Từ nông dân nghèo đến Giám đốc Hợp tác xã kiểu mới

Làm giàu từ VAC

Gia đình bà Anna Nguyễn Thị Liên vốn thuần nông với cây lúa, đời sống kinh tế có những thời điểm thuộc diện nghèo. Sau rất nhiều trăn trở tìm lối làm ăn, bà Liên đã cùng chồng là Giuse Nguyễn Văn Trường mạnh dạn nhận hơn 5 mẫu ruộng trũng khi thực hiện dồn điền đổi thửa, gồm cả diện tích thuê thêm của bà con. Đây là diện tích mà hầu như ai cũng ái ngại vì thường bị ngập úng, năng suất lúa thấp…

Sau khi nhận khu đất trên, bà Liên đã đắp bờ vùng thành mô hình vườn- ao – chuồng (VAC) vừa thả cá vừa cấy lúa, nuôi gia cầm. Các bờ vùng, bà tận dụng trồng cây ăn quả.

Với diện tích thường ngập úng, mỗi năm mỗi năm bà chỉ gieo cấy một vụ lúa xuân. Khi lúa tương đối cứng cây, bà thả thêm cá giống rô phi đơn tính, cá quả… Gặt xong vụ lúa thì đưa nước vào đầy đồng và không cấy vụ mùa. Với phương pháp này, cá vừa có nhiều thức ăn tự nhiên kết hợp thêm thức ăn công nghiệp nên mau lớn. Đồng thời, cây lúa cũng tận dụng được phế phẩm từ thức ăn, chất thải của cá nên có thêm dinh dưỡng, năng suất lúa đạt trên 2 tạ/sào/vụ.

Với diện tích chuyên nuôi cá, bà Liên áp dụng phương thức: thức ăn thời gian đầu của cá là ngô nghiền nấu chín với rau trộn thêm cám công nghiệp. Sau 3 tháng, cho ăn hoàn toàn bằng bột ngô sống, khi gần đến ngày thu hoạch thì cho ăn ngô hạt ngâm nảy mầm. Với kỹ thuật nuôi này, cá vừa lớn nhanh vừa chắc thịt, nên được giá hơn. Người dân trong xã khi quen đều ưa chuộng cá của gia đình bà. Những năm vừa qua, gia đình bà Liên thu hoạch hơn 25 tấn cá.

Bên cạnh nuôi cá, hiện gia đình bà còn tận dụng thời điểm mùa gặt để nuôi thả vịt. Việc nuôi thả sau mùa gặt sẽ tận dụng được thức ăn tự nhiên, lúa rơi vãi nên thu lãi khá cao. Mỗi năm, bán khoảng 1 nghìn con vịt thương phẩm, thu về 30 triệu đồng.

Anna Nguyễn Thị Liên đang giới thiệu trang trại VAC của gia đình

 

Tại các bờ vùng được tận dụng trồng ổi, đu đủ, chuối. Riêng chuối, hàng năm đã cho giá trị kinh tế hơn hơn 20 triệu đồng. Năm 2015, gia đình bà Liên đã chuyển đổi thêm diện tích lúa tại khu vực địa hình cao sang trồng táo Thái Lan. Với hơn 1 nghìn cây táo đang chuẩn bị cho thu hoạch, dự tính cả năm nay gia sẽ bán hơn 10 tấn táo, thu về hơn 200 triệu đồng.

Đặc biệt, bà Liên đã rất biết tính toán, khi trồng táo kèm theo dưa lê. Trong thời gian chờ táo ra quả, đã thu được gần 10 tấn dưa lê với giá trị gần 60 triệu đồng. Trồng dưa lê vừa dễ vừa nhanh, không tốn kém vật tư, lại tận dụng được ngay diện tích xung quanh gốc táo. Trồng dưa lê cũng là cách lấy ngắn nuôi dài, lúc nào gia đình cũng có nguồn thu.

Theo bà Liên, cái khó của mô hình vườn- ao- chuồng là vốn đầu tư ban đầu để đắp bờ vùng, làm chuồng chăn nuôi, đường giao thông, hệ thống điện, nước. Khi đã quy hoạch xong, thì phải biết tính toán kết hợp giữa cây trồng và con nuôi để lấy ngắn nuôi dài, tận dụng tối đa diện tích, không gian sản xuất. Rất may giai đoạn đầu, gia đình bà đã được sự giúp đỡ của họ hàng, bà con và vốn vay từ ngân hàng.

