Những người đi "săn" Sars - Cov - 2

Khoa Miễn dịch – di truyền phân tử Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên vỏn vẹn chỉ có 10 người. Trong đợt bùng phát lần thứ 4 của dịch CoVid-19, dù Thái Nguyên chưa có nhiều trường hợp dương tính trong cộng đồng, nhưng các cán bộ làm công tác xét nghiệm của Khoa vẫn phải làm việc liên tục không ngừng nghỉ phục vụ cho công tác truy vết, sàng lọc người nghi nhiễm virus SARS-CoV-2 trên địa bàn tỉnh với hàng nghìn mẫu. Từ đầu dịch đến nay, Khoa đã thực hiện tổng cộng trên 38.000.000 xét nghiệm cho Thái Nguyên, Tuyên Quang, hỗ trợ thêm cho các tỉnh Lạng Sơn,CaoBằng,Bắc Kạn.Công suất thực hiện xét nghiệm mỗi lần 2 máy chạy được 166 mẫu, cứ 3-5 tiếng một lần với khoảng tối đa 1.500 mẫu/ngày đêm. Cũng có ngày đã thực hiện đến 760 mẫu đơn hoặc 1.952 mẫu gộp.

Một ngày làm việc ở đây không có vẻ tất bật như nơi đón tiếp bệnh nhân, không có những tiếng động đau đến thắt lòng khi chiếc máy hiển thị biểu đồ nhịp tim lúc lên, lúc phẳng như trong phòng điều trị… Các cán bộ, y, bác sĩ của Khoa luôn cần mẫn, lặng thầm bên máy móc, thiết bị để đo đạc, phân tích các ống xét nghiệm, mẫu bệnh phẩm. Công việc không cho phép họ được saisót, nhất là với loại virus có khả năng lây lan và nguy hiểm như SARS-CoV-2 thì tốc độ và độ chính xác của các xét nghiệm càng đóng vai trò quan trọng trong việc truy vết, khoanh vùng và dập dịch.

Trước đó, ý thức được vai trò, tầm quan trọng của việc chủ động triển khai xét nghiệm SARS-CoV-2 trong phòng chống dịch CoVid-19, Khoa đã đề xuất các giải pháp nhằm sớm thành lập phòng xét nghiệm tiêu chuẩn và đưa vào triển khai, đáp ứng yêu cầu phòng chống dịch tại địa phương.

Dưới sự chỉ đạo của Bộ Y tế,sự hỗ trợ tận tâm của các chuyên gia từ Viện Pas- teur TP. Hồ Chí Minh, trong 2 tuần Khoa đã nhanh chóng xây dựng, hoàn thiện phòng xét nghiệm và đào tạo nhân lực xét nghiệm SARS-CoV-2 bằng phương pháp Real-time PCR. Trên cơ sở trang thiết bị sẵn có tại Khoa gồm 1 máy tách chiết tự động, 2 máy đọcReal-time PCR; Khoa đã gấp rút cử cán bộ đi đào tạo lớp học do viện Pasteur thành phố Hồ Chí Minh tổ chức. Sau quá trình nỗ lực hoàn thiện của Khoa, dưới sự đánh giá của Viện Paster TP. Hồ Chí Minh, ngày 3/3/2020, tại quyết định 739/QĐ-BYT, Bộ Y tế đã cho phép Bệnh việnTrung ươngThái Nguyên thực hiện kỹ thuật xét nghiệm khẳng định SARS-CoV-2. Đây là mốc thời gian đánh dấu Khoa Miễn dịch - di truyền phân tử Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên chính thức trở thành một trong những đơn vị đầu tiên trên cả nước được công nhận thực hiện kỹ thuật này.

Với khối lượng công việc đã thực hiện, có những lúc cao điểm, 10 ngày liền, cán bộ nhân viên không rời Khoa nửa bước. Mặc dù, lãnh đạo Khoa đã chia lực lượng thành 2 nhóm để anh, chị, em thay nhau được nghỉ ngơi, nhưng nhiều thời điểm mẫu bệnh phẩm tới tấp được gửi về, không ai bảo ai, 100% quân số Khoa đều tình nguyện ở lại sát cánh cùng đồng đội thâu đêm suốt sáng. Bởi hơn ai hết, họ hiểu kết quả ấy có ý nghĩa như thế nào trong việc phục vụ công tác truy vết, khoanh vùng dập dịch, tránh nguy cơ dịch bệnh lây lan rộng.

