Góp ý xây dựng tiêu chí thôn có đông đồng bào dân tộc thiểu số có khó khăn đặc thù

Thông tin tại Hội thảo, lãnh đạo Ủy ban Dân tộc cho biết: Tại kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa 14 đã ban hành Nghị quyết số 88/2019/QH14 về phê duyệt Đề án tổng thể phát triển kinh tế - xã hội  vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030 và tại kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa 14 đã ban hành Nghị quyết số 120/2020/QH14 ngày 19/6/2020 về phê duyệt chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế- xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, trong đó quy định “Ban hành tiêu chí xác định các dân tộc còn gặp nhiều khó khăn, có khó khăn đặc thù” nhằm “giải quyết các vấn đề bức xúc, cấp bách nhất, ưu tiên hỗ trợ hộ nghèo, các nhóm DTTS khó khăn nhất”.
Trên cơ sở đó, ngày 31/12/2021, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 39/2020/QĐ-TTg về tiêu chí xác định các các dân tộc còn gặp nhiều khó khăn, có khó khăn đặc thù giai đoạn 2021 - 2025 và Quyết định số 1227/QĐ-TTg ngày 14/7/2021 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt danh sách các dân tộc còn gặp nhiều khó khăn, có khó khăn đặc thù giai đoạn 2021- 2025.
Căn cứ các tiêu chí, Uỷ ban Dân tộc đã chỉ đạo các địa phương đã tiến hành rà soát, xác định danh sách để trình cấp có thẩm quyền phê duyệt, làm căn cứ để triển khai nội dung Tiểu dự án 1, Dự án 9 thuộc Quyết định số 1719/QĐ-TTg ngày 14/10/2021 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Chương trình MTQG phát triển kinh tế- xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: từ năm 2021 đến năm 2025. 
Tuy nhiên trong quá trình rà soát triển khai tại các địa phương vẫn còn vướng mắc, bất cập cần xây dựng tiêu chí xác định thôn tập trung đông đồng bào DTTS có khó khăn đặc thù và tháo gỡ khó khăn trong triển khai nội dung Tiểu dự án 1, Dự án 9 thuộc Chương trình MTQG 1719. Vì vậy, Ủy ban Dân tộc tổ chức Hội thảo để trao đổi và tiếp thu ý kiến của các địa phương về những khó khăn, vướng mắc và đề xuất giải pháp. Từ đó Uỷ ban Dân tộc sẽ tổng hợp kiến nghị và báo cáo Thủ tướng Chính phủ kịp thời có những điều chỉnh nhằm triển khai thực hiện có hiệu quả Dự án 9 thuộc Chương trình MTQG 1719
Từ gợi mở trên, các đại biểu đã tập trung thảo luận về nội dung xây dựng tiêu chí xác định thôn tập trung đông đồng bào DTTS có khó khăn đặc thù trên địa bàn xã khu vực III, khu vực II, khu vực I và đề xuất những giải pháp làm để thực hiện Tiểu dự án 1, Dự án 9 thuộc Chương trình MTQG 1719.  Theo đó nhiều ý kiến đề xuất 2 tiêu chí để xác định thôn có đông đồng bào DTTS có khó khăn đặc thù giai đoạn 2021-2030. Tiêu chí 1: Các thôn có từ 05 hộ là người DTTS rất ít người trở lên (dân tộc có khó khăn đặc thù) sinh sống, được xác định là thôn có đông đồng bào DTTS có khó khăn đặc thù. Tiêu chí 2: Các thôn có 10% số hộ là người DTTS rất ít người trở lên (dân tộc có khó khăn đặc thù) sinh sống, được xác định là thôn có đông đồng bào DTTS có khó khăn đặc thù. Theo ông Ngọc, dân tộc có khó khăn đặc thù là dân tộc rất ít người, thường sinh sống, cư trú rải rác, xen kẽ với các dân tộc khác, vì vậy số hộ trong thôn là rất ít, nếu quy định số hộ cao hơn (trên 05 hộ) hoặc quy định tỷ lệ hộ cao hơn (trên 10%) thì đối với một số địa phương dân tộc có khó khăn đặc thù sẽ không được thụ hưởng chính sách.
Một số ý kiến khác lưu ý rằng, một số thôn đã được thụ hưởng chính sách theo Quyết định số 2086/QĐ-TTg ngày 31/10/2016 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đề án hỗ trợ phát triển kinh tế- xã hội các DTTS rất ít người giai đoạn 2016-2025 và thôn đầu tư theo Quyết định số 1672/QĐ-TTg ngày 26/9/2011 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Đề án  Phát triển kinh tế- xã hội vùng các dân tộc: Mảng, La Hủ, Cống, Cờ Lao. Vì vậy, để đảm bảo sự công bằng của chính sách, tránh sự thắc mắc của người dân khi triển khai thực tế, cần quy định theo tỷ lệ % bằng số lượng hộ dân tộc khó khăn đặc thù sinh sống trong một thôn, bản, từ 05 hộ trở lên./