Phát huy vai trò giám sát đầu tư của cộng đồng đối với dự án dân tộc thiểu số và miền núi

Nâng cao kiến thức, nghiệp vụ cho thành viên Ban TTND, Ban GSĐTCCĐ

Trong những năm qua, việc phát huy dân chủ ở cơ sở đã được thực hiện qua nhiều hình thức và nhận được sự chung tay, vào cuộc của các cấp ủy, chính quyền, MTTQ và các đoàn thể từ tỉnh đến cơ sở và khu dân cư. Ban TTND, Ban GSĐTCCĐ là chủ thể quan trọng trong thực hiện dân chủ ở cơ sở, thực hiện quyền lực của Nhân dân để giám sát hoạt động của cơ quan Nhà nước và cá nhân trong việc thi hành chính sách pháp luật và những quy định của địa phương.
 

Lãnh đạo Ủy ban MTTQ tỉnh Bắc Giang phát biểu khai mạc Hội nghị tập huấn công tác giám sát đầu tư của cộng đồng.

Nhằm nâng cao kiến thức, kỹ năng nghiệp vụ cho đội ngũ thành viên Ban TTND, Ban GSĐTCCĐ, hàng năm Ban Thường trực Ủy ban MTTQ tỉnh Bắc Giang đã phối hợp với Sở Kế hoạch và Đầu tư, Trường chính trị tỉnh, Trung tâm Bồi dưỡng chính trị huyện các huyện, thành phố tổ chức tập huấn, trao đổi kinh nghiệm thực tiễn, cách làm hay, sáng tạo, hiệu quả trong hoạt động TTND, GSĐTCCĐ, chia sẻ những thuận lợi, khó khăn, vướng mắc; đề xuất giải pháp để thực hiện tốt công tác TTND, GSĐTCCĐ.

Trong 5 năm qua, MTTQ các cấp đã tổ chức 60 lớp tập huấn cho trên 5.700 lượt người dự trong đó có chuyên đề về công tác TTND, GSĐTCCĐ. Nội dung và hình thức tập huấn thường xuyên đổi mới theo hướng cầm tay, chỉ việc; bám sát tình hình thực tiễn của địa phương. Thường xuyên phối hợp với các tổ chức thành viên, các ban, ngành chức năng tuyên truyền sâu rộng đến các tầng lớp nhân dân, góp phần nâng cao nhận thức của người dân về vai trò, vị trí, tầm quan trọng của Ban TTND, Ban GSĐTCCĐ trong xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền ở địa phương.

Ban Thường trực Ủy ban MTTQ tỉnh Bắc Giang cũng tăng cường phối hợp kiểm tra, giám sát chuyên đề về công tác TTND, GSĐTCCĐ, qua đó kịp thời chấn chỉnh những tồn tại, hạn chế để thực hiện hiệu quả các nội dung liên quan trong thời gian tiếp theo. Các cuộc họp của HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ cấp xã liên quan đến cơ cấu, tổ chức hoặc nghiệp vụ giám sát, đều mời Trưởng Ban TTND, Ban GSĐTCCĐ tham dự, qua đó tạo điều kiện thuận lợi cho hai Ban này thu thập tài liệu, căn cứ phục vụ giám sát.

Ban Thường trực Ủy ban MTTQ tỉnh cũng Hướng dẫn Ban TTND tham gia góp ý, xây dựng chính quyền thông qua các hình thức như: Tổ chức hội nghị nhân dân, tổ chức hội nghị đối thoại, ở địa phương phát phiếu xin ý kiến và tiếp công dân để thu thập thông tin tổng hợp gửi chính quyền và các cơ quan chức năng xem xét giải quyết, trực tiếp giám sát các hoạt động của chính quyền địa phương; Hướng dẫn Ban GSĐTCCĐ kịp thời phát hiện, kiến nghị xử lý sai phạm khi triển khai thực hiện các dự án ở cộng đồng, tránh lãng phí, phát huy được hiệu quả các công trình, nhất là giám sát các công trình, dự án có sự tham gia đóng góp trực tiếp của người dân, góp phần đem lại lợi ích thiết thực cho cộng đồng ở những nơi được thụ hưởng dự án.

Để đảm bảo kinh phí cho Ban TTND, Ban GSĐTCCĐ hoạt động, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ tỉnh đã phối hợp tham mưu cho HĐND tỉnh ban hành Nghị quyết quy định mức kinh phí hỗ trợ hoạt động của Ban TTND trên địa bàn tỉnh Bắc Giang (đối với xã loại 1 và xã đặc biệt khó khăn 7 triệu đồng/ban/năm; xã loại 2 là 6 triệu đồng/ban/năm; xã loại 3 là 5 triệu đồng/ban/năm); phối hợp với Sở Kế hoạch và Đầu tư tham mưu cho UBND tỉnh ban hành Chỉ thị về tăng cường thực hiện giám sát đầu tư của cộng đồng trên địa bàn tỉnh, trong đó quy định rõ trách nhiệm của UBND cấp xã đảm bảo mức kinh phí hỗ trợ GSĐTCCĐ, qua đó góp phần động viên, khích lệ, nâng cao hiệu quả hoạt động của Ban TTND, Ban GSĐTCCĐ. Hiện nay, tất cả các Ban GSĐTCCĐ đều được nhận mức hỗ trợ kinh phí tối thiểu là 10 triệu đồng/năm.