Thạc sỹ Phan Hoàng Tuấn, kỹ thuật viên của Khoa chia sẻ: Hỏi chúng tôi có mệt không, câu trả lời thật là có, nhiều khi lượng mẫu về nhiều, anh, chị, em chúng tôi rất mệt. Tôi đã gắn bó với nghề mười mấy năm, nhưng áp lực về mối nguy hiểm và sự lây lan khủng khiếp như dịch CoVid-19 tôi mới gặp lần đầu. Nhưng hỏi chúng tôi còn đủ sức để làm thêm mẫu xét nghiệm nữa không, thì câu trả lời chắc chắn vẫn là: chúng tôi làm được. Điều khiến tôi ám ảnh hơn cả không phải là chúng tôi phải làm xét nghiệm bao nhiêu mẫu mà chính là hình ảnh những đứa trẻ bằng tuổi con mình phải mặc những bộ đồ bảo hộ to quá cỡ; là hình ảnh những đồng nghiệp ngất đi vì kiệt sức… Mỗi lần nghĩ tới những điều đó, tôi lại thấy bản thân cần cố gắng nhiều hơn nữa.

Vừa kịp làm xong mẫu bệnh phẩm cuối cùng trong lô mẫu mới được chuyển tới, kỹ thuật viên Trần Trung Anh chia sẻ thêm: Người làm công tác xét nhiệm như chúng tôi có khi cả tháng mới được gặp con nhưng cũng không dám bế hay ôm hôn gì con cả. Chúng tôi nam giới đã vậy, Khoa có một số cán bộ nữ mặc dù có con nhỏ, nhưng cũng đã sắp xếp công việc gia đình, để sẵn sàng đáp ứng công việc được giao. Khi dịch ở các tỉnh bùng nổ, các mẫu bệnh phẩm chuyển về đến Khoa thường cuối chiều hoặc tối, nên phải xét nghiệm ngay trong đêm. Chúng tôi chỉ biết nỗ lực hết mình để không xảy ra bất cứ sai sót nào dù là nhỏ nhất… Nói đến đây anh ngưng lại, dường như nỗi nhớ con lại dâng đầy trong đáy mắt của những ông bố trẻ.

Bên cạnh đó thì yêu cầu về chính xác trong kết quả xét nghiệm đóng vai trò cực kỳ quan trọng. Chỉ cần mất tập trung một chút mà bỏ qua hoặc thao tác không chính xác dù chỉ một bước nhỏ trong quy trình xét nghiệm cũng sẽ làm sai lệch kết quả, ẩn chứa những hệ lụy khó lường với những mối nguy và ảnh hưởng nặng nề đến cả hệ thống phòng, chống dịch CoVid-19. Khác với Khoa Miễn dịch - di truyền phân tử Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên là tiếp nhận mẫu và làm xét nghiệm trả kết quả, các cán bộ, nhân viên của Khoa Xét nghiệm của CdC tỉnh phải thực hiện công đoạn lấy mẫu và tham gia vào công tác truy vết khoanh vùng dịch, nên công việc có phần vất vả hơn. Kể từ khi làn sóng dịch CoVid lần thứ 4 xuất hiện trở lại đến nay, đối với chị Nguyễn Thị Mai Lê, Trưởng Khoa xét nghiệm - Chẩn đoán hình ảnh -Thăm dò chức năng (Khoa Xét nghiệm), khái niệm “ngày nghỉ” trở thành xa xỉ. Chúng tôi đã phải hủy rất nhiều cuộc hẹn với nhau vì lịch làm việc của chị dày đặc và liên tục có nhiệm vụ phát sinh cần thực hiện. Các cuộc trò chuyện chỉ có thể diễn ra chóng vánh qua điện thoại.

