Tết với người Công Giáo Việt Nam – một vài so sánh
Cập nhật lúc 10:48 28/01/2011
Người Công giáo, hòa mình vào khối đại đoàn kết dân tộc, mang trong mình những giá trị của Đức Tin, nhưng không phôi phai hay đứng ngoài những giá trị truyền thống dân tộc. Cùng mọi người vui đón một mùa xuân với ngày Tết cổ truyền, nhưng người Công giáo, bên cạnh những nét chung, vẫn có những sắc thái riêng của mình. Thiết nghĩ, trong không khí của những ngày giáp Tết, chúng ta cùng điểm lại một vài nét trong cách đón Tết nguyên đán mang màu sắc của người Công giáo.
Dọn nhà: Người Việt Nam có thói quen dọn dẹp trong những ngày cuối năm, điều này xuất phát từ quan niệm “tống cựu nghinh tân”, Tết là dịp tiễn cái cũ đi để đón cái mới đến, là dịp để thay đổi cho tươi mới hơn chính cuộc sống với những tiện nghi vật chất và con người của mình. Có những căn nhà được sửa lại khang trang, được tô sơn hay quét vôi mới, có những con đường hay lối ngõ được dọn dẹp thật sạch sẽ,… tất cả làm nên sự thay đổi dịp Tết thật sôi động và náo nhiệt.
Người Công giáo tại Việt Nam cũng vậy, mỗi dịp Tết đến, xuân về, cùng với mọi người, họ cũng dọn dẹp nhà cửa, vườn tược, mua sắm đồ mới, chỉnh trang nhà cửa… Nhưng có một nét tâm linh thật đáng nhắc tới. Năm mới, bên cạnh việc dọn dẹp những giá trị vật chất, người Công giáo cũng cần dọn dẹp chính tâm hồn mình. Xua tan đi những giận hờn, ghen ghét, oán than, tội lỗi trong năm cũ để chuẩn bị lòng mình đón một mùa Xuân với bao phúc lành của Chúa Xuân.
Đó là sự khao khát chính Thiên Chúa là hạnh phúc đích thực, là sự đổi mới toàn vẹn nhất. Mọi người chuẩn bị cho mình một tâm hồn bình an thư thái, một đời sống hài hòa trong yêu thương, tình liên đới để đón Tết.
Mua sắm: Ngày Tết, mọi người nô nức sắm sửa cho mình, hay cho gia đình, những tiện nghi vật chất mới, tùy theo khả năng kinh tế. Có những đồ đạc cũ được thay bằng những đồ đạc mới, có những áo quần hết mốt được thay bằng những bộ đồ thời trang hơn… Tất cả làm nên không khí mua sắm thật sôi nổi. Khắp thành thị hay làng xóm, mọi người nô nức sắm sửa đón Tết.
Người Công Giáo, hòa mình vào không gian sắm sửa ngày Tết, nhưng luôn vươn lên những giá trị cao hơn, gắn với niềm tin mà mỗi người theo đuổi. Xác tín Lời Chúa Giêsu dạy: của cải vật chất chỉ là phương tiện để giúp con người chứ không phải làm chủ đời sống, mỗi người phải biết sống những giá trị Tin Mừng, đem vật chất chia sẻ cho nhau, nâng đỡ nhau. Hoạt động thăm viếng, giúp đỡ người nghèo trong mỗi dịp Tết đã trở nên nét đẹp của người Công giáo. Những món quà vật chất có thể không lớn, nhưng chất chứa bao tình nghĩa, sự đồng cảm và yêu thương.
Quà tết: Ngày Tết, mọi người trao tặng cho nhau những món quà. Tùy điều kiện, hoàn cảnh hay khả năng kinh tế, những món quà mang những giá trị vật chất khác nhau. Quà Tết luôn là đề tài được nói đến rất nhiều trong những ngày này. Khắp các cửa hàng, chợ hay siêu thị, những giỏ quà tết được bày bán thật nhiều, thật lôi cuốn và đẹp mắt.
Người Công giáo cũng giữ thói quen tặng quà tết cho nhau. Nhưng với ánh sáng Tin Mừng và những giáo huấn của Giáo hội, mọi người chia sẻ cho nhau bằng tất cả tình nghĩa và bác ái Kitô. Hy sinh một chút những món quà xa xỉ để dành phần giúp đỡ người nghèo luôn là một điều đáng trân trọng và khích lệ.
Điều này cũng được thể hiện trong việc ăn Tết. Người ta thường mời nhau gặp gỡ và liên hoan mỗi khi Tết đến. Người Công giáo không chỉ mời những anh chị em thân thiết hay trong gia đình, nhưng được mời gọi chia sẻ cho cả những anh chị em gặp khó khăn, không phân biệt lương giáo hay địa vị xã hội.
