồng; hỗ trợ nước sinh hoạt phân tán cho 2.545 hộ, với tổng vốn là 7.463 triệu đồng.

Năm 2024, UBND tỉnh ban hành Quyết định 2523/QĐ-UBND (ngày 18/6/2024),  phân bổ vốn sự nghiệp nguồn ngân sách Trung ương năm 2024 (bao gồm cả vốn năm 2023 chưa phân bổ chuyển sang năm 2024) thực hiện Chương trình là 233.895,8 triệu đồng; tổng số vốn phân bổ đợt 2 là 233.895,8 triệu đồng, trong đó số vốn phân bổ cho dự án 1: Giải quyết tình trạng thiếu đất ở, nhà ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt là 37.245 triệu đồng.

Chia sẻ về những kết quả thực hiện công tác dân tộc trên địa bàn tỉnh, ông Trịnh Tuấn Sinh - Phó Bí thư Tỉnh ủy Thanh Hóa, cho biết: Dù còn gặp nhiều khó khăn, song tỉnh Thanh Hóa đã đặc biệt quan tâm, tập trung nguồn lực, ưu tiên đầu tư xây dựng hệ thống cơ sở vật chất hạ tầng phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng - an ninh vùng đồng bào DTTS và miền núi. Trên cơ sở đó, tỉnh đã ban hành nhiều nghị quyết, chương trình, đề án, cơ chế, chính sách ưu đãi, nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế, giảm nghèo nhanh và bền vững, tiếp tục nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người dân.

UBND tỉnh Thanh Hóa đã kịp thời chỉ đạo cơ quan thường trực phối hợp với các cơ quan liên quan khẩn trương tổ chức triển khai thực hiện, tham mưu cho UBND tỉnh ban hành hoặc trình cấp có thẩm quyền ban hành các văn bản để thống nhất triển khai thực hiện Chương trình 1719  trên địa bàn tỉnh. Các cấp ủy đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị từ tỉnh đến cơ sở đã tập trung đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến các nội dung của Chương trình 1719 bằng nhiều hình thức đa dạng, phong phú, phù hợp với từng địa phương, đơn vị. Qua đó, nhận thức, trách nhiệm của các cấp ủy đảng, chính quyền, cán bộ, đảng viên và các tầng lớp Nhân dân có sự chuyển biến tích cực, tạo được sự đồng thuận.

Bên cạnh đó, công tác kiểm tra, giám sát quá trình tổ chức triển khai thực hiện Chương trình được thực hiện thường xuyên, đảm bảo đúng mục tiêu của Chương trình đã được phê duyệt.

Dù đạt được nhiều kết quả tích cực, việc thực hiện các chủ trương, chính sách về công tác dân tộc trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa còn một số khó khăn, tồn tại, như: Hiệu lực, hiệu quả quản lý, điều hành của chính quyền, nhất là ở cơ sở trong việc thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh, xây dựng hệ thống chính trị, công tác giảm nghèo, bảo đảm an sinh xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi còn nhiều hạn chế; chưa tạo được sự chuyển biến mạnh mẽ về tư duy, nếp nghĩ, cách làm.

Tỉnh Thanh Hóa kiến nghị, Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành Trung ương nghiên cứu tham mưu rà soát, phân định vùng đồng bào DTTS và miền núi theo trình độ phát triển; đồng thời, điều chỉnh danh sách các xã, thôn, bản đặc biệt khó khăn giai đoạn 2026 - 2030 bảo đảm phù hợp với tình hình thực tiễn. Bên cạnh đó, tập trung đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội, nâng cao dân trí, tạo việc làm, thu nhập ổn định cho người dân vùng DTTS và miền núi, tránh đầu tư dàn trải, manh mún, gây lãng phí nguồn lực. Ban hành các cơ chế, chính sách ưu tiên thu hút sinh viên người DTTS sau khi tốt nghiệp ra trường được bố trí công tác trong hệ thống chính trị cấp tỉnh, cấp huyện./.