“Dân này tôn kính Ta bằng môi bằng miệng, còn lòng chúng thì lại xa Ta.” (Mc 7, 6). |
Luật là con đường hướng dẫn con người sống theo chân lý của Chúa. như vậy, lề luật được ví như ánh sáng chỉ đường để con người bước đi trên đường trọn lành. Tuy nhiên, những luật lệ con người đề ra phải hài hoà với luật của Thiên Chúa. Chỉ khi nào con người kết hợp giữa lề luật con người và luật lệ của Thiên Chúa, con người mới đạt được mục đích tối hậu của mình. Thế nhưng, Lời Chúa hôm nay cho thấy con người lấy mình làm trung tâm đưa ra những điều khoản khác với Thiên Chúa, để rồi vô tình đè nặng trên đôi vai bé nhỏ của con người.
I. Luật con người: lấy mình làm trung tâm Có thể thấy được tất cả những luật lệ mà con người có được như ngày hôm nay đều khởi đi từ những khoản luật Thiên Chúa ban cho; cụ thể nơi 10 điều răn cũng như những điều luật Thiên Chúa khắc trong tâm khảm con người. Tuy nhiên, theo thời gian, những người lãnh đạo có thể thay đổi luật của Thiên Chúa theo ý muốn và chủ đích của mình rồi quy gán cho Thiên Chúa để trục lợi cho chính mình. Như vậy, họ lấy luật của Thiên Chúa làm phương tiện cho nhu cầu lợi ích cá nhân, biến mình làm trung tâm có thể đề ra những gì họ muốn và bắt người khác tuân giữ.
Chúa Giêsu lên án những con người tự cho mình là thánh thiện, cho mình là người giữ luật Thiên Chúa trọn hảo. Nhưng đàng sau đó là lối sống giả tạo. Họ nguỵ trang bằng vẻ hào nhoáng bên ngoài nhưng bên trong đầy dẫy sự giả dối. Họ che mắt dân chúng bằng những lời ca tụng ngoài môi miệng nhưng lòng thì xa rời Thiên Chúa: “Dân này tôn kính Ta bằng môi bằng miệng, còn lòng chúng thì lại xa Ta”. (TM)
Đôi khi chúng ta trách cứ những nhà làm luật nhưng chúng ta cũng đi vào vết xe đổ của họ. Chúng ta tuy không phải là người cắt nghĩa luật cho dân chúng, nhưng chúng ta cắt nghĩa luật của Thiên Chúa cho chình mình. Và đôi khi chúng ta tự biện minh và làm cho luật Thiên Chúa ra méo mó để chúng ta đạt được điều chúng ta muốn. Hay như chúng ta đang sống lối sống mà Chúa Giêsu đã lên án, chỉ thờ Thiên Chúa bằng môi miệng nhưng lòng thì xa Ngài. Điều Thiên Chúa muốn là trái tim chân thật, phát xuất từ sâu thẳm con người. Đó mới là hy lễ Thiên Chúa muốn.
II. Luật Thiên Chúa làm thăng tiến con người Khi tạo dựng con người, Thiên Chúa biểu thị tình yêu của Thiên Chúa nơi dung mạo của con người. Ngài tạo dựng con người giống hình ảnh của người và khắc ghi trong con người lề luật của Ngài. Mặt khác, Thiên Chúa còn ban cho con người những mệnh lệnh mang tính luân lý, để qua đó con người biết xác định điều Thiên Chúa muốn. Con người chỉ thực sự được hạnh phúc và bình an khi thực thi mệnh lệnh của Thiên Chúa: “Anh em phải giữ và đem ra thực hành, vì nhờ đó anh em sẽ được các dân coi là khôn ngoan và thông minh” (bài đọc 1).
Như vậy, Thiên Chúa ban cho dân lề luật của Ngài không phải để kìm hãm hay hạn chế tự do. Trái lại, thực hành lề luật của Thiên Chúa, họ sẽ được các dân kính nể vì có Thiên Chúa hậu thuẫn. Thật vậy, luật của Thiên Chúa ban cho họ tuân giữ hoà hợp với luật trong tâm khảm con người. Đây là hai khía cạnh không tách rời của một thực tại. Thế nhưng, các nhà lãnh đạo tôn giáo Dothái thời bấy giờ lại phân chia thành hai mảng khác nhau. Từ đó biến những lề luật đáng ra hoà nhịp với thâm tâm con người bỗng trở thành nhưng khoản luật đối nghịch với Thiên Chúa được khắc ghi trong coi lòng sâu thẳm của con người.
Các lãnh đạo tôn giáo lấy luật của mình làm trung tâm thay thế luật của Thiên Chúa; mà quên rằng tất cả lối cư xử của con người đều được quy định bởi các điều răn của Thiên Chúa, còn những gì đi ngược lại với những điều răn ấy thì khởi đi từ con người. Bởi vậy, điều mà Thiên Chúa muốn nơi con người là thực hành đời sống tôn giáo trong chân lý đích thực. Để đạt được điều ấy, đòi hỏi chúng ta phải trưởng thành, tự do, chân thật, mở ra đón nhận ánh sáng chân lý của Thiên Chúa và để ý đến các thôi thúc của Thánh Thần.
Nói chung, người ta sợ đánh mất lợi tức bản thân nên không can đảm buông bỏ những thứ luật trái ngược với Thiên Chúa. Chỉ khi người ta ý thức tầm quan trọng của việc giáo dục tâm thức tôn giáo, con người mới hiểu được đâu là điều cần thiết. Do đó, mối bận tâm đầu tiên và tiên quyết của con người là có được một trái tim trong sạch. Trái tim trong sạch làm cho con người sẵn sàng đến gặp Thiên Chúa và sống bền vững trong tình hiệp thông với Ngài. Một trái tim không vẹn sạch sẽ dẫn đến những tư tưởng xấu xa: “Tà dâm, trộm cắp, giết người, ngoại tình, tham lam, độc ác…”. May thay, chúng ta được Đức Giêsu chỉ dạy và hướng dẫn cách thức làm mới con tim, để nhận thấy Thiên Chúa. Chỉ khi con tim trong sạch và tinh tuyền chúng ta mới hướng về Thiên Chúa cách tận căn.