Đón Giao thừa: Giao thừa luôn được coi là một giây phút vô cùng ý nghĩa, khép lại một năm cũ và mở ra những thời khắc đầu tiên của một năm mới. Đó là giây phút linh thiêng. Đó là giây phút chan chứa nghĩa tình. Vì vậy, mọi người quy tụ bên nhau dưới mỗi mái ấm gia đình, để trao cho nhau những lời cầu chúc, những tình cảm thân mật, những sự quý mến từ đáy lòng. Trong giờ phút giao thừa, mọi người chúc cho nhau những điều tốt đẹp nhất.
Người Công giáo đón giờ phút Giao thừa trong niềm vui và cảm tạ. Cảm tạ Thiên Chúa vì muôn hồng ân Người đã thương ban trong một năm đã qua, dâng lên Người tất cả những niềm vui, nỗi buồn, những thành công, thất bại. Giờ phút Giao thừa, mỗi gia đình dâng lên Thiên Chúa những kinh nguyện, những phút hồi tâm lắng đọng. Lời cầu chúc không chỉ là sức khỏe, làm ăn phát đạt, nhưng còn cầu chúc sự bình an, ơn phúc và hồng ân trong Năm mới.
Hái Lộc xuân: Mùa xuân là mùa của muôn hoa, mùa của cây cối đơm chồi này lộc. Những ngày đầu xuân mới, mọi người thường có truyền thống hái cho mình những lộc xuân, để cầu mong sự may mắn và phát đạt trong năm mới. Vào đêm Giao thừa hay sáng mùng một Tết, mọi người hái những chồi non, những nhánh cây nhỏ nhắn xinh xinh và nâng niu trân trọng.
Truyền thống hái lộc xuân được người Công giáo Việt Nam trân trọng, gìn giữ và thực hiện. Tuy nhiên, thay vì hái lộc bằng nhánh cây hay chồi non, người Công giáo hái cho mình những lộc Lời Chúa. Đó thật là một nét đáng trân trọng, thể hiện sự tôn trọng thiên nhiên, giữ gìn cảnh quan, nhưng lại thấm đượm niềm tin tôn giáo. Lộc Thánh đầu xuân chính là những câu được trích dẫn từ Kinh Thánh, sẽ trở nên chỉ nam cho đời sống mỗi tín hữu trong suốt năm mới, bởi “Lời Chúa là ngọn đèn soi cho con bước, là ánh sáng chỉ đường con đi” (Tv.118,18).
Không ít người Công giáo Việt Nam vẫn thuộc lòng câu vè thân thương: “Sinh Nhật, Đặt Tên, Ba Vua, Lễ Nến, Tết đến sau lưng, ông vải thì mừng, con cháu thì lo” nói lên tương quan giữa những ngày lễ của Đạo với văn hóa Tết của dân tộc. Đồng hành cùng văn hóa dân tộc, người Công giáo đã và đang làm cho văn hóa Kitô giáo của mình trở nên thật gần gũi, thân thương và gắn bó với văn hóa dân tộc. Ngày Tết trở nên chứa đựng những nét đẹp thật đáng trân trọng. Đó là nét đẹp của sự gặp gỡ. Đó là nét đẹp của niềm sẻ chia, sự đồng cảm. Đó là nét đẹp của tình liên đới, của tình nghĩa chân thành. Cầu chúc mọi người một mùa Xuân tươi vui thánh thiện, và Năm Mới Tân Mão 2011 tràn đầy phúc lành của Thiên Chúa.
Thành Tâm
Thông tin khác:
Năm mèo nói chuyện mèo (14/01/2011)
Câu lạc bộ Cổ vật Kim Sơn hội ngộ mỗi độ Noel về (06/01/2011)
PHỤC VỤ (18/12/2010)
DẤU CHỈ QUANH TA (01/11/2010)
Người lưu giữ ánh sáng suốt lịch sử (30/10/2010)
Bát bửu trong các đạo và đạo Công giáo (28/10/2010)
LỄ PHÉP (13/10/2010)
Ủy ban Đoàn kết Công giáo Việt Nam
Số giấy phép: 183/GP-TTĐT cấp ngày 31/05/2017. Trưởng ban biên tập: Vũ Thành Nam
Địa chỉ ban biên tập: 59 Tràng Thi, Hoàn Kiếm, Hà Nội.
Điện thoại: (04) 39363013 - Email: mariadohoa@gmail.com