Hội đồng giám mục Việt Nam (HĐGMVN) nhận được thư của Ban Tôn giáo Chính phủ, ký ngày 9-12-2016, mời đại diện HĐGM đến dự “Hội nghị của Thủ tướng Chính phủ với chức sắc cấp cao của các tổ chức tôn giáo”. Hội nghị được tổ chức vào ngày 19-12-2016, tại Hội trường Thống Nhất, 135 Nam Kỳ Khởi Nghĩa, phường Bến Thành, Quận 1, TP. Hồ Chí Minh.
Thủ tướng Chính phủ gặp gỡ đại diện các tôn giáo.
Chủ trì Hội nghị là ông Nguyễn Xuân Phúc, Thủ tướng Chính phủ. Ngoài Ban Tôn giáo Chính phủ và đại diện các tổ chức tôn giáo, Hội nghị còn có sự tham dự của Phó Thủ tướng Trương Hoà Bình, Bí thư Thành ủy TP.HCM Đinh La Thăng, các lãnh đạo của Ban Dân vận Trung ương; Ban Tuyên giáo Trung ương; Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; Ủy ban Văn hoá, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội; Văn phòng Chính phủ; các bộ và các ban ngành.
Về phía HĐGMVN, Đức cha Giuse Nguyễn Chí Linh, Chủ tịch HĐGM, không thể có mặt vì công tác mục vụ. Thay cho ngài là Đức cha Tổng thư ký HĐGM, cùng với sự tham dự của Đức cha Phaolô Bùi Văn Đọc, Tổng giám mục TGP. TP.HCM, và Đức cha Giuse Đinh Đức Đạo, giám mục giáo phận Xuân Lộc.
Trong Hội nghị, đại diện các tôn giáo đã được mời phát biểu. Sau đây là toàn văn bài phát biểu của Đức cha Phêrô Nguyễn Văn Khảm, Tổng thư ký HĐGMVN.
***
Kính thưa Thủ tướng Chính phủ và quý vị đại biểu,
Trước hết, chúng tôi xin chân thành cảm ơn Thủ tướng Chính phủ đã có nhã ý mời Đại diện Hội đồng Giám mục Việt Nam đến tham dự Hội nghị hôm nay, cho chúng tôi có cơ hội gặp gỡ Thủ tướng, các vị chức sắc trong các tôn giáo bạn, và toàn thể quý vị đại biểu.
Nhân dịp này, chúng tôi cũng muốn bày tỏ một vài tâm tình và suy nghĩ.
Nhìn lại một năm qua, trên bình diện quốc tế, chúng tôi vui mừng khi thấy cuộc gặp gỡ lần thứ sáu của Nhóm hỗn hợp Việt Nam và Toà Thánh Vatican đã diễn ra cách tốt đẹp tại thành Vatican trong tháng 10 vừa qua (24-26/10/2016). Chúng tôi cũng vui mừng khi nhìn thấy hình ảnh Chủ tịch Nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam đến thăm Đức giáo hoàng Phanxicô ngày 24-11-2016, và quà tặng của Chủ tịch nước – trống đồng Việt Nam – nay có mặt trong dinh thự giáo hoàng. Hi vọng những cuộc gặp gỡ và viếng thăm này sẽ củng cố và làm tiền đề cho những bước tiến mới trong quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Toà thánh Vatican, tăng thêm uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế.
Trên bình diện quốc nội, chúng tôi rất vui vì Chính quyền chấp thuận việc thành lập Học viện Công giáo Việt Nam, qua đó phản ánh mối quan tâm của Nhà nước trước những nhu cầu của Giáo hội Công giáo tại Việt Nam. Những tín hiệu vui cũng thấy được từ Luật tín ngưỡng, tôn giáo, được Quốc hội thông qua ngày 18-11-2016 và có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1-1-2018; chẳng hạn việc công nhận tư cách pháp nhân phi thương mại của các tổ chức tôn giáo.
Bên cạnh những nét tích cực trên, từ góc nhìn của chúng tôi, vẫn còn một số điều tiêu cực trong mối quan hệ giữa Chính quyền và các tôn giáo. Ngay trong Luật tín ngưỡng, tôn giáo 2016, chúng tôi lấy làm tiếc khi phải nói rằng có nhiều nhu cầu trong sinh hoạt tôn giáo của người dân chưa được bộ luật này quan tâm và đáp ứng đúng mức, dù đã được đề xuất. Hơn nữa, còn có thể nói bộ luật này có những bước thụt lùi so với những Dự thảo trước đây, ví dụ về việc tham gia của các tổ chức tôn giáo vào lĩnh vực giáo dục, y tế và bác ái xã hội (x. Dự thảo 5). Tất cả phản ánh một cách nhìn xem ra còn nhiều nghi ngại của Chính quyền đối với các tôn giáo, và chúng tôi hi vọng cách nhìn này sẽ được thay đổi theo chiều hướng tích cực hơn trong tương lai.
Chúng tôi cũng không tránh né vấn đề khi nhìn nhận rằng trong thời gian qua, đã có những căng thẳng giữa Chính quyền địa phương và một số cộng đoàn tín hữu Công giáo nơi này, nơi khác. Tuy nhiên chúng tôi nghĩ rằng những căng thẳng này không phải là sự xung đột mang tính chính trị, nhưng chỉ là những va chạm mang tính xã hội, phát xuất từ những nhu cầu bức thiết của người dân vì liên quan trực tiếp đến đời sống của họ. Đồng thời, chúng tôi luôn tin tưởng rằng một cuộc đối thoại chân thành và thẳng thắn giữa Chính quyền dân sự và tổ chức tôn giáo sẽ giúp giải quyết vấn đề cách tốt đẹp hơn, nếu chúng ta thực sự có chung đối tượng phục vụ là con người, và chung mục đích là xây dựng một xã hội công bằng, dân chủ và văn minh.
Kính thưa Thủ tướng và quý vị đại biểu,
Trên đây là đôi điều chúng tôi mong được bày tỏ trong hội nghị. Hội nghị hôm nay diễn ra trong bầu khí của những ngày cuối năm 2016, cách riêng với người Công giáo chúng tôi là bầu khí lễ Giáng Sinh sắp tới, ngày lễ của tình yêu và hoà bình. Vì thế, để kết thúc, cho phép tôi được thay mặt Hội đồng Giám mục Việt Nam, kính gửi đến Thủ tướng và toàn thể quý vị đại biểu lời cầu chúc chân thành: Kính chúc quý vị mùa Giáng Sinh an lành và Năm Mới an hoà.
Trân trọng kính chào.
Giám mục Phêrô Nguyễn Văn Khảm
Tổng thư ký HĐGMVN