Trong bữa ăn tại nhà ông thủ lãnh nhóm biệt phái, theo thông lệ, mỗi thực khách nói một bài hoặc để khen ngợi đề tài đã học hỏi hoặc để rút ra những thực hành cụ thể. Bài nói chuyện của Đức Giê-su hôm nay cũng đi theo khuôn khổ đó. Đề tài được Chúa chọn là sự lịch thiệp xã giao, nhưng được kết thúc bằng bài học về sự khiêm nhường, để chống lại thói xưa nay thích khoe khoang, tự cao của người Do Thái, đặc biệt là của các thầy biệt phái.
Bài Tin Mừng hôm nay ghi lại việc Đức Giê-su khuyến cáo những người biệt phái phải ăn ở khiêm nhường.
Nhân dịp dự một bữa tiệc và thấy thái độ của những khách được mời, Chúa Giê-su đưa ra bài học về chỗ ngồi, tượng trưng cho địa vị :
- Không nên tự mình tranh dành địa vị, vì có thể địa vị ấy không tương xứng với khả năng và phẩm giá của mình.
- Địa vị ấy, hãy để cho người khác sắp xếp cho mình, do sự đánh giá khách quan của họ đối với mình.
- Và tốt nhất là hãy để chính Chúa lo việc đó, vì “hễ ai tự nâng mình lên sẽ bị (Thiên Chúa) hạ xuống, còn ai tự hạ mình xuống sẽ được (Thiên Chúa) nâng lên.
7 “Người nhận thấy khách dự tiệc cứ chọn chỗ nhất...”: Quan sát bữa tiệc, trong lúc mời thực khách ngồi vào bàn, Đức Giê-su nhận thấy người ta chỉ thích chọn chỗ cao để cầu vinh dự. Đức Giê-su đã nói cách bóng bẩy bằng dụ ngôn để trình bày một sự thực mà không làm mất lòng người nghe.
8-10 “khi anh được mời đi ăn cưới...”: Đức Giê-su rất tế nhị, thay vì nói về bữa tiệc hôm đó, Chúa lại mô tả một bữa tiệc cưới mà các thực khách hay tranh nhau chỗ nhất để ngồi. Dụ ngôn trình bày về bài học có tính xã giao : vừa tế nhị và thực tế khi được mời dự tiệc (Cv 25,6-7)
11 “Vì phàm ai tôn mình lên...”: Câu kết thúc dụ ngôn này lại đưa ra một bài học về đức khiêm nhường, tương phản với những thói lo lắng về tôn ti trật tự của giới Do Thái giáo.
+ Địa vị do chính mình dành lấy : kém nhất và dễ lung lay nhất.
+ Do người khác trao cho mình bởi nhận thấy khả năng và phẩm chất của mình : vững vàng hơn.
+ Do chính Thiên Chúa đặt cho mình : đúng và vững chắc nhất.
“Lên voi xuống chó” là cảnh thường xảy ra ở đời. Bởi đó tôi chẳng nên quá quan tâm đến địa vị và danh vọng ở đời. Chỉ xin Chúa giúp tôi làm tròn nhiệm vụ Ngài giao trong hoàn cảnh và thân phận hiện nay của tôi.
Trong bàn tiệc Nước Chúa, điều quan trọng không phải là chỗ danh dự mà là tư cách phục vụ : càng phục vụ, càng cao trọng. ("Mỗi ngày một tin vui")
Linh hồn khiêm nhượng nương tựa vào Chúa, được tràn đầy niềm vui và lòng biết ơn. Các thánh là những tâm hồn hào hiệp; các Ngài đảm nhận những công việc lớn lao vì vinh quang Thiên Chúa.
Đức khiêm nhường là nền tảng mọi nhân đức, nhất là đức ái. Càng quên mình bao nhiêu, chúng ta sẽ càng lưu tâm đến lợi ích của tha nhân bấy nhiêu. Thánh Phanxico de Sales đã viết: “Đức khiêm nhượng và đức bác ái là những nhân đức chính. Chúng hoạt động như những gà mẹ trong khi các nhân đức khác đi theo giống như những chú gà con”.
Có một ông cụ đã cao tuổi, mắt kém nhưng ông lại thích phê bình nghệ thuật. Nhân một buổi đi xem triển lãm ở một bảo tàng nọ mà ông lại quên mang mắt kiếng, thế nhưng ông vẫn cứ thao thao phê phán hết bức tranh này đến bức tranh khác. Đến một bức chân dung kia ông cho là tại sao có một hoạ sĩ khá dốt nát để vẽ một nhân vật quá xấu xí như vậy!
Thấy ông cứ lảm nhảm, bà vợ ông mới kéo ông ra một chỗ nói rằng: “Ơ cái ông này hay thật! Ông đang nhìn vào tấm gương chứ không phải bức chân dung đâu. Người trong tấm gương ấy chính là ông đó!”
Bài học áp dụng
“ … vì Chúa đoái thương đến phận hèn tớ nữ của Người …” Chúng ta càng ngày càng xác tín rằng: đức khiêm nhượng chân chính là nền tảng siêu nhiên cho mọi nhân đức! Bạn hãy thưa với Đức Mẹ, để Mẹ huấn luyện chúng ta bước đi trên nẻo đường ấy.
Tính kiêu ngạo và nỗi buồn thường đi đôi với nhau. Niềm vui là phần gia nghiệp của linh hồn khiêm nhượng.