Chị Lê phân trần: Thông cảm cho em nhé, hẹn chị rồi mà toàn lỗi hẹn. Để phục vụ cho công tác xét nghiệm ở CDC, một khâu quan trọng và gian nan không kém đó là phải trực tiếp đi lấy mẫu. Cùng với đó,CDCphải khẩn trương tổ chức các lớp tập huấn để đào tạo, bồi dưỡng thêm nguồn lực có thể lấy mẫu hỗ trợ cho tuyến trên.Thế nên thời gian này, chúng em gần như không ngồi một chỗ được lâu. Rồi chị kể: Năm trước, khi dịch CoVid-19 mới xuất hiện ở nước ta, Khoa Xét nghiệm của CDC phụ trách toàn bộ khâu lấy mẫu, tuyến huyện chưa thực hiện được kỹ thuật này. Lúc bấy giờ, nửa đêm nghe điện thoại nhận nhiệm vụ lên đường đi lấy mẫu ai cũng rất run, vì dịch bệnh này còn quá mới mẻ ở nước ta.Trước thực tế đó, CDC đã ráo riết chuẩn bị 2 lớp tập huấn cho đối tượng là các cán bộ y tế, người làm công tác xét nghiệm và người trực tiếp điều trị, tiếp xúc với bệnh nhân nghi ngờ mắc CoVid. Tiếp theo đó, đối tượng tập huấn được mở rộng tới các trung tâm y tế, các bệnh viện công lập, ngoài công lập. Kể từ đó, có thêm lực lượng lấy mẫu giảm tải bớt cho CDC trong công tác này. Tuy nhiên, cho đến nay,CDCvẫn là lực lượng chủ đạo khi lấy mẫu và các đơn vị khác có vấn đề gì vẫn phải phối hợp chặt chẽ với CDC để có ý kiến chỉ đạo hoặc kịp thời hỗ trợ khi cần thiết. Đó là lý do Khoa Xét nghiệm của CDC phải rất cơ động trong công tác phòng chống dịch.

Tìm hiểu về công việc thường xuyên của Khoa Xét nghiệm, tôi càng thấu hiểu hơn lý do vì sao những cuộc hẹn của tôi và chị Lê thường xuyên phải hủy vào phút cuối. Bởi, chuyện buổi sáng đi lấy mẫu, buổi chiều về lập tức vào phòng thực hiện xét nghiệm, thậm chí tối, đêm lại lên đường để tham gia khoanh vùng khi có các đối tượng nghi ngờ hoặc có nguy cơ lây nhiễm trong cộng đồng là hếtsức bình thường. Nhân lực không thay đổi trong khi khối lượng công việc nhiều hơn khiến những cán bộ của CDC như chị Lê đến ăn và ngủ cũng phải tranh thủ. Có khi vừa về được đến nhà đặt lưng xuống, 3 - 4 giờ sáng lãnh đạo Trung tâm nhắn tin thông báo và giao nhiệm vụ sáng sớm sẽ đi lấy mẫu tại một địa điểm cụ thể nào đó.

Trong khi đó, làn sóng dịch thứ 4 lần này lây lan với tốc độ quá nhanh nên lượng mẫu nhận về vô cùng lớn. Có những ngày các đơn vị làm xét nghiệm trong tỉnh phải làm khoảng 5.000 - 6.000 mẫu. Đặc biệt, kể từ khi Bắc Giang trở thành một trong những “ổ dịch”, ngay lập tức, đội ngũ CdCnhư chị Lê phải tổ chức khẩn cấp các lớp tập huấn nâng cao cho đội ngũ y tế ở các xã giáp ranh với Bắc Giang và Trung tâmY tế huyện Phú Bình. Ngay cùng thời điểm đó, CDC phải hỗ trợ một đoàn nữa thực hiện test nhanh ngẫu nhiên ở các xã giáp ranh với địa phận tỉnh Bắc Giang.

Khó có thể kể ra hết được những vất vả mà đội ngũ CDC đang trải qua. Chỉ biết rằng, hơn bao giờ hết, họ vẫn đang từng phút, từng giây chạy đua với thời gian để giúp công tác chăm sóc, điều trị bệnh nhân, khoanh vùng, dập dịch được an toàn, hiệu quả. Những cử chỉ cần mẫn, tập trung cao độ, ánh mắt thể hiện rõ sự quyết tâm của các anh chị tôi đã được chứng kiến khi thực hiện bài viết này, khiến tôi hiểu rằng, các anh chị đang nỗ lực rất nhiều góp phần gìn giữ sự bình an cho toàn xã hội.