Sớm hoàn thiện đề án hợp nhất ba chương trình mục tiêu quốc gia

Thường trực Chính phủ vừa có quyết nghị hợp nhất ba chương trình mục tiêu quốc gia (Xây dựng nông thôn mới, Giảm nghèo bền vững, Phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi) thành một chương trình. Theo dự thảo hồ sơ, tên chương trình sau khi hợp nhất là: "Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững; phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2026-2035".

Đối tượng thụ hưởng của chương trình là: Các xã, thôn trên phạm vi cả nước, trong đó ưu tiên: Địa bàn đặc biệt khó khăn vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, địa bàn xã nghèo. Người dân, cộng đồng dân cư, hợp tác xã, tổ hợp tác, doanh nghiệp và các tổ chức khác có liên quan trên địa bàn cả nước, trong đó ưu tiên các đối tượng là: Hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo; hộ gia đình, cá nhân người dân tộc thiểu số; người dân sinh sống trên địa bàn xã nghèo; xã, thôn vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, nông thôn.

Chương trình được thực hiện trên phạm vi toàn quốc. Thực hiện trong 10 năm, giai đoạn 2026-2035, chia làm 2 giai đoạn: Giai đoạn I (2026-2030) và giai đoạn II (2031-2035).

Mục tiêu tổng quát được chương trình xác định là: Xây dựng nông thôn mới hiện đại, thực chất, gắn với đô thị hóa và thích ứng biến đổi khí hậu; phát triển kinh tế nông thôn theo hướng xanh, tuần hoàn, sinh thái, gắn với tái cơ cấu nông nghiệp, chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo; phát huy vai trò chủ thể của người dân, cộng đồng và các thành phần kinh tế; bảo đảm quốc phòng, an ninh và trật tự an toàn xã hội, nhất là vùng chiến lược, biên giới, hải đảo.

Thực hiện giảm nghèo đa chiều, bao trùm và bền vững, bảo đảm an sinh xã hội, bình đẳng giới, nâng cao thu nhập, chất lượng sống và khả năng tiếp cận dịch vụ cơ bản cho người dân. Phát triển toàn diện khu vực vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi; thu hẹp chênh lệch phát triển giữa các vùng, miền, nhóm dân cư, nhất là vùng dân tộc thiểu số và miền núi so với vùng khác; củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc, nâng cao niềm tin của đồng bào các dân tộc đối với Đảng và Nhà nước, giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa tốt đẹp của cộng đồng các dân tộc thiểu số.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Dân tộc và Tôn giáo đồng chủ trì Chương trình. Trong đó: Bộ Nông nghiệp và Môi trường là cơ quan tổng hợp chung Chương trình; chủ trì hợp phần thứ nhất là xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững. Bộ Dân tộc và Tôn giáo chủ trì hợp phần thứ hai là phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Mới đây, tại cuộc họp với lãnh đạo các bộ, ngành chức năng, cơ quan của Quốc hội về kết quả, tiến độ xây dựng Báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững; phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2026-2035, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà nhấn mạnh cơ quan chủ trì xây dựng cần tiếp tục làm rõ, rà soát, xác định đúng các mục tiêu để các địa phương tập trung triển khai thực hiện, trong đó cần tập trung, hướng mạnh đầu tư cho phát triển văn hóa, y tế, giáo dục, giảm nghèo, phòng, chống và giảm nhẹ thiên tai ở những vùng có nhiều khó khăn.

Cũng tại cuộc họp trên, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình nêu rõ: Cần phải thống nhất nhận thức việc tích hợp các chương trình lại không có nghĩa là không có chính sách dân tộc. Tích hợp lại không phải để giảm đi các chính sách ưu đãi mà chính sách ưu đãi sẽ tăng lên ở các khía cạnh. Cụ thể, thứ nhất là vùng lõi của nghèo chính là vùng đồng bào, nên chương trình giảm nghèo lẽ ra thực hiện cả nước nhưng tập trung mạnh cho vùng này, việc đầu tư cho vùng lõi nghèo này tăng lên. Thứ 2 là việc xây dựng nông thôn mới lẽ ra là cả nước, nhưng hiện mặt bằng chung của cả nước đã khá lên nên phần còn lại cũng chỉ để tập trung mạnh cho vùng đồng bào, vùng khó khăn nhất. Khi tích hợp lại, điều này có thể hiểu là tăng cường hơn đầu tư cho vùng khó. Thay vì các chương trình trước đây thực hiện đến năm 2030, Chương trình trình này kéo dài đến năm 2035 và sau năm 2035 dự kiến sẽ có các nội dung, chính sách khác nữa.

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ yêu cầu Bộ Nông nghiệp và Môi trường tiếp thu các ý kiến để hoàn thiện sớm Đề án của chương trình để gửi sang Quốc hội thẩm định. Đồng thời đề nghị các cơ quan của Quốc hội có sự phối hợp chặt chẽ với các cơ quan Chính phủ để hoàn thiện Đề án hợp nhất ba chương trình muc tiêu quốc gia nói trên.