Nghệ An: Quan tâm, phát huy vai trò của Người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số

Năm 2022, dân số của tỉnh Nghệ An là hơn 3,4 triệu người, trong đó có 500 nghìn đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) chiếm 14,7%, với 47 dân tộc. Các dân tộc: Thái, Khơ Mú, Thổ, Mông, Ơ Đu là những dân tộc có tính chất bản địa. Vùng đồng bào DTTS chủ yếu tập trung ở 11 huyện và 1 thị xã của miền Tây của tỉnh. 
 

Người dân bản Bộng, xã Thành Sơn (Anh Sơn) học nghề dệt thổ cẩm truyền thống

Người có uy tín vùng đồng bào dân tộc thiểu số ở tỉnh Nghệ An đã phát huy vai trò cầu nối trong công tác tuyên truyền, vận động đồng bào các dân tộc thực hiện chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước; bên cạnh đó, người có uy tín cũng là những người nắm bắt kịp thời tâm tư, nguyện vọng chính đáng của đồng bào dân tộc thiểu số để phản ánh, kiến nghị với chính quyền, Mặt trận Tổ quốc nhằm kịp thời có những điều chỉnh chính sách, đảm bảo quyền lợi của người dân.

Người uy tín trong đồng bào DTTS còn làm tốt công tác thông tin hai chiều giữa cấp uỷ, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội để nắm tình hình trong Nhân dân ở khu dân cư, thực hiện tốt phương châm "dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng". Nhờ đó, nhận thức của đồng bào DTTS trong sản xuất, kinh doanh, công tác xóa đói giảm nghèo, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống dân tộc được nâng lên rõ rệt.

Người có uy tín vùng đồng bào DTTS ở tỉnh Nghệ An đã tích cực vận động nhân dân thực hiện 3 Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững và phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương. Tích cực phối hợp, đi đầu trong công tác tuyên truyền, vận động Nhân dân hưởng ứng các phong trào thi đua lao động sản xuất, phát triển kinh tế, gương mẫu đi đầu thực hiện các mô hình sản xuất; vận động đồng bào dân tộc ở các thôn tích cực phát triển kinh tế.

Nhiều gương người có uy tín áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, chăn nuôi, xây dựng thành công mô hình kinh tế trang trại như trồng cam ở Quỳ Hợp, Nghĩa Đàn, Con Cuông; mô hình phát triển du lịch cộng đồng ở Con Cuông, Quế Phong, Quỳ Châu; mô hình trồng gừng, khoai dong riềng, mận tam hoa ở huyện Kỳ Sơn; mô hình nuôi trồng thêm các loại dược liệu dưới các tán rừng theo chương trình dược liệu tại các khu bảo tồn thiên nhiên Pù Mát, Pù Hoạt, Pù Huống,...

Trong xây dựng hệ thống chính trị giữ gìn an ninh biên giới cơ sở và khối đại đoàn kết dân tộc, chính quyền địa phương đã tạo mọi điều kiện để Nhân dân tham gia đóng góp vào các chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, giữ gìn an ninh trật tự và cùng chính quyền địa phương vận động, tổ chức thực hiện; trong đó ý kiến người có uy tín được quan tâm và đề cao vai trò tuyên truyền, vận động người dân tích cực thực hiện.

Người có uy tín trong đồng bào DTTS cũng có vai trò quan trọng trong việc giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, như vận động nhân dân thực hiện nếp sống mới trong việc tang lễ, cưới hỏi, cúng tế, giỗ chạp,… cũng như trong việc loại bỏ nhiều hủ tục, tập tục lạc hậu. Nhờ đó, đời sống tinh thần của nhân dân vùng đồng bào DTTS ngày càng văn minh, tiến bộ. 

Người có uy tín tích cực tham gia xây dựng, vận động người dân tham gia hoạt động của các tổ chức chính trị - xã hội ở cơ sở. Năm 2021, 100% thôn, bản có Ban công tác Mặt trận và phụ nữ; 99,5% có chi đoàn thanh niên; 99,3% có chi hội nông dân và 95,5% có chi hội cựu chiến binh. Tỷ lệ tập hợp đoàn viên tăng khá, trong đó Hội Cựu chiến binh đạt 92,7%, Hội Nông dân: 87%, Đoàn Thanh niên: 89%, Hội Liên hiệp phụ nữ: 98%, Công đoàn: 94%. Nhờ đó, hệ thống chính trị vùng đồng bào DTTS và miền núi ở tỉnh Nghệ An ngày càng được tăng cường, củng cố, xây dựng vững mạnh; nhân dân các dân tộc đoàn kết, chấp hành và thực hiện tốt các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, quy định của chính quyền địa phương.
Trưởng ban Dân tộc tỉnh Nghệ An cho biết: Giai đoạn 2020 - 2023 đã có trên 70 nghìn đồng bào DTTS được phổ biến, giáo dục pháp luật; 30 nghìn tờ gấp tuyên truyền có chủ đề “Nói không với tảo hôn” và “Nói không với hôn nhân cận huyết thống”, 770 cuốn tài liệu và 5 nghìn tờ gấp tuyên truyền với các nội dung về Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững và các chính sách đặc thù đối với đồng bào DTTS… được đưa đến người dân. Những kết quả này có sự đóng góp không nhỏ của những người có uy tín trên địa bàn. 
 

Người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số được tập huấn, cung cấp thông tin về công tác dân vận, xây dựng nông thôn mới, phổ biến pháp luật

Giai đoạn 2019- 2024, toàn tỉnh đã bình chọn được 6.858 lượt người có uy tín; UBND tỉnh Nghệ An đã lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện chế độ, chính sách đối với người có uy tín theo quy định của Thủ tướng Chính phủ và chế độ, chính sách riêng của địa phương. Tổng kinh phí thực hiện chế độ, chính sách đối với người có uy tín vùng đồng bào DTTS của tỉnh trong giai đoạn 2011-2021 là hơn 39.911 tỷ đồng, tập trung vào các nội dung: cấp phát 6 đầu báo đến 13.504 lượt người; tổ chức 100 lớp phổ biến, cung cấp thông tin cho 5.892 lượt người; 15 lớp tập huấn, bồi dưỡng cho 1.614 lượt người; tham quan học tập kinh nghiệm các mô hình kinh tế - xã hội ngoài tỉnh 8 đợt với 377 người; tổ chức thăm hỏi, tặng quà dịp Tết Nguyên Đán và Tết của các DTTS cho 16.092 lượt người; ngoài ra còn nhiều hoạt động khác như thăm hỏi ốm đau, thăm viếng người có uy tín qua đời, hỗ trợ gia đình người có uy tín gặp khó khăn, hoạn nạn... Định kỳ 2 năm một lần, UBND tỉnh tổ chức hội nghị tuyên dương người có uy tín tiêu biểu trong đồng bào DTTS cấp tỉnh.

Riêng năm 2024 bình chọn 926 người có uy tín.  Ngành chức năng tỉnh Nghệ An đã tổ chức 47 lớp tập huấn, cung cấp thông tin đến trên 3 nghìn lượt người có uy tín tham gia; tổ chức 03 hội nghị biểu dương tôn vinh trên 600 người có uy tín tiêu biểu; tổ chức 07 đoàn với hơn 230 người có uy tín đi học tập kinh nghiệm ngoài tỉnh; thăm hỏi, tặng quà nhân dịp Tết Nguyên Đán cho 6.858 lượt người có uy tín; thăm hỏi 829 lượt người có uy tín khi bị ốm đau, hoạn nạn;.../.