Ngày 19/4/2012 tròn 100 ngày mất của ông, cũng là dịp hướng tới kỉ niệm chiến thắng chiến dịch Điện Biên Phủ “Lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”, ngày báo chí cách mạng.. tôi viết đôi dòng tỏ lòng kính trọng về ông.
Đại tá, nhà báo lão thành Đỗ Chí, sinh ngày 10 tháng 02 năm 1926, trong một gia đình giầu lòng yêu nước. Ông học giỏi nổi tiếng tại Trường Trung học Louis Pasteur, nhiệt huyết với các phong trào của thanh niên Hà Nội ngày đó. Với khí phách hiên ngang, căm thù giặc Pháp sâu sắc, bọn dã tâm xâm lược nước ta một lần nữa, chàng trai Đỗ Chí đã giã từ cuộc sống sung túc của nhà giầu để hướng về cách mạng. Tự nguyện ra nhập lực lượng tự vệ thành Hà Nội, rồi chính thức trở thành anh Vệ quốc quân đúng vào ngày toàn quốc kháng chiến (19/12/1946). Thật vinh dự cho chàng trai thông minh, tài hoa này, được đứng trong hàng ngũ “Quyết tử quân”, cùng đồng đội của Trung đoàn Thủ đô giữ Hà Nội trong 60 ngày đêm quyết tử! Chính trị viên tiểu đoàn, ông Đỗ Tần cùng đánh trận Đồng Xuân (sáng 14/2/1947) đã nhận xét ngắn gọn khi viết lịch sử trận đánh Chợ Đồng Xuân: “Trận đánh hôm đó Đỗ Chí rất dũng cảm…!”.
Sau khi cùng đồng đội hoàn thành vẻ vang nhiệm vụ chốt giữ thành Hà Nội, anh cùng đơn vị vượt sông Đuống lên Thủ đô kháng chiến. Từ chiến sĩ, anh được cấp trên tin tưởng giao nhiều cương vị, như chính trị viên đại đội, trợ lý tuyên huấn trung đoàn, chính trị viên phó tiểu đoàn ... Trên các cương vị đó, anh đã cùng với đơn vị tham gia hầu hết các chiến dịch lớn, như Việt Bắc, Thu Đông 1947, Biên giới năm 1950, Chiến dịch Hà Nam Ninh ... Đặc biệt, anh được tham gia chiến dịch Điện Biên Phủ, góp phần vào chiến công “Lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”.
Thế rồi, như duyên nghiệp với nghề báo, đầu năm 1957, người chiến sĩ cầm súng được cấp trên điều về Báo QĐND, trở thành “người chiến sĩ cầm bút”. Có “đất dụng võ”, năng khiếu báo chí ngày càng thể hiện rõ trong nhà báo Đỗ Chí. Cùng với trình độ, tài hoa và sự cần mẫn học hỏi, lại được đồng đội, đồng nghiệp tận tình giúp đỡ, nên nghiệp vụ báo chí của phóng viên Đỗ Chí nhanh chóng trưởng thành và khẳng định. Cán bộ, phóng viên, biên tập viên thời đó rất ngưỡng mộ trình độ nghiệp vụ, sự sáng tạo và rất thích các bài báo của ông, với bút danh “Sỹ Tâm”. Các chuyên mục được phòng Biên tập Quân sự (nay là phòng Quốc phòng – An ninh) giao, như: “Khoa học quân sự”, “Ông cha ta đánh giặc”, “ống kính chụp nhanh”, “Câu lạc bộ chiến sĩ” ... ông đều tổ chức thành công và để lại dấu ấn tốt đẹp trong lòng bạn đọc. Không chỉ miệt mài, cần mẫn ở toà soạn, ông còn là một phóng viên lăn lộn với cơ sở, dẻo dai, xông xáo đạp xe đi khắp các trận địa phòng không khi giặc Mỹ leo thang đánh phá miền Bắc. Tuyến lửa khu 4, rồi chiến trường Quảng Trị, ông cũng có mặt! Không sợ khó khăn, ác liệt, chẳng khác nào khi ông xung trận thời Điện Biên.
