Tháng Tám năm ngoái, hay một tin vui: Ðức Thánh Cha Beneđitô XVI đã bổ nhiệm Linh mục Cosme Hoàng Văn Ðạt, 61 tuổi, dòng Tên, làm Tân Giám mục giáo phận Bắc Ninh. Tôi sang báo cáo người phụ trách Báo và xin có một chuyến công tác tại Bắc Ninh để đưa tin về sự kiện này, người phụ trách đồng ý ngay, ông nói: Mình cũng đã nhiều dịp tiếp xúc với Ngài rồi (Đức tân Giám mục), Ngài giản dị và dễ gần lắm. Tôi nhằm ngày kết thúc “Tháng mùa hè xanh”, ngày 25/8/2008, của các thầy Đại chủng viện Thánh Giuse Hà Nội tại Bệnh viện Phong và Gia liễu Bắc Ninh (trước đây gọi là trại phong Quả Cảm). Sở dĩ tôi chọn ngày này, địa điểm này vì đã có một chủng sinh quê Bùi Chi “xi nhan” rằng: “Trong lòng người phong ở đây không kể Lương- Giáo, Đức tân Giám mục thực sự là người chủ chăn đáng kính”. Còn Sơ Anna Nguyễn Thị Xuân- một người gắn bó nhiều năm tại trại phong này nói: Khi hay tin vui trên, chúng tôi tới chúc mừng Ngài, Ngài nói: Giờ tôi đã được Chúa chọn về đây, tôi càng có cơ hội gần gũi anh chị em phong nhiều hơn, tôi sẽ thường xuyên đạp xe đạp tới thăm...”. Đức tân Giám mục nói: Sẽ đến nhiều hơn có nghĩa là trước đây Ngài đã có sự liên hệ, qua lại giúp đỡ... Có thể nói, cuộc đời của vị tân Giám mục gắn bó nhiều với nhiều trại phong trong nước, vì thế khi tôi đặt hàng tít: “Có một vị Chủ chăn trong lòng người phong ở Quả Cảm”, Sơ Xuân kêu lên “Còn nhiều nơi nữa anh, không phải riêng người phong ở Quả Cảm đâu ạ...”... Thật vậy: Năm 1986 cùng lúc vừa coi giáo xứ Thiên Thần, Ngài còn vừa đặc biệt quan tâm tới trại phong Thanh Bình (Sài Gòn)...
Con đường đặc biệt đến với anh chị em phong cùi không gì khác, đó chính là đường cầu nguyện trong yêu thương. Năm 1980 trong một buổi cầu nguyện, vị Linh mục trẻ Cosma Hoàng Văn Ðạt lúc đó đã thân thưa với Chúa: "Lạy Chúa, con mong ước được đến với anh chị em phong cùi và phục vụ họ...". Mặc dù lúc này Cha Cosma chưa hề biết gì về bệnh phong. Và như mọi người, Ngài vẫn còn mang nặng những thành kiến về họ. Cha Cosma chưa hề biết Tổng giáo phận Saigòn có một trại phong. 6 năm sau, Cha Cosma được Ðức Tổng Giuse Nguyễn Văn Bình cử đến trại phong Thanh Bình. Như thế, lời nguyện ước chan chứa yêu thương của Cha Cosma được Thiên Chúa chuẩn nhận.
Tại Thanh Bình, Linh mục Cosma không chỉ lo mục vụ của một cha xứ, nhưng còn làm tốt về các công tác xã hội khác. Từ khi có Cha Cosma hiện diện, đời sống tinh thần và vật chất của bệnh nhân được nâng cao. Nhiều người biết đến trại phong Thanh Bình, và nhiều ân nhân tìm đến giúp đỡ người bệnh. Ðặc biệt, con em bệnh nhân không một em nào bị thất học. Nhiều em đã công thành danh toại từ sự dưỡng dục của Cha Cosma.
Dù muốn ở lại với anh chị em phong cùi nơi trại phong Thanh Bình mãi mãi, nhưng Cha Cosma luôn sẵn lòng vâng nghe tiếng Chúa qua Bề Trên Dòng để đi tiếp con đường Chúa muốn. Vì thế, năm 2001 Cha Cosma tiếp tục được phân công làm phụ tá năm tập thứ III cho các Linh mục Dòng Tên Việt Nam. Rồi sau đi du học tại Pháp, chuyên về làm linh đạo, linh hướng cho các chủng sinh Ðại Chủng Viện Thánh Giuse Hà Nội... Thầy Giuse Trịnh Duy Nam (Dòng Tên, xem ảnh) người có thời gian cộng tác bên Ngài nhiều năm , nói: Dù ở đâu, cương vị nào, trong trái tim Ngài vẫn để chỗ cho những bệnh nhân phong. Năm ngoái Ngài đã cử thầy Giuse Nam vào cộng tác, giúp đỡ... ăn nghỉ trực tiếp tại trại phong Quả Cảm cùng anh chị em phong, trong ba tháng hè. Hôm nay, nhân buổi tổng kết tháng mùa hè xanh của các thầy ở đại chủng viện Thánh Giuse Hà Nội, cũng là buổi thăm chào của Thầy Nam với các bệnh nhân trước khi sang Pháp du học. Buổi thăm chào của Thầy Nam được Đức tân Giám mục gửi tặng cho mỗi bệnh nhân phong năm mươi ngàn đồng và con em của họ hai mươi ngàn đồng. Đời sống bệnh nhân tuy đã được Đảng- Nhà nước quan tâm, nhưng đứng trước con bão giá, quả thực là, họ cũng đang lao đao; anh Tâm- trưởng ban đại diện Hội đồng bệnh nhân nói: Nhà nước mới chỉ trợ cấp hai trăm ngàn đồng một tháng, chúng em khó khăn quá, may mà có sự quan tâm thêm của Đức cha, các cha và các sơ... Việc Ngài gửi Thầy Giuse Nam vào giúp đỡ anh chị em trước khi sang du học tại trời Âu, âu cũng có ý giáo dục thầy biết chia sẻ với những phận đời kém may mắn, nhất là sau này trên cương vị những người Chủ chăn.
Chính tình nghĩa thân mật với bệnh nhân phong mà Ngài thường thích gọi các trại phong là các "gia đình phong". Cũng chính do những nghĩa cử yêu thương ngài dành cho người phong, mà những người phong đã là phái đoàn đầu tiên mang lẵng hoa ướp đẫm tấm lòng biết ơn đến Tòa giám mục Bắc Ninh chúc mừng sau khi Ngài được bổ nhiệm làm tân Giám mục. Cũng trong những ngày đầu tháng Tám, Ðức Giám mục Cosma đã âm thầm ban Bí tích Xức dầu cho một bệnh nhân tân tòng tại bệnh viện đa khoa Bắc Ninh - bệnh nhân đó cũng là một người phong. Ðây là lần ban Bí tích Xức dầu đầu tiên của ngài trong sứ vụ Giám mục. Vừa qua, Ðức tân Giám mục cũng đã cử hành các Bí tích khai tâm Kitô giáo cho em Maria Triệu Thị Lành, một con em của người phong. Như thế, người đầu tiên Ðức Giám mục hân hoan mở rộng vòng tay đón nhận em vào gia đình giáo phận Bắc Ninh cũng lại là một con em người phong. Ngài đã trao tặng em một món quà vô cùng ý nghĩa là cuốn Kinh Thánh: "Lời Chúa cho mọi người" như nguồn lương thực thần linh nuôi dưỡng em và em có thể trò chuyện, gặp Chúa trong Lời của Ngài.
Có một vị Chủ chăn trong lòng người phong là thế!