Nhà thờ chính tòa Baltimore, Hoa Kỳ

Quang cảnh nhà thờ Baltimore. Ảnh: CTV

Ngày 31/5/2021, vừa đúng tròn kỷ niệm 200 năm ngày nhà thờ Chính tòa Baltimore được cung hiến (1821-2021). Ngôi nhà thờ này là lớn nhất ở Hoa Kỳ và lớn thứ 21 trên thế giới. Nó nằm trên đại lộ Michigan, ở phía Đông Bắc Washington DC nên người ta hay nhầm cho nó là nhà thờ Chính tòa của Washington. Nhưng nhà thờ Chính tòa của Wasington là nhà thờ thánh Matthêu Tông đồ. Còn nhà thờ Chính tòa Baltimore tước hiệu là Đức Mẹ vô nhiễm nguyên tội.
Năm 1792, Giám mục tiên khởi của Baltimorelà John Lasroll đã dâng hiến Hoa Kỳ cho Đức Mẹ vô nhiễm nguyên tội. Ngày 2/7/1817, lời dâng hiến này được lặp lại. Giám mục John Shahan làngười khởi công xây dựng công trình này. Lễ đặt viên đá đầu tiên của nhà thờ được tổ chức vào ngày 23/9/1920 nhưng chính thức xây dựng ngày 9/3/1932. Lúc đầu, Giám mục John Shahan đặt thiết kế nhà thờ cho công ty Magi & Walsh theo kiến trúc gotich. Nhưng vì muốn nhà thờ hoành tráng và rộng rãi hơn nên Giám mục xin thay đổi thiết kế theo kiến trúc Bizantin- Roman. Chính kiến trúc sư tài ba Benzamin H. Latrobe đã đảm nhận vẽ thiết kế lại. Do chiến tranh thế chiến I và II nên công trình bị gián đoạn mãi đến năm 1953 mới có kinh phí để được tiếp tục. Có những khu kiến trúc phải kéo dài như bức tranh khảm trên vòm Chúa Cứu thế được hoàn thành năm 2008. Đến tháng 8/2008, công trình cơ bản hoàn thành. Nhà thờ có chiều dài 140m, rộng 73m, tháp cao 100m. Mái vòm cao 72m. Sức chứa 3.500 người. Đức Giáo hoàng Gioan Phaolô II đã nâng nhà thờ lên bậc Tiểu vương cung thánh đường ngày 12/10/1990 còn Đức Bênêdictô XVI đã tặng nhà thờ Bông hồng vàng vinh dự. Tại đây có tới 70 nhà nguyện Đức Mẹ cho các nhóm di dân. Nhà nguyện Đức Mẹ La Vang của Việt Nam được xây dựng năm 2006.

Bên trong nhà thờ Baltimore. Ảnh: CTV

Nhìn nhận lại công trình vĩ đại này, người ta thấy có nhiều điều đặc biệt. Thứ nhất, kiến trúc sư của ngôi thánh đường này là ông Binzamin H. Latrobe. Chính vị kiến trúc sư này là người thiết kế điện Capiton ở Thủ đô Wasington. Đây là kiến trúc tân cổ điển có nét giống nhà thờ Hagia Sophia. Kiến trúc như nhắn gửi một thông điệp: Giáo hội cần hướng đến tương lai. Kiến trúc sư Benzamin H. Latrobe lúc đầu vẽ hai phương án kiến trúc để chọn lựa. Tổng thống Hoa Kỳ là Thomas Jefferson đã cùng với Đức Giám mục giáo phận chọn lựa phương án thực thi hiện nay. Sau khi đi thăm một số giáo đường ở Rôma và châu Âu, Tổng thống Thomas Jefferson đề nghị đưa mái vòm vào thiết kế để lấy ánh sáng trời tự nhiên. Vì vậy, nhà thờ Chính tòa Baltimore lúc nào cũng chan hòa ánh sáng. 
Nhà thờ Chính tòa giáo phận Baltimore là nơi diễn ra nhiều sự kiện quan trọng của Giáo hội Công giáo Hoa Kỳ. Như các phiên khoáng đại cuả Hội đồng Giám mục nước này. Hơn 30 Giám mục Hoa Kỳ đã được tấn phong tại đây. Có 9 vị trong 14 vị Tổng Giám mục của Hoa Kỳ được chôn cất tại hầm mộ của nhà thờ. Linh mục người Mỹ gốc Phi đầu tiên là Charles Randolph Unclescũng được truyền chức tại nhà thờ này. Chân phước Michael McGivney- người sáng lập tổ chức Hiệp sĩ Columbus cũng được phong chức tại nhà thờ lịch sử này.
Nhà thờ này có đợt trùng tu kéo dài 32 tháng từ tháng 11/2004 đến tháng 11/2006 với sự tài trợ kinh phí của các quỹ tư nhân. Trận động đất rất lớn ở Hoa Kỳ ngày 23/8/2011 đã làm hư hại kết cấu nhà thờ vì nhà thờ xây tường chịu lực chứ không làm kết cấu bê tông cốt thép. Kinh phí dự trù sửa chữa rất lớn lên tới 3 triệu USD và mất cả năm 2012, công việc sửa chữa mới hoàn thành.
Phía trong nhà thờ khá rộng và thoáng vì mái vòm cao. Trên mỗi mái vòm đều có tranh vẽ theo trường phái Phục Hưng về sự tích trong Kinh Thánh rất đẹp. Nhà thờ không phục vụ cộng đoàn giáo dân mà gắn với một trường đại học Công giáo. Có sân trường rất rộng. Chính trường đại học này đã hiến đất để Giáo hội xây nhà thờ. Nhà thờ mở cửa quanh năm, mỗi ngày có 6 thánh lễ bằng nhiều ngôn ngữ cho người hành hương.