Thánh sử Matthêu và nhà thờ Salerno?

     Người Do Thái cho rằng những người thu thuế là những kẻ tội lỗi, đã phản bội đồng bào mình. Nhưng Đức Giêsu có cái nhìn khác. Ngài gọi ông Matthêu đi theo và còn đến dự tiệc tại nhà ông nữa. Trước những con mắt soi mói của người đời, Ngài bảo họ: người khỏe mạnh không cần thày thuốc, người ốm yếu mới cần. Tôi đến không để gọi người công chính nhưng gọi người tội lỗi (Mt 9, 12-13).

     Theo Giám mục Papias (thành Hieropolis khoảng năm 128) thì Matthêu cũng được gọi là Lêvi đã soạn Phúc Âm bằng tiếng Aram, nhưng bản này đã bị thất lạc. Hiện nay, người ta chỉ còn bản bằng tiếng Hy Lạp. Ông viết Phúc Âm khoảng năm 75 khi ông đi rao giảng và làm việc tại Antioch. Phúc Âm của ông liên hệ nhiều đến Cựu ước để minh chứng Chúa Kitô là con vua Davit, thuộc dòng dõi Abraham. Ông tường thuật rất kỹ cuộc khổ nạn của Chúa trong chương 26-28. Năm bài diễn từ của Đức Giêsu được nói kỹ nhất là bài giảng trên núi ở chương 5-7. Ông cũng nói đến sứ vụ trao cho 12 Tông đồ (chương 10); Các dụ ngôn về nước Trời (chương 13); Địa vị cao nhất của sự tha thứ  và diễn biến của ngày chung luận (chương 24-25).

     Người ta tin rằng, Matthêu đã giảng dạy cho người Do Thái 15 năm rồi sang xứ Ethiopie, Ba Tư, Pathes và tử đạo tại Tarium thuộc Ethiopie. Nhưng cũng có tài liệu nói ông qua đời khi già yếu lúc tuổi đã cao ở Armenia mà gần đây khảo cổ học Nga đã tìm thấy dấu chứng.

     Matthêu theo tiếng Do Thái nghĩa là “ân điển của Chúa”. Ông thuộc dòng dõi có thế giá và được học hành cao để ra làm quan. Theo các sử gia Hogesippus người Palestine thì Matthêu, Giacôbê và Đức Giêsu có họ hàng rất gần theo quan hệ con chú, con bác. Matthêu và Giacôbê Hậu lại có họ hàng với Gioan và Giacôbê  Tiền là con của Zêbêdê và là anh em bên ngoại. Phêrô, Anrê, Giacôbê Tiền, Giacôbê Hậu đều ở làng Capernaum thân thiết với Đức Giêsu. Thánh Matthêu được mang biểu tượng hình người trong ảnh chân dung của mình và được coi là quan thày của các trí thức Công giáo. Sau khi ông qua đời, một phần thi thể của ông được chôn cất ở Salerno (miền nam Italia) và một phần đặt ở nhà thờ Santa Maria Migiore (Rôma).

     Salerno là thuộc địa của La Mã vào thế kỷ thứ 2 trước công nguyên với tên gọi là Salermum. Đây là vùng đất trù phú ở phía nam Italia. Năm 786, vua Arechi II chuyển thủ phủ về Ducal của Beneventi để tránh cuộc tấn công của kẻ ngoại xâm. Hoàng tử Longoberd cho xây dựng lâu đài, tường thành, nhà thờ. Tại đây có một trường y khoa lâu đời nổi tiếng thế giới tên là Schola Meida Salermitona. Cuối thế kỷ XI. Tại nơi này có một chi hội mang tên thánh Matthêu. Năm 1799, Salerno thành một phần của nước cộng hòa Naples. Tôn giáo bị đàn áp, tài sản của giáo hội bị tịch thu, sung công.

     Nhà thờ Chính tòa Salerno cũng là nhà thờ của thành phố Salerno, thờ kính thánh Matthêu được xây dựng năm 1076 dưới thời Đức Giáo hoàng Gregory VII. Từ năm 1085, nhà thờ đã qua một số lần sửa chữa làm mất đi phiên bản gốc của nhà thờ đẹp đẽ này nên năm 1930 người ta tiến hành phục chế lại theo đúng nguyên mẫu. Lối đi hành lang xung quanh nhà thờ được tạo dựng bằng 28 chiếc cột lớn chống đỡ mái vòm. Tháp chuông nhà thờ được xây dựng từ thế kỷ XII. Trong nhà thờ trưng bày rất nhiều tác phẩm nghệ thuật tôn giáo quý giá. Đặc biệt kiến trúc trong nhà thờ được thiết kế theo hình Thánh giá với các chạm trổ rất cầu kỳ mà khi ánh sáng mặt trời rọi chiếu vào tạo ra những bức hình thù kỳ lạ. Những tượng ảnh đắp nổi, những phù điêu sống động trong nhà thờ đã làm nên vẻ đẹp kỳ ảo thu hút khách hành hương.