Với ước mong góp công sức xây dựng một cuộc sống bác ái huynh đệ, cho nhau và vì nhau theo tinh thần Phúc âm, hằng ngày chúng tôi làm một công việc rất nhỏ bé của đời thường là quét rác vỉa hè. Khi làm như thế, chúng tôi thực sự muốn được góp phần của mình, dù rất khiêm tốn, vào phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư”.
Nếu có dịp đi qua khu vực thánh đường mang tên Tống Viết Bường có mặt tiền quay ra ba con phố nhỏ: Hương Giang, Thất Sơn và Nguyễn Giản Thanh (P.15, Q.10, TP. HCM) vào mỗi sáng, mỗi chiều thì rất có thể quý vị đã từng tận mắt chứng kiến một nhóm bạn trẻ (trừ bản thân chúng tôi, xem ra không còn trẻ nữa…) đang quét rác trên các vỉa hè và đường phố xung quanh nhà thờ.
Có thể nói rằng quét rác là một việc làm không khó, ai cũng có thể làm được; nhưng đôi khi vì việc quá dễ nên không phải ai cũng sẵn sàng làm. Chúng tôi không dám lạm bàn đến việc quét rác như một nghề nghiệp đáng trân trọng của các anh chị em lao công chuyên nghiệp, bởi rất cần thiết đối với xã hội. Công việc quét rác chúng tôi làm có một chút ý nghĩa gì đó riêng hơn: làm một cách tự nguyện, làm mà không mong phải được trả công, trả lương, làm hoàn toàn “miễn phí”.
Vậy, quét rác cũng có thể là một việc làm khó. Quét rác của nhà mình đã khó, quét rác của người lại càng khó hơn. Quét rác một ngày thì có thể không khó, nhưng quét rác hằng ngày thì chắc chắn không hề là chuyện dễ dàng. Công việc mang tính cộng đồng loại này không phải chỉ được làm một lần là xong mà chúng tôi nghĩ cần phải được thực hiện hằng ngày, phải kiên nhẫn trước những hành vi thiếu ý thức: xả rác ngay trên những vỉa hè, những đoạn đường mà ta vừa mới quét, mồ hôi có thể chưa kịp khô, chưa kịp nở một nụ cười mãn nguyện. Tuy nhiên, những nụ cười mỉm chi, nụ cười hàm tiếu, lạc quan yêu đời thì thực sự không thiếu, không hề thiếu, bởi không nên thiếu.
Vâng, kính thưa hội nghị,
Quét rác của người, quét rác cho đời mà chúng tôi luôn ý thức là quét rác của mình, làm việc cho mình vì Thánh kinh đã dạy: “Hãy cân nhắc mọi sự: điều gì tốt thì giữ, còn điều xấu dưới bất cứ hình thức nào thì lánh cho xa” (1 Thêxalônica 5,21-22). Có lẽ chính vì vậy mà Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng đã từng nói: “Việc gì có ích cho dân thì dù nhỏ nhất cũng phải làm, việc gì có hại cho dân thì dù nhỏ nhất cũng phải tránh xa”.
Chuyên cần làm công việc quét rác cũng đã gần bốn năm nay, chúng tôi muốn kiên trì góp phần nhỏ bé của mình vào việc làm sạch, làm đẹp khu phố, xây dựng đời sống văn hoá. Dẫu biết rằng một nhóm người chúng tôi không thể làm nên một xã hội Việt Nam văn minh, hiện đại nhưng với lòng nhiệt tình, chúng tôi muốn được làm chút muối cho đời, làm chút men trong hũ bột để góp phần khơi dậy nhiều hơn những tinh thần xây dựng và nhận thức văn hóa của cộng đồng dân chúng nơi chúng tôi đang sinh sống.
Quét rác, quét vỉa hè… là chuyện nhỏ, nhưng làm sạch, làm đẹp cho đời để thể hiện đời sống văn hoá ở khu dân cư là những chuyện không nhỏ. Quét rác những con đường cụ thể còn là dịp để hướng đến việc làm sạch những con đường thiêng liêng của từng người trong nhóm nhỏ chúng tôi. Tích tiểu thành đại, từ những việc nhỏ bé có ích cho đời trong cuộc sống thường nhật, người ta có thể thu tích để có những thành quả lớn hơn trong tương lai.
Những công việc mà chúng tôi làm thật đời thường, thật giản đơn nhưng dường như cũng ít nhiều phản ánh được một trong những nguyên tắc vàng của kỹ năng sống đạo cũng như đời là: “hãy bắt đầu từ những việc nhỏ nhất”. Thành công trong những việc nhỏ hôm nay sẽ là nền móng và là dấu chỉ cho những thành công lớn hơn có thể sẽ đến của ngày mai. Vả lại, trong nỗ lực góp phần kiến tạo một cuộc sống bác ái, đoàn kết theo tinh thần Tin mừng thì nguyên tắc linh đạo “hãy làm những việc bình thường cách phi thường” lại tỏ ra rất phù hợp đối với thế giới tân tiến ngày nay.
Kính thưa hội nghị,
Chúng tôi thiết nghĩ, trong sự nghiệp phát triển văn hoá, xây dựng nếp sống văn hoá ở khu dân cư, và thực hiện thắng lợi phong trào mà Uỷ ban đoàn kết Công giáo Việt Nam phát động thì chắc chắn chúng ta không thể không tính đến sự đóng góp của toàn dân. Mà toàn dân là ai nếu không phải là từng con người cụ thể, từng gia đình cụ thể của chính mỗi người chúng ta. Hãy khởi đi bằng những tấm gương cụ thể chứ không phải chỉ từ những lời nói suông, vì “lời nói thì hương bay còn gương bày mới lôi cuốn”, mới có sức thuyết phục.
Không có tham vọng làm vầng sáng rực rỡ của mặt trời, hay ánh sáng dịu dàng và tròn đầy của mặt trăng ngày rằm, những việc làm nhỏ bé của chúng tôi chỉ xin được như một tinh tú nhỏ nhoi, một vầng trăng khuyết đang cố gắng phản chiếu ánh sáng của mặt trời, làm mát lòng người qua phố sạch những đêm trời vắng sao; hay có thể còn tốt hơn, xin cho được như một tia nắng sáng của chính vầng thái dương, làm ấm lòng người qua phố sạch mỗi sáng mỗi chiều.
Lm. Giuse Tạ Huy Hoàng