Cam Vinh, chè Gay

Tuần lễ cam Vinh và sản phẩm, đặc sản Nghệ An 2019”. Ảnh: Huy Hùng

Cam Vinh tên của một loại trái cây thuộc chi Cam chanh được gắn chỉ dẫn địa lý với địa danh Vinh, tỉnh Nghệ An, mọng nước, vị ngọt thanh, dịu, hương thơm và mẫu mã đẹp. Màu vàng của cam Vinh là màu vàng tươi chanh pha với màu xanh, chứ không phải màu vàng da cam. Kể cả phần tép cam cũng vàng nhẹ chứ không phải màu vàng cam. Cam chỉ thu hoạch từ tháng 9 âm lịch tới Tết nguyên đán, thường được dùng để ăn miếng bổ cau, ép lấy nước cam, xay lấy sinh tố. Phần vỏ cam ép lấy tinh dầu. Phần hạt cam cũng được dùng để làm nước gội đầu. Chất lượng tuyệt vời đó của cam Vinh là sự kết tinh của ba yếu tố: Thiên - Địa - Nhân nơi đây. Trải qua nhiều năm tháng, trên mảnh đất Nghệ An, với khí hậu, thời tiết, thổ nhưỡng đặc trưng, người dân cần cù lao động, bằng trí tuệ và công sức của mình đã chọn lọc, gieo trồng nên loại cam đặc sản, nức tiếng gần xa, tạo nên nét đẹp văn hóa đặc trưng của xứ Nghệ. Cam Vinh đã được nhân giống tại vùng đất đỏ Phủ Quỳ miền Tây Nghệ An, đến nay đã trở thành hàng hóa nổi tiếng.

Chè Gay thuộc vùng đất xã Cao Sơn, huyện Anh Sơn, tỉnh Nghệ An nổi danh. Người bản địa lấy tên ngôi chợ Gay xưa kia thuộc xã Lĩnh Sơn bên cạnh để đặt tên cho chè. Về hình thức, chè Gay lá dày nhưng không to bản, sắc vàng xanh trên lá đậm hơn. Khi om nước, tỏa ra hương thơm nồng nàn và theo ngọn gió lan khắp nhà, rót ra nước sóng sánh sắc vàng. Khi uống, chè Gay thoáng đậm vị chát, chỉ một lúc sau cảm nhận được vị ngọt lành - điều này chè nơi khác ít khi có được. Chừng 10 năm trở về trước, chè Gay chỉ mới là thức uống của người dân xứ Gay, nếu bán ra cũng chỉ đến được một vài huyện lân cận. Thế rồi, đường Hồ Chí Minh được nâng cấp, tuyến đường nối Quốc lộ 7A với Cao Sơn được rải nhựa đã phá thế bị cô lập, việc giao thương trở nên hết sức thuận lợi, đời sống mọi mặt từng ngày khởi sắc. Nhờ đó, sản phẩm chè Gay có cơ hội vươn ra khỏi xứ Gay để đi khắp các vùng miền, trở thành hàng hóa và khẳng định được thương hiệu trên khắp tỉnh. Và nay vùng chè Gay đã được xây dựng chỉ dẫn địa lý giúp khách xa gần nhận diện được một vùng chè thực phẩm đặc sắc trên vùng Tây Nam xứ Nghệ.

HẢI VÂN