Đến nay, bà Liên không chỉ tính toán bài bản, thành thạo kỹ thuật nuôi, trồng mà còn đang trên đà làm giàu từ mô hình vườn- ao- chuồng. Đây chính là bước ngoặt trong việc thoát nghèo vươn lên làm giàu ngay tại đồng quê mình.

Nông dân làm Giám đốc

Trong quá trình phát triển trang trại, bà Anna Nguyễn Thị Liên nhận thấy, nếu chỉ làm ăn đơn lẻ theo hộ gia đình, sẽ gặp nhiều khó khăn hạn chế khi vay vốn, mua vật tư, tiêu thụ sản phẩm và thụ động trong tiếp nhận khoa học kỹ thuật nếu chỉ thực hiện đơn lẻ theo hộ gia đình. Vì vậy, bà Liên đã chủ động tìm hiểu mô hình hợp tác xã kiểu mới, rồi đi vận động các hộ làm trang trại tại địa phương liên kết lại để thành lập hợp tác xã kiểu mới (theo Luật Hợp tác xã năm 2012). Năm 2013, Hợp tác xã Thương mại dịch vụ VAC Xuân Hòa ra đời, do bà Anna Nguyễn Thị Liên làm Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Giám đốc. Hợptác xã hiện có 7 thành viên, vốn điều lệ 1,3 tỷ đồng.

“Tôi chỉ là nông dân thuần túy, chẳng mấy khi ra khỏi cổng làng. Để thành lập hợp tác xã kiểu mới, phải tự mày mò tìm hiểu đủ thứ. Thời điểm đó, Luật hợp tác xã 2012 mới có hiệu lực, ngay cả cán bộ tiếp nhận thủ tục hành chính cũng chưa nắm rõ nên bảo phải ghi là Chủ nhiệm hợp tác xã chứ ai gọi là Giám đốc hợp tác xã. Trong khi theo Luật hợp tác xã 2012 đã quy định gọi là Giám đốc”, bà Liên nhớ lại.

Hợp tác xã Thương mại dịch vụ VAC Xuân Hòa ra đời, đã giúp các hộ thống nhất phương thức sản xuất theo quy hoạch mang tính chiến lược, tránh manh mún, đứng ra mua vật tư cho các hộ với giá thấp hơn mua lẻ từ 10- 15% … Đặc biệt, với đại diện Hợp tác xã, khi vay vốn sẽ thuận lợi hơn và tiếp cận được nguồn vốn ưu đãi hơn từ Quỹ Liên minh Hợp tác xã.

Những lợi thế trên đã giúp các thành viên Hợp tác xã có thêm điều kiện hoàn thiện hệ thống chuồng trại, hiện đại hóa sản xuất, con giống được mua từ địa chỉ tin cậy, tiêm phòng vật nuôi được tổ chức định. Thông qua Hợp tác xã, các thành viên được cơ quan chức năng tập huấn, chuyển giao kỹ thuật kịp thời nên tích lũy được kiến thức khoa học, kinh nghiệm chăn nuôi, trồng trọt, đem lại hiệu quả thiết thực ngay trên trang trại của mình.

Hiện Hợp tác xã Xuân Hòa đang thực hiện thêm mô hình nuôi ba ba, nuôi thỏ và ứng dụng chế phẩm sinh học để ủ rơm rạ thành phân phục vụ gieo trồng. Theo bà Liên, thời gian tới, Hợp tác xã sẽ làm thủ tục xin chuyển đổi thêm diện tích trồng lúa sang trồng cây ăn quả; đồng thời hướng tới sản xuất nông sản an toàn theo tiêu chuẩn VietGap để đưa sản phẩm của Xuân Hòa thành thương hiệu có đăng kí chính thức. Lúc đó sẽ phân phối trong hệ thống siêu thị, cửa hàng rau sạch.

Với những sáng kiến, mô hình sản xuất mang lại hiệu quả cao nói trên, năm 2015, bà Anna Nguyễn Thị Liên vinh dự được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Ba; được Ủy ban Đoàn kết Công giáo Việt Nam tặng bằng khen tại Hội nghị biểu dương người tốt việc tốt toàn quốc giai đoạn 2010- 2015. Bà cũng là cá nhân tiêu biểu tham dự Đại hội thi đua yêu nước tỉnh Bắc Ninh lần thứ IV.