Tỉnh thức là sự khôn ngoan

Anh em hãy canh thức, vì anh em không biết ngày nào, giờ nào. Ảnh: TL

Hôm nay, Ngài dùng một hình ảnh tiệc cưới, đây là một sinh hoạt bình thường của con người. Chúa đã dùng một hình ảnh quen thuộc về cưới xin của quê hương Ngài để dạy chúng ta một bài học, là phải luôn sẵn sàng chờ đợi ngày Chúa đến. Trong một đám cưới, nhân vật chính là cô dâu và chú rể. Chúa chính là chàng rể. Nhưng trong dụ ngôn này, Chúa Giêsu lại đặt trọng tâm về phía các cô phù dâu, bởi vì chàng rể ở đây là Chúa Giêsu, mười trinh nữ phù dâu là toàn thể nhân loại. 

Tác giả sách Khôn ngoan nói với mỗi người chúng ta rằng: "Những ai mến chuộng Đức Khôn Ngoan, thì Đức Khôn Ngoan dễ dàng cho chiêm ngưỡng. Ai tìm kiếm Đức Khôn Ngoan, thì Đức Khôn Ngoan cho gặp. Ai khao khát Đức Khôn Ngoan, thì Đức Khôn Ngoan đi bước trước mà tỏ mình ra cho biết... Vì những ai xứng đáng với Đức Khôn Ngoan, thì Đức Khôn Ngoan rảo quanh tìm kiếm” (Kn 6,12-16). Người khôn là người không chỉ nghe mà còn sống Lời Chúa, còn người dại là người chỉ nghe mà không đem ra thực hành. Như Đức Giêsu đã nói: "Vậy ai nghe những Lời Thầy nói đây và đem ra thực hành, thì ví được như người khôn xây nhà trên đá... và còn ai nghe những lời Thầy nói đây, mà chẳng đem ra thực hành, thì ví được như người ngu dại xây nhà trên cát" (Mt 7,24. 26). Vâng, sự khôn ngoan chỉ đón tiếp những ai khao khát nó và nó chỉ tỏ mình ra cho những ai xứng đáng với nó. Tuy nhiên, để thực sự có được sự khôn ngoan này, mỗi người chúng ta cần một có một sự cố gắng liên lỷ, một nỗ lực đi ngược lại với những suy nghĩ theo sự khôn ngoan tự nhiên của con người. 

Còn Tin Mừng hôm nay, Chúa mời gọi mỗi người chúng ta phải luôn luôn tỉnh thức. Tỉnh thức là trạng thái tâm hồn luôn luôn mở ra để sẵn sàng tiếp nhận những biến cố xảy tới, là ý thức những nguy cơ tiềm ẩn có thể đến với ta bất cứ lúc nào. Dụ ngôn này trước hết nói đến tất cả mọi người phải sẵn sàng chờ đợi ngày tận thế, ngày Chúa đến để phán xét toàn thể nhân loại, ngày nào Chúa trở lại thì không ai biết được, chỉ cần nhớ rằng ngày đó rất bất ngờ. Đàng khác, dụ ngôn này cũng muốn nhắc tới ngày chết của mỗi người chúng ta, ngày ấy cũng rất bất ngờ, không ai biết trước được. Đời con người đã ngắn ngủi, lại có thể chết bất cứ lúc nào, cho nên đòi hỏi mỗi người phải tỉnh thức và sẵn sàng. 

Việc chờ đợi sẵn sàng có tính cách rất riêng tư cá nhân của mỗi người, không ai làm thay ai được. Sự sẵn sàng này đòi hỏi mỗi người chúng ta luôn luôn phải có, nó kéo dài mãi chứ không phải chỉ trong một thời gian nào đó mà thôi, vì Chúa đến rất bất ngờ, Chúa có thể gọi chúng ta ra khỏi đời này bất cứ lúc nào. Trong mười cô trinh nữ, khi chúng ta nhìn vào vẻ bên ngoài thì chắc hẳn chúng ta không phân biệt được ai dại ai khôn. Khôn ngoan hay khờ dại là căn cứ vào cách sống của họ để ta có thể biết họ sẵn sàng hay không? Năm cô khờ dại không chuẩn bị đủ dầu, đến giờ chót đi vay mượn và bị từ chối, có nghĩa là ơn cứu rỗi của mỗi người chúng ta là tự mình sắm sửa lấy cho mình. Mỗi người phải có sự nghiệp đức tin riêng. Sự cứu rỗi là của riêng mỗi người, không vay mượn được. Chúng ta không thể nhường lại cho ai khác và cũng không ai có thể nhường lại cho chúng ta được. Đàng khác, chúng ta cũng đừng cho rằng: chỉ cần sắm sửa một ít dầu vào phút chót là đủ. Trái lại, chúng ta phải sắm sửa cả đời và suốt đời. Sự nghiệp đức tin phải sắm sửa hằng ngày cho đến chết, vì không ai biết mình chết khi nào, đừng bao giờ nghĩ rằng mình còn lâu mới chết, vì sự chết không kiêng nể ai và cũng chẳng báo trước cho ai cả.

Vì thế, bổn phận của chúng ta là phải luôn sẵn sàng, lúc nào cũng chuẩn bị trước cho mình một sự nghiệp Nước Trời. Chúa Giêsu ân cần nhắn nhủ chúng ta: hãy khôn ngoan như năm cô trinh nữ đem đèn và đem theo cả dầu dự trữ. Chúng ta phải có đèn, đèn muốn sáng thì phải có dầu, dầu đốt mãi cũng phải hết, do đó, chúng ta phải trữ dầu, trữ càng nhiều càng tốt. Dầu ở đây là đời sống thánh thiện của mình, loại dầu này nếu có trữ lượng phong phú, việc phòng ngừa và cẩn thận của chúng ta mới thành hiện thực. Chúng ta thử nhìn lại bản thân mình xem đã có lần nào trong đời chúng ta nỗ lực cho được sự khôn ngoan này chưa? Hay chúng ta cũng giống như năm cô khờ dại chỉ biết cầm đèn nhưng lại không mang theo dầu?...