Nhà thờ hang động của thánh Phêrô

Nằm ở ngoại ô Antioch (hiện nay là Antakya của Thổ Nhĩ Kỳ), nhà thờ hang động của thánh tông đồ Phêrô có mặt ngoài bằng đá, che phủ một hang động cổ bên trong. Không ít người tin rằng đây là cái hang do chính tay thánh tông đồ Phêrô cần mẫn xây nên, nhằm thiết lập một nơi phù hợp cho cộng đồng Kitô hữu đời đầu ở cổ thành Antioch gặp gỡ. Thậm chí có người còn cho rằng, đây có thể chính là nhà thờ Công giáo đầu tiên trong lịch sử Giáo hội. Theo tài liệu lưu truyền đến ngày nay, thánh tông đồ Phêrô và Phaolô cũng đã từng giảng đạo tại Antioch vào khoảng năm 50.

Tâm điểm truyền giáo

Antioch đã trở thành một tâm điểm trong hoạt động truyền giáo của các thánh tông đồ, và nơi đây cũng là nơi chuẩn bị trước khi thánh Phêrô lên đường thực hiện những sứ mệnh của ngài. Sách Công vụ Tông đồ từng ghi chép dân Antioch là những người đầu tiên gọi các tín hữu của Chúa Giêsu là người Kitô giáo. Thánh Phêrô là đấng đã lập ra Giáo hội Antioch. Sách Công vụ Tông đồ không chỉ ghi lại sự kiện thánh nhân và một trong các môn đồ của Chúa Giêsu là thánh Barnabas đặt chân đến thành phố này, mà còn kể về hoạt động truyền giáo của các ngài tại đây. Bên cạnh đó, truyền thống cho rằng tại Knisset Mar Semaan Kefa (tức Hang của thánh Phêrô theo ngôn ngữ Aram cổ), thánh Phêrô đã ban Thánh Thể cho cộng đồng Antioch. Suy ra, hang động nhỏ bé nói trên nhiều khả năng là nơi thờ phụng Thiên Chúa đầu tiên tại khu vực.

Có niên đại từ thế kỷ 4-5, những phần cổ nhất của nhà thờ đang hiện diện ngày nay được xây bao quanh một hang động đơn giản, do con người tạo nên. Nằm trên sườn núi Starius, cái hang chỉ sâu khoảng 13m, cao 7m, bên trong được lát bằng nền khảm đá hoa văn, và một số bức phù điêu vẫn còn được bảo quản ở bên phải bàn thờ. Nhiều thế kỷ trước, một chuỗi các đường dẫn nước nhỏ đã mang nước từ những dòng suối kế bên chảy vào khu vực được thiết kế để có thể thực hiện nghi thức rửa tội. Tuy nhiên, một loạt trận động đất sau đó đã lấp kín dòng chảy, khiến nước không còn đến được bể chứa của hang.

Ngai bằng đá

Khi những đoàn quân tràn vào Antioch theo Cuộc Thập tự chinh thứ nhất trong năm 1098, họ bắt tay vào xây dựng một mặt tiền ốp lên hang. Ðến 8 thế kỷ sau, nơi này được tu bổ một lần nữa nhờ công của các tu sĩ dòng Phanxicô Capuchin theo lệnh của Ðức Giáo Hoàng Piô IV vào năm 1863. Bên trên bàn thờ bằng đá ở giữa nhà thờ là một cái bục bằng đá, được đặt để tưởng nhớ công lao thánh tông đồ Phêrô đã đặt nền móng Kitô giáo tại Antioch. Một bức tượng bằng đá hoa cương của vị giáo hoàng đầu tiên cũng được yên vị trên bệ thờ vào năm 1932. Khu vườn của nhà thờ được dùng làm nghĩa trang trong suốt hàng trăm năm. Các ngôi mộ cũng nằm bên trong nhà thờ. Hang động thánh Phêrô là một trong những nơi đặt hài cốt của hoàng đế La Mã Frederick Barbarossa, đã qua đời trong giai đoạn diễn ra Cuộc Thập tự chinh thứ ba (1189-1192).

Ngày nay, cái hang chỉ còn đóng vai trò như một viện bảo tàng, nhưng một số thánh lễ vẫn được phép cử hành tại nơi mà thánh tông đồ Phêrô từng đặt chân đến. Sắp tới đây, vào ngày 21.2.2018, Antioch cử hành nghi lễ tôn vinh thánh bổn mạng của mình, cũng chính là thánh Phêrô.

LING LANG