Vương cung thánh đường Kazan

Thánh đường Kazan là một trong những nhà thờ Chính Thống giáo lớn nhất tại cố đô Saint – Peterburg, Liên bang Nga. Ảnh: CTV

Công cuộc xây dựng nhà thờ bắt đầu từ năm 1801 đến năm 1811 thì hoàn thành và thay thế cho nhà thờ Đức Mẹ Đồng Trinh bị tháo dỡ sau khi làm lễ thánh hiến Vương cung thánh đường Kazan. 

Kiến trúc sư Andrey Voronikhin đã thiết kế nhà thờ mô phỏng theo Vương cung thánh đường thánh Peter ở Rôma, Italy. Nhiều nhà nghiên cứu lịch sử cho rằng hoàng đế Paul (trị vì 1796-1801) có ý định xây một nhà thờ giống như thế nằm đối diện với nhà thờ Kazan như hình soi trong gương, nhưng kế hoạch không được thực hiện.

Khi Napoleon xâm lược Nga năm 1812, Tổng tư lệnh quân đội Nga tướng Kutuzov đã cầu xin Vương cung thánh đường Kazan che chở cho nước Nga, vì thế khi chiến tranh kết thúc, người Nga coi nhà thờ là một biểu tượng chiến thắng Napoleon. Bản thân tướng Kutuzov được chôn cất trong nhà thờ này. Đại thi hào Puskin đã viết những dòng tưởng niệm trên mộ của ông. Năm 1815 quân đội Nga đã mua chìa khóa của 17 thành phố và 8 pháo đài trên toàn cõi châu Âu để đặt trong nhà lưu trữ của Vương cung Thánh đường. Năm 1837, tượng của Tổng tư lệnh Kutuzov và Bộ trưởng Quốc phòng Barclay de Tolly được đặt trang trọng trước cửa nhà thờ.

Năm 1876 trên quảng trường trước nhà thờ nổ ra cuộc biểu tình chính trị đầu tiên của nước Nga. Sau Cách mạng 1917, chính quyền mới đã đóng cửa nhà thờ vào tháng 01/1932, đến tháng 11 năm đó mở cửa lại nhưng với vai trò là “Bảo tàng lịch sử Tôn giáo và Đức tin vào Chúa”. Mãi đến năm 1992 mới khôi phục lại thánh lễ, và bốn năm sau đó nhà thờ trở lại thuộc quản lý của tổ chức Nhà thờ Chính Thống Giáo phương Đông. Năm 2017 có thêm chức năng Vương cung thánh đường Đức Mẹ của thành phố Saint Petersburg.

Bên trong Vương cung thánh đường Kazan có rất nhiều hàng cột lặp lại hàng cột bên ngoài tạo thành một không gian rộng lớn dài 69 m, cao 62 m rất nguy nga lộng lẫy. Bộ mặt bên trong là cả một quần thể những phù điêu, biểu tượng tuyệt tác do các nghệ sỹ bậc thầy nước Nga chế tác. Hàng rào bằng thép rèn ngăn cách nhà thờ với quảng trường phía sau xứng đáng là một công trình hàng rào tinh xảo nhất từng có từ trước tới nay.

Những cánh cửa bằng đồng vĩ đại của nhà thờ là một trong ba bản sao của cánh cửa Nhà Rửa tội ở Florence, Italy. Hai bản sao khác, một của Vương cung thánh đường Tạ Ơn ở San Francisco, một của Bảo tàng Nghệ thuật Nelson-Atkins thành phố Kansas cả hai đều ở Hoa Kỳ.