Giám sát dự án Chương trình Mục tiêu quốc gia dân tộc thiểu số và miền núi

Thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển KT-XH vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn 1: Từ năm 2021 - 2025 (gọi tắt là Chương trình MTQG 1719), tỉnh Bắc Giang đã và đang triển khai 10 dự án với hơn 100 đơn vị làm chủ đầu tư. Để hoàn thành mục tiêu giai đoạn I: Từ 2021 - 2025, giảm hơn 3% tỷ lệ hộ nghèo người DTTS/năm; tỷ lệ hộ nghèo tại các xã vùng đồng bào DTTS và miền núi bình quân giảm 2,5%/năm, trong đó các xã đặc biệt khó khăn giảm bình quân 3%/năm, UBND tỉnh Bắc Giang đã dành gần 2,5 nghìn tỷ đồng để thực hiện 10 dự án; trong đó có hơn 70 tỷ đồng hỗ trợ 884 hộ nghèo người DTTS, hộ người dân tộc Kinh nghèo sống tại vùng đặc biệt khó khăn cải tạo nhà ở... Ngoài nguồn lực của Trung ương, tỉnh, các địa phương đều có những giải pháp phù hợp tiếp sức cho các hộ nghèo vùng DTTS và miền núi.
 

Thi công tuyến đường nối thôn Việt Tiến, xã Giáo Liêm với thôn Hiệp Reo, xã Vĩnh An (cùng huyện Sơn Động, tỉnh Bắc Gaing).

 

Triển khai thực hiện giám sát các công trình, dự án thuộc Chương trình MTQG 1719, từ năm 2021 đến hết 6 tháng đầu năm 2023, Ban TTND đã tham dự 101 cuộc họp của HĐND, UBND xã liên quan đến nhiệm vụ giám sát, xác minh; 488 cuộc họp của Ủy ban MTTQ cấp xã liên quan đến tổ chức và hoạt động; Ban GSĐTCCĐ đã tham dự 1978 cuộc họp của HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ cấp xã liên quan đến nhiệm vụ GSĐTCCĐ, 1.972 cuộc họp của Ủy ban MTTQ cấp xã liên quan đến tổ chức và hoạt động của Ban GSĐTCCĐ. Ban TTND đã giám sát được 6.098 cuộc; phát hiện 43 vụ việc sai phạm, kiến nghị các cơ quan có thẩm quyền xử lý. Ban GSĐTCCĐ đã giám sát được 2.151 dự án, công trình, phát hiện 09 dự án vi phạm, kiến nghị với các cơ quan có thẩm quyền xem xét, xử lý. Trong đó, Ban TTND có 3.188 cuộc giám sát, phát hiện 18 vụ việc vi phạm; Ban GSĐTCCĐ có 1.265 cuộc giám sát, phát hiện 01 vụ việc vi phạm của đối với Chương trình MTQG 1719.

 

Để phát huy hơn nữa vai trò hoạt động của Ban TTND, Ban GSĐTCCĐ trong giám sát các công trình, dự án Chương trình MTQG 1719, lãnh đạo Ủy ban MTTQ tỉnh Bắc Giang cho biết, thời gian tới, MTTQ các cấp tỉnh Bắc Giang sẽ phối hợp với các ngành chức năng triển khai sâu rộng trong hệ thống MTTQ Việt Nam các cấp các văn bản quy định về hoạt động của Ban TTND, Ban GSĐTCCĐ; trong đó, tập trung việc triển khai, hướng dẫn thực hiện Luật thực hiện dân chủ ở cơ sở và các văn bản hướng dẫn như Nghị định số 159/2016/NĐ-CP; Nghị định 29/2021/NĐ-CP của Chính phủ; tổ chức tập huấn nghiệp vụ và kiểm tra thực hiện công tác TTND, GSĐTCCĐ; hướng dẫn cơ sở tháo gỡ những khó khăn vướng mắc, kịp thời khắc phục những tồn tại hạn chế, từng bước nâng cao chất lượng hoạt động thanh tra nhân dân và giám sát đầu tư của cộng đồng;

 

Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh hướng dẫn Ủy ban MTTQ cấp xã xây dựng kế hoạch của Ban TTND, Ban GSĐTCCĐ hằng năm. Mặt trận Tổ quốc các cấp tỉnh Bắc Giang sẽ tiếp tục tuyên truyền sâu rộng mục tiêu của Chương trình MTQG 1719 quốc gia đến các tầng lớp nhân dân, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số; tuyên truyền, vận động, hướng dẫn nhân dân trên địa bàn chủ động thực hiện quyền giám sát; biểu dương, khen thưởng những tập thể, cá nhân có thành tích trong công tác giám sát.

Ủy ban MTTQ cấp xã hướng dẫn việc củng cố, kiện toàn về tổ chức, đảm bảo số lượng thành viên Ban TTND, Ban GSĐTCCĐ theo quy định mới; tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, đánh giá trong suốt quá trình triển khai Chương trình MTQG 1719 từ khi chuẩn bị đến thực hiện dự án, đảm bảo các dự án thực hiện đúng mục tiêu và kế hoạch giải ngân vốn./.