Tinh trắng hoa lê

Tháng ba dương lịch là thời điểm hoa lê nở trắng trời.

Trong muôn loài hoa nở vào mùa xuân, nếu loài hoa nào không quyến rũ lòng người bằng hương thơm thì cũng bằng màu sắc. Hoa đào đón xuân bằng màu hồng, hoa mai khoe vàng gọi nắng. Khi cánh hai loài hoa ấy rời cành để lại những chùm qủa nhỏ xíu chờ ngày dâng quả chín cho đời thì trên vùng núi cao, hoa lê nở muộn hơn lại kế tiếp, tô điểm cho mùa xuân tươi đẹp. Khi những cành cây chưa đâm chồi, vẫn như cánh tay ông lão miền sơn cước gân guốc sù sì, hoa lê nở màu trắng tinh khôi, càng tôn thêm vẻ đẹp mùa xuân. Ai đã một lần lên vùng cao vào kỳ cuối tiết phân xuân sang tiết thanh minh, khi trời trong xanh, đứng dưới gốc cây lê ngước mắt lên không trung hoặc nhìn sang dông núi đối diện, mới thấy tài hoa của Nguyễn Du chỉ dùng một câu thơ lục bát nhưng vẫn ngập tràn cả mùa xuân: “…Cỏ non xanh tận chân trời, Cành lê trắng điểm một vài bông hoa…”. 

Ngay từ khi sắp nở, giữa đài hoa, màu trắng đã nhú ra e ấp, thẹn thùng. Khi phía đông bừng nắng, giọt sương đêm lưu luyến đọng trên nụ long lanh, màu hồng của nắng quyện lẫn màu trắng tinh khiết. Gặp trời xuân ấm áp, mọi dinh dưỡng tích tụ trong cây suốt mùa đông cùng dồn vào tiếp sức cho hoa nở. Năm cánh hoa trắng muốt xòe ra nâng niu chùm nhị mong manh vàng nhạt, khoe hạt phấn nhỏ li ti, nhờ làn gió thoảng qua hay ong bướm sà vào hút mật, đưa phấn đọng vào nhụy để thành quả. 

Lạ cho loài hoa chỉ có một màu trắng tinh khôi mà khi quả chín lại mang tới năm mùi: Thơm, ngọt, mát, chát, chua mà mùi nào cũng dịu dàng nhưng thanh khiết. 

Lạ cho loài hoa chỉ có một màu trắng mà làm cho lòng người mê mẩn. Cũng đúng thôi, mê mẩn bởi hoa lê chỉ nở vào dịp tết thanh minh, nên tô điểm cho đất và trời thêm tươi đẹp. Hoa lê và tết thanh minh song hành muôn thưở như đôi bạn đời gắn bó keo sơn. Trong vườn hoa lên trắng ngần, vẳng lên tiếng khèn của chàng trai Mông thổi bài dân ca tìm bạn: “…Em ở đâu, ở đâu. Đi cùng anh xuống chợ. Hỡi người con gái nhỏ. Trinh trắng tựa hoa lê...”

Lạ nữa cho loài cây có hoa đài các tưởng chỉ dành cho khách viễn du, lê còn là cây đặc sản đem lại giá trị kinh tế cao cho đồng bào vùng cao. Gần 20 năm nay, cây lê Tai Nung từ Đài Loan nhập về, được lai ghép với giống lê bản địa đã cho Lào Cai những mùa quả thơm ngon mà sản lượng lại rất cao. Tính bình quân mỗi héc ta lê tai nung lai được chăm sóc chu đáo sẽ cho chừng 18 đến 20 tấn quả, để người trồng cầm trong tay từ 55 đến 70 triệu đồng. Thế là sau khi rời Lào Cai trong chuyến du lịch thanh minh, mấy tháng sau vào những ngày tháng sáu lên vùng cao hưởng khí hậu mát dịu, du khách lại mang về quà vùng cao là những quả lê có đủ năm mùi.