Sau 22 năm công tác ở Báo QĐND, khi cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước thắng lợi hoàn toàn, do yêu cầu của công tác tổng kết chiến tranh, nhà báo Đỗ Chí được trên trọn vào Ban ký sự lịch sử của Tổng cục Chính trị. Dù làm việc ở đây không nhiều, nhưng từ kinh nghiệm làm báo và vốn kiến thức, trình độ uyên thâm của mình, ông đã đóng góp xứng đáng vào công việc và thành công của nhiều tập ký sự lịch sử hết sức sống động và giá trị về một thời hào hùng, oanh liệt của quân đội và dân ta.
Đúng là “Nghỉ hưu nhưng không nghỉ việc”, tháng 1 năm 1986 ông được Quân đội cho nghỉ hưu, nhưng ngay sau đó đảm nhiệm luôn chức Tổng Biên tập Báo Người Công giáo Việt Nam. Với phẩm chất của “Bộ đội Cụ Hồ” của nhà báo chiến sĩ, và là người con Công giáo, ông đã hoàn thành xuất sắc vai trò của Tổng Biên tập một tờ Báo Đạo , góp phần xây dựng hình ảnh người Công giáo Việt Nam sống “Tốt đời đẹp đạo”, xây dựng mối đoàn kết lương – giáo và khối đại đoàn kết dân tộc.
Hơn 40 năm phục vụ trong quân đội và sự nghiệp báo chí, ở bất kỳ đơn vị, cơ quan, vị trí công tác nào, ông Đỗ Chí cũng cùng tập thể và đồng đội, đồng nghiệp đoàn kết, nỗ lực vượt qua mọi khó khăn, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Ông đã trọn đời cống hiến sức lực, trí tuệ, tài hoa của mình cho sự nghiệp cách mạng của Đảng, cho Quân đội, cho Báo QĐND, cho Báo Người Công giáo Việt Nam và nền báo chí cách mạng Việt Nam.
Trong hoạt động báo chí, ông là một nhà báo yêu nghề, tài hoa, luôn tâm huyết vì Toà soạn, vì hiệu quả tuyên truyền của mỗi bài báo; hết lòng giúp đỡ, truyền thụ kinh nghiệm cho thế hệ trẻ và cộng tác viên, thông tin viên. Khi ông về hưu tôi mới về báo, nhưng được nghe nhiều về ông nên mỗi dịp tết nhất hay ngày kỉ niệm gì đó tôi lại “lanh chanh” sang thăm hay mời ông. Tết năm Dần, năm Mão vừa đi qua, tôi sang thăm thấy ông yếu lắm, ông nằm trên chiếc sập gụ cổ đen bóng, đục tam sư. Bà Minh Thiều người bạn trăm năm của ông cũng nguyên là đồng nghiệp của chúng tôi luôn ở bên, bà chu toàn với người lãnh đạo tiền nhiệm của chúng tôi thì khỏi phải nói. Bà Thiều nguyên là học sinh Trường Saint Me-ri-a (Hà Nội) và cũng từng có thời kỳ làm giáo viên tại trường này, song, vị trí công tác lâu nhất của bà là phát thanh viên tiếng Pháp tại Đài Tiếng nói Việt Nam. Tuổi đã cao nhưng chất sắc sảo tinh anh, tiếng Anh, tiếng Pháp của bà thì khỏi phải chê… Bà Thiều cho hay “Gia đình thấy rất toại nguyện vì ông đã ra đi tại nhà mà ông bà lam lũ làm nên và cũng trên chính chiếc sập cổ gắn bó với ông nhiều năm”. Căn phòng cũ nơi ông dưỡng bệnh giờ làm phòng thờ và lưu giữ những kỉ vật gắn